Jvo2 Grammatica HH woordsoorten brugklas

JvO Grammatica
Taalkundig ontleden: woordsoorten benoemen
1 / 46
volgende
Slide 1: Tekstslide
NederlandsMiddelbare schoolvwoLeerjaar 1,2

In deze les zitten 46 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 10 videos.

time-iconLesduur is: 60 min

Onderdelen in deze les

JvO Grammatica
Taalkundig ontleden: woordsoorten benoemen

Slide 1 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Redekundig ontleden
We hebben over negen weken vakantie!

OW - PV - WG/NG - LV - ND - MW - BWB


Taalkundig ontleden
We hebben over negen weken vakantie!

blw - olw - zn - eig - bn - zww - kop - hww - vz - pers - bez - aan - vra - wk - wg - onb - bht - oht - brt - ort - bw - tw


Slide 2 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Nederlandse zin
Iets zeggen met werkwoorden (werkwoordelijk gezegde)
Mijn leerlingen roepen door de klas.

iets zeggen met naamwoorden (naamwoordelijk gezegde)
Mijn leerlingen zijn slim.

Slide 3 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Lidwoord
De drie lidwoorden worden verdeeld in

Het bepaalde lidwoord (blw): de, het (geeft één speciaal ding aan)
Het onbepaalde lidwoord (olw): een (kan elke willekeurig ding zijn)

Slide 4 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Zelfstandig naamwoord
Zn-en kunnen concreet zijn (iets wat je kunt vasthouden, bijv. een tafel) of abstract (iets wat je niet kunt vasthouden, bijv. geheugen).  

Eig: een vorm van een zn, maar wel apart benoemen.
Roepnamen van mensen en dieren, landen, steden, straatnamen, bedrijven et cetera: Johan, Frankrijk, de Mont Blanc, de Amstel).

Slide 5 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Werkwoord (ww)
Een werkwoord is iets wat je doet of iets dat gebeurt.
Bijv. fietsen (kun je doen) of regenen (iets dat gebeurt).
Onthoud: een ww kun je vervoegen, dat betekent dat het verandert als je er ik, hij, wij voor zet.
Fietsen: ik fiets - hij fietst - wij fietsen
Regenen: het regent
Als je de tijd van een zin verandert, verandert het ww.
Ik fiets naar school. / Ik fietste naar school. ww=fiets, want dat verandert.

Slide 6 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Het zelfstandig werkwoord (zww)
Het zelfstandig werkwoord is het belangrijkste werkwoord in een zin en geeft altijd een handeling (actie) aan. Het zelfstandig werkwoord is voor de betekenis van een zin onmisbaar. Als je het weg zou laten in een zin, blijft een zin over die niet te begrijpen is.


Slide 7 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Het hulpwerkwoord (hww)
Hulpwerkwoorden staan nooit in hun ééntje in een zin!
Ze komen dus alleen voor als er twee of meer werkwoorden in de zin staan.
Hulpwerkwoorden bieden hulp aan het zelfstandig werkwoord of het koppelwerkwoord.
In een zin kunnen meerdere hulpwerkwoorden voorkomen.

Slide 8 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Het koppelwerkwoord (kop)
Bij een naamwoordelijk gezegde is er altijd sprake van een koppelwerkwoord in combinatie met een naamwoordelijk deel, dat wordt dan samen met de rest van de werkwoorden het naamwoordelijk gezegde genoemd.
De kww zijn: zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen, heten  (dunken) en (voorkomen)   

Slide 9 - Tekstslide

Let op betekenissen:
lijken: niet in lijken op
schijnen: niet als in de zon schijnt
heten: niet als in ik heet Caro, maar als het heet hier leuk te zijn (soort schijnen)
dunken en voorkomen: zie heten

Slide 10 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Het voorzetsel (vz)
Een voorzetsel is een woord dat je niet kunt veranderen. Het is dus altijd hetzelfde, of het nu voor een zn in enkel- of in meervoud staat.
Je kunt een vz voor een (lidwoord, gevolgd door) zelfstandig naamwoord zetten: De vogel vloog tegen het raam.

Let op: het scheidbare deel van een ww is een bijwoord: tel af

Slide 11 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 12 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Het bijvoeglijk naamwoord (bn)
Een bijvoeglijk naamwoord zegt iets over een  zelfstandig naamwoord. Het geeft een eigenschap, kenmerk of toestand aan van een zelfstandig naamwoord. Vaak staan ze voor het zn waar ze bij horen, maar niet altijd!
Voorbeelden:
de rode auto -->  rode zegt iets over auto en is dus bn.
de auto is rood --> rood zegt auto en is dus bn.

Slide 13 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 14 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Het bijwoord (bw)
Een bijwoord zegt iets over hoe, wanneer, waar iets gebeurt. Een bijwoord kan iets zeggen over alle andere woordsoorten BEHALVE over een zn (want dat doet het bn al).

Slide 15 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 16 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Het aanwijzend voornaamwoord (aan)

Een aanwijzend voornaamwoord wijst (bijna) letterlijk iets of iemand aan.

Zulke opmerkingen accepteer ik niet.
Dit meisje is slim. 
Wij hebben dezelfde kleren aan.
Dit huis is duurder dan dat.


Slide 17 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 18 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Het vragend voornaamwoord (vrag)
Het vragend voornaamwoord verwijst naar personen of dingen die ergens naar 'vragen'.
De vragende voornaamwoorden zijn: wie, wiens, wat, wat voor (een), welk en welke

Wat voor een dag is het vandaag?
Wie heeft mijn fiets gezien?

Slide 19 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 20 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Persoonlijk voornaamwoord (pers)
Het persoonlijk voornaamwoord verwijst naar een persoon of een groep personen, zonder ze bij naam te noemen.
Tip: Vervang pers door namen van personen als je twijfelt. Kun je het niet vervangen door een naam, dan is het dus geen persoonlijk voornaamwoord!

Die moeder van haar is vriendelijk. 

Slide 21 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 22 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Bezittelijk voornaamwoord (bez)
Het bezittelijk voornaamwoord staat bijna altijd voor een zn. Het zelfstandig naamwoord is dan van iemand.

mijn boek > maar: het boek is van mij (mij = pers)
jullie docent > maar: de docent is van jullie (jullie = pers)



Slide 23 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 24 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Onbepaald voornaamwoord(onb)
Een onb verwijst naar een persoon of zaak die niet bepaald is. Je kunt dit voornaamwoord ook zelfstandig gebruiken, dus zonder dat er een zelfstandig naamwoord achter staat.

Hij doet alles voor niets
Het is al laat.
Elke artiest zingt voor iedereen.

Slide 25 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 26 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Wederkerend voornaamwoord (wed)
een WED gebruik je in combinatie met een wederkerend werkwoord: zich haasten, zich verantwoorden, zich vergissen. Het wederkerend voornaamwoord is altijd gekoppeld aan het onderwerp van de zin.
Ik vergis me
Hij wast zich

Slide 27 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Wederkerig voornaamwoord (wedig.vnw)

Dit zijn de woorden elkaar, elkander en mekander.

Slide 28 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 29 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Benoem de woordsoorten:
Woordsoorten zijn lastig.

'Woordsoorten' is
A
zn
B
ww
C
bn
D
lw

Slide 30 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Benoem de woordsoorten:
Woordsoorten zijn lastig.

'lastig' is
A
zn
B
ww
C
bn
D
lw

Slide 31 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Benoem de woordsoorten:
Wie heeft de mooiste prijs gewonnen?
prijs is ..
A
vz
B
zn
C
bn
D
lw

Slide 32 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Hoe noem je de volgende woordsoorten?

in, op, onder, door
A
lidwoorden
B
voorzetsels
C
telwoorden
D
aanwijzende voornaamwoorden

Slide 33 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Benoem de woordsoorten:
Wie heeft de mooiste prijs gewonnen?
gewonnen is ..
A
vz
B
zn
C
ww
D
lw

Slide 34 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Welk woord is een bijvoeglijk naamwoord?
'Judith trok een vragend gezicht.'
A
vragend
B
trok
C
gezicht
D
Judith

Slide 35 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Benoem de woordsoorten:
Wie heeft de mooiste prijs gewonnen?
heeft is ..
A
ww
B
zn
C
bn
D
vz

Slide 36 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Er zijn ... soorten werkwoorden. (woordsoorten)
A
1
B
2
C
3
D
4

Slide 37 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Elkaar is altijd een wederkerend voornaamwoord.
A
juist
B
onjuist

Slide 38 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies


A
persoonlijk vnw
B
bezittelijk vnw
C
wederkerend vnw
D
wederkerig vnw

Slide 39 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies


A
persoonlijk vnw
B
bezittelijk vnw
C
wederkerend vnw
D
wederkerig vnw

Slide 40 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies


A
persoonlijk vnw
B
bezittelijk vnw
C
wederkerend vnw
D
wederkerig vnw

Slide 41 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Wat is het vragend voornaamwoord?
A
het
B
is
C
wat
D
vragend

Slide 42 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies


A
aanwijzend vnw
B
vragend vnw
C
onbepaald vnw

Slide 43 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies


A
aanwijzend vnw
B
vragend vnw
C
onbepaald vnw

Slide 44 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies


A
aanwijzend vnw
B
vragend vnw
C
onbepaald vnw

Slide 45 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Wat is géén vragend voornaamwoord?
A
Wie
B
Hoe
C
Wat
D
Welk

Slide 46 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies