3V-C5-§3 Samentrekking

Wat gaan we doen vandaag?

Doel van de les= verwijzen

10 minuten stil lezen

Indien opdrachten gemaakt, dan bespreken

Start nieuw onderwerp

Aan het werk

 

Telefoon in de kluis? Chromebook in de tas. Lees en werkboek op tafel.

Wat moeten jullie straks kennen en kunnen?

Oftewel, wat is het doel van deze les?

In deze les leer je de juiste verwijswoorden gebruiken.

Aan de slag

§ 2 Tekstverbanden

Bekijk de volgende woordgroepen en zinnen:

- op- en overslag

- bruine en witte bolletjes

- Sem gaat op de scooter naar school en Zeynep op de elektrische fiets.

In de voorbeelden is een woorddeel (-slag van opslag), een woord (bolletjes) of een zinsdeel (gaat = wg) weggelaten, omdat het ook elders al voorkomt. Dat heet een samentrekking. Door identieke woorden of woorddelen weg te laten, kun je korter formuleren. Er bestaat voorwaartse en achterwaartse samentrekking:

§ 2 Tekstverbanden

voorwaartse samentrekking: het gezamenlijke deel wordt genoemd in het eerste deel van de samentrekking en verderop weggelaten: sportkleding en -schoenen; een zwarte trui en een blauwe (–);

achterwaartse samentrekking: het gemeenschappelijke deel wordt genoemd in het laatste deel van de samentrekking en daarvoor weggelaten: kinder- en jeugdpsycholoog; met of zonder mayonaise.

Samentrekkingen komen voor op drie niveaus (in de voorbeelden is het weggelaten deel onderstreept):

§ 2 Tekstverbanden

woordniveau – op de plaats van het samengetrokken woorddeel wordt een streepje geschreven; voorwaarts: bruidsjurken en -boeketten; achterwaarts: zomer- en winterkleding

woordgroepsniveau – binnen een woordgroep worden een of meer hele woorden weggelaten; voorwaarts: een geruite jas en (–) broek; achterwaarts: Duitse (–) en Italiaanse toeristen

zinsniveau– een of meer zinsdelen (ow, lv, mv, bwb enzovoort) die twee keer voorkomen, worden weggelaten; voorwaarts: Lieke overnacht in een hotel en Guido (–) op de camping; achterwaarts: Phong sprintte (–) en Tim sjokte over de finish bij de hardloopwedstrijd.

§ 2 Tekstverbanden

§ 2 Tekstverbanden

§ 2 Tekstverbanden

§ 2 Tekstverbanden

§ 2 Tekstverbanden

3V-C5-§3 Samentrekking