Romeinen

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo g, t
• Leerjaar 1

De Romeinse samenleving

Ontstaan van de Romeinse republiek

Italië

In Italië ontstonden drieduizend jaar geleden ook stadsstaten. Een van de machtigere

stadsstaten in Italië was Rome.  Rome begon als een monarchie. Dat is een land waar een koning de baas is. Rome had zeven koningen.  De Romeinen besloten om een republiek te worden, een land zonder koning. Ze wilden ervoor zorgen dat nooit meer één persoon de macht kreeg. Daarom kozen de Romeinen elk jaar twee consuls, die samen de Romeinse Republiek bestuurden. Deze consuls verdeelden de macht onder elkaar en konden niet herkozen worden.

Rome

Onder leiding van de consuls groeide Rome uit van een klein vissersdorpje tot een grote en belangrijke stad. De stad lag aan de rivier de Tiber en was gebouwd op zeven heuvels. Er werden hoge muren gebouwd zodat de stad makkelijker te verdedigen was, maar ook aan andere zaken werd gedacht. Zo moest er voldoende drinkwater zijn voor de Romeinen. Dat drinkwater werd vanuit de bergen naar de stad gebracht met aquaducten, een soort bruggen waar water overheen liep. Het was altijd druk in de stad en daarbij lag Rome ook nog in de buurt van een stel moerassen, waardoor het er in de zomer ondragelijk vochtig was. De rijken van de stad lieten grote huizen op het platteland bouwen. In zo’n villa konden de rijke Romeinen in alle luxe de zomer doorbrengen. Rondom de villa ontstonden ook dorpen en de

daardoor gingen villa’s op grote boerenbedrijven lijken.

Romeinen in Nederland

Stammen

Ook het gebied dat nu Nederland is werd 2000 jaar geleden door de Romeinen veroverd. De

mensen leefden in kleine boerendorpen bij elkaar. Ze waren verdeeld in verschillende

stammen. Een stam is een groep mensen met dezelfde voorouder. De stammen vochten met

elkaar om de gebieden met vruchtbare grond. Omdat de stammen verdeeld waren was het niet

moeilijk voor de Romeinen om ze te onderwerpen. Sommige stammen sloten zich vrijwillig

bij de Romeinen aan. Andere stammen werden in veldslagen verslagen en hun grondgebied

veroverd.

De Rijn als grens

Bij de rivier de Rijn stopten de Romeinen met hun veroveringen. Boven de Rijn wonen Friese stammen, die sterke tegenstanders bleken. Maar belangrijker voor de Romeinen is dat de Rijn een goede grens was. Natuurlijke grenzen, zoals rivieren en bergen, zijn makkelijker te verdedigen dan een denkbeeldige lijn middenin een veld. Langs de Rijn bouwden de Romeinen forten om de grens te verdedigen. Tijdens rustige periodes werd er gehandeld tussen de mensen die in de forten wonnen en de stammen aan de overkant van de Rijn. Bij de forten ontstonden kleine steden waar de mensen bij elkaar gingen wonen om te handelen en producten te maken. Voorbeelden van zo’n steden zijn Noviomagus, Trajectum en Mosa Trajectum. Deze steden bestaan tegenwoordig nog steeds. Het centrum van zo’n Romeins fort was een versterkte binnenplaats met daaraan de barakken van de commandant en de wapenopslag. Dat werd een castellum genoemd. Misschien herken je nog steeds het woord ‘kasteel’ erin. 

Wat is de Nederlandse naam van Mosa Trajectum?

1. Amsterdam
2. Den Bosch
3. Nijmegen
4. Maastricht

Wat is de Nederlandse naam van Sablones?

1. Venlo
2. Maastricht
3. Nijmegen
4. Utrecht

Wat is de Nederlandse naam van Noviomagus?

1. Venlo
2. Blerick
3. Nijmegen
4. Utrecht

Wat is de Nederlandse naam van Trajectum

1. Blerick
2. Maastricht-Randwijk
3. Den Bosch
4. Utrecht

De Romeinen pakken aan

De Romeinen hadden veel soldaten in Nederland om de grens in de gaten te houden. Daarom

hadden de Romeinse soldaten grote invloed op het leven van de Nederlandse stammen. Niet

alle soldaten die aan de grenzen gelegerd waren kwamen uit Rome. Een aantal Nederlandse

stammen, bijvoorbeeld de Bataven, hadden een verbond gesloten met de Romeinen. Mannen

uit deze stammen konden dienst nemen in het Romeinse leger, maar niet als legionair. Ze

dienden bij eenheden van het leger die bestonden uit niet-Romeinen. Wel konden ze door

dienst bij het Romeinse leger het burgerrecht krijgen. Ze moesten dan vijfentwintig jaar voor

de Romeinen vechten.