T4B6

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

Thema 4 Voortplanting

B6 - Veilige seks

Een (seksuele) relatie

Je bent beide verliefd, hebt gevoelens voor elkaar, dan wil je kussen, elkaar strelen en misschien wel seks hebben.

Geef je wensen en grenzen hierbij goed aan!

Het is belangrijk te praten over wat je fijn en minder fijn vindt.

Sexting

Seksueel grensoverschrijdend gedrag?

Seksueel grensoverschrijdend gedrag = fysiek of niet-fysieke seksuele opmerkingen, gebaren of handelingen die uitgevoerd worden tegen de wil.

Victim blaming

Een op de vier vrouwen en een op de drie mannen vertelt niet dat ze slachtoffer zijn van seksueel geweld. 

Een reden om dat niet te doen is victim blaming -> Hierbij krijgt het slachtoffer van zijn omgeving de schuld van het seksueel geweld. 

SOA (soa's)

Seksueel Overdraagbare Aandoeningen

=

Geslachtsziekten

HIV

• Human Immunodeficiency Virus
• seropositief
• hiv-remmers
• aids: aantasting afweersysteem

Chlamydia

• door bacterie
• vooral tussen 15 - 30 jaar 
• 2/3 meisjes en 1/2 jongens hebben geen klachten

Klachten: 

• ontsteking anus, baarmoedermond, urinebuis 
• afscheiding penis, pijn bij plassen of vrijen of onderbuik
• kans op onvruchtbaarheid

HPV (humaan papillomavirus)

HPV (humaan papillomavirus) = soa die genitale wratten, baarmoederhalskanker en kankers aan bijvoorbeeld penis, anus, vagina en mond kan veroorzaken 

Genitale wratten

• Virus (HPV). 
• Rond en in geslachtsdelen en anus
• ruimt lichaam vaak zelf op.
• Jaren later kan HPV baarmoederhalskanker, anuskanker of keelkanker veroorzaken
• inenten (gratis) als je 10 jaar bent verkleint die kans

Hoe kan je een SOA voorkomen?

Gebruik een condoom voor jouw eigen veiligheid (en die van een ander!) of beflapje.

Laat je testen..

Leerdoelen

Je kunt enkele methoden voor geboorteregeling noemen en hun werking uitleggen.

Anticonceptie 

Anticonceptie = tegen bevruchting = voorbehoedsmiddelen.

• Voorkomen dat er bevruchting plaatsvindt. 

Anticonceptiepil

Mannencondoom

Spiraal

Prikpil 

Hormoonstaafje 

Anticonceptiepleister

Nuvaring 

Sterilisatie

Pessarium

Vrouwencondoom 

Morning afterpil 

Abortus 

Van de eerste keer seks kan een meisje in verwachting raken.
(zonder anticonceptie)

1. Juist
2. Onjuist

Wat doet de anticonceptie pil?

1. Zorgt ervoor dat je niet ovuleert
2. Het is een Vitamine-pil
3. Zorgt ervoordat je niet ongesteld wordt
4. Zorgt dat je niet zwanger kan worden

De anticonceptiepil beschermt je tegen een soa.

1. Waar
2. Niet waar

Ook andere anticonceptiemiddelen, zoals het spiraaltje, het anticonceptiestaafje, de anticonceptiepleister, de anticonceptiering en de prikpil beschermen heel goed tegen zwangerschap. Voor alle middelen geldt dat ze alleen goed tegen zwangerschap beschermen, als je ze goed en volgens de regels gebruikt.

Binnen hoeveel uur na de seks moet de morning after pil genomen worden als het niet helemaal goed is gegaan met de anticonceptie?

1. 80 uur
2. 75 uur
3. 72 uur
4. 69 uur

Welke voorbehoedsmiddel/anticonceptie is onomkeerbaar?

1. Coitus interuptus
2. Sterilisatie
3. Prikpil
4. Implanon / hormoonstaafje

Wat wordt er doorgeknipt bij sterilisatie?

1. Bij de man: de zaadleiders Bij de vrouw: de eierstokken.
2. Bij de man: de zaadleiders Bij de vrouw: de eileiders
3. Bij de man: de urinebuis Bij de vrouw: de eierstokken
4. Bij de man: de urinebuis Bij de vrouw: de eileiders

Een condoom is gemaakt van…

1. Rubber
2. Plastic

Welke van de volgende beweringen over het condoom is juist?
1. Een condoom beschermt tegen zwangerschap
2. een condoom beschermt tegen SOA.

1. Alleen 1
2. Alleen 2
3. Beide beweringen
4. Geen van beide beweringen

Een condoom is beperkt houdbaar:

1. Waar
2. Niet waar

Waar in het lichaam van de vrouw wordt een spiraaltje geplaatst?

1. In de eierstok
2. In de vagina
3. In de eileider
4. In de baarmoeder

Onbetrouwbare manieren van geboorteregeling

• Periodieke onthouding: menstruatiecyclus bijhouden. 

• Coïtus interruptus =  onderbroken geslachtsgemeenschap. 

Het condoom

Een condoom is een hoesje (rubber) die je om de penis schuift.

Het vangt de zaadcellen op, zodat ze niet in de vagina van de  vrouw komen. 

Het condoom is het enige voorbehoedsmiddel wat ook beschermt

tegen SOA's! 

De pil 

Gedurende 21 dagen dagelijks innemen. 

• 'stopweek' -> menstruatie. 
• In overleg met de huisarts. 

Werking anticonceptiepil

Progesteron: zorgt er bij vrouwen voor dat er geen eitje vrijkomt. Als dit toch gebeurt, kan het eitje zich niet nestelen in de baarmoeder. Verder zorgt het ervoor dat de zaadcellen het eitje niet bereiken

oestrogeen: zorgt er bij vrouwen voor dat het slijm in de baarmoeder zich opbouwt. Als je anticonceptie gebruikt en een stopweek hebt, verlies je dit slijm. Dit lijkt op een natuurlijke menstruatie maar is eigenlijk een opgewekte bloeding. 

Het spiraaltje

Spiraaltje wordt geplaatst in de baarmoeder door de huisarts. 

• koperspiraal 
• hormoonspiraal 

Koperspiraal 

Geeft heel langzaam koper af -> baarmoederslijmvlies verandert.  

• Voorkomt innesteling
• De zaadcellen die je baarmoeder binnenkomen worden onvruchtbaar.

Hormoonspiraal

Geeft elke dag een klein beetje hormoon af: 

• Het slijm aan het begin van je baarmoedermond wordt dikker. Zaad (sperma) van de man komt daar minder goed doorheen.
• Voorkomt innesteling 

Morning-afterpil

• Gaat zwangerschap tegen -> voorkomt de eisprong. 
• Bevat veel hormonen.
• Innemen binnen 3 dagen na de geslachtsgemeenschap. 
• Bij drogist of apotheek te koop. 

Abortus 

Tot week 9: abortuspil

Tot week 13: wegzuigen (curretage)

Tot week 22: de vrucht (foetus) wordt weggehaald met instrumenten

NuvaRing

• Kunststof ring met dezelfde hormonen als de pil.
• Inbrengen in de vagina 3 weken lang dragen en 1 week pauze.

Nuvaring

Prikpil + staafje

 

Bevat alleen progesteron

Prikje:

• Iedere 10-12 weken een 

Staafje:

• Ingebracht in bovenarm
• Beschermt 3 jaar tegen zwangerschap

Vrouwencondoom

• Zelf inbrengen in de vagina 
  
• Kan enkele uren voor geslachtsgemeenschap ingebracht worden 
• Weggooien na gebruik

Anticonceptie-

pleister

Drie weken op je huid plakken en één pauzeweek

• Plakken op een onbehaarde plek

Pessarium

kapje dat een barrière vormt voor zaadcellen die de baarmoedermond binnen willen dringen.

• zaaddodende gel.
• max 2 uur van te voren inbrengen.
• 6 uur inhouden.

Opdrachten

Maken 4.5 opdracht 

Thema 4 Voortplanting

B5 - Veilig vrijen

(seksueel overdraagbare aandoeningen)

Leerdoelen

 Je kunt enkele soa’s noemen en uitleggen hoe je die kunt voorkomen.

SOA

SOA = afkorting van Seksueel Overdraagbare Aandoeningen (geslachtsziekten). 

 

Chlamydia 

Jongens: pijn aan balzak en penis, waterige afscheiding uit de penis. 

Meisjes: pijn aan vagina en/of bloedverlies buiten de menstruatie. 

Bestrijden met antibiotica. 

gevolgen op lange termijn van chlamydia

HIV & AIDS

HIV = het virus 

AIDS= de ziekte

Seropositief = besmet met HIV, maar toch niet ziek

Je kan niet genezen van AIDS! --> Je krijgt alleen HIV-REMMERS

Symptomen

Je afweersysteem gaat achteruit je bent vatbaarder voor allerlei andere ziekten (darm- en longontstekingen, longkanker etc.).