KA 26: De wetenschappelijke revolutie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

KA 26: De wetenschappelijke revolutie

VWO 4

Vandaag:

1. Bespreken antwoorden opdracht Fresku & Lubach

2. Hoe eerst en hoe nu? 

3. De Republiek en de rest

Lesdoelen

Aan het eind van de les kun je de wetenschappelijke revolutie in je eigen woorden uitleggen.

Aan het eind van de les kun je de twee kenmerken benoemen van de Republiek die de wetenschappelijke revolutie mogelijk maakte. 

Opmerkingen

Complimenten. De opdracht is goed gemaakt en nagenoeg iedereen laat een goed geschiedkundig denkvermogen zien. 

Vraag: Benoem minimaal één argument dat Arjen Lubach geeft in het nummer dat je zou kunnen gebruiken om de term 'de gouden eeuw' te verdedigen. 

Iedereen had slaven en niet alleen Nederland. ''Afrikanen hadden ook slaven man vroeger had iedereen ze'

“Man da’s zo lang geleden. Ik had geen slaven, ik heb dat bloed niet aan mijn handen kleven.”

Dat Nederland veel verdiende, dus daarom gouden. Nederland groeit verder, superlekker, Deltawerken. Om ons merk te versterken

Kijkend naar je eigen handboek. Ben je het met Fresku eens? Leg uit waarom wel of niet.

Ik snap Fresku, maar vind het lastig, omdat bij mij wel duidelijk belicht werd dat het een donkere periode is uit onze geschiedenis en dat we er ons voor moeten schamen.

Ik ben het met Fresku eens, het is erg naar dat het is gebeurd en ik vind ook dat er aandacht aan besteed moet worden.

Ja, omdat in de Nederlandse geschiedenisboeken de gouden eeuw als heel goed wordt beschreven en hoe rijk Nederland wel niet was, maar dat Nederland veel verdiende door slavenhandel, wordt een stuk minder uitgebreid vertelt

Dat er minder bagatelliserend over moet worden gesproken en geschreven, maar dat de naam moet blijven.

Ene kant wel andere kant niet, gouden eeuw kan je ook zo noemen gwn puur om het (gouden veel verdiende) geld. Maar er is natuurlijk wel heel veel naars gebeurd met de slaven. En daar zou idd ook goed over nagedacht moeten worden

Wetenschappelijke revolutie 

Wetenschappelijke revolutie = De ontwikkeling waarbij onderzoekers zich begonnen te richten op waarneming en experimenten in plaats van op al bestaande religieuze teksten te vertrouwen.

Humanisme (onderzoeken en een kritische houding) ontstaat in Noord-Italië 1500

Hoe dacht men eerst?

Hoe veranderd dat? 

Hoe dacht men eerst? Tot 1600

Men ging uit van eerder bedachte theorieën en bekeek dan welke het beste was.

- Bijbel belangrijkste document van de middeleeuwen. Niet de enige.

Humanisme

Erasmus en zijn mede-humanisten

Rode zee? 

Rietzee? 

Dit klopt niet helemaal

De humanisten zijn de eerste die kritisch gaan kijken

naar wat we weten en vooral HOE we dat weten!

OER Methode

Van (tot 16e eeuw) : 

- Bestaande theorieën over hoe de wereld werkt --> volledig geredeneerd. 

- Bijbel in de middeleeuwen het belangrijkste document. 

- Ook verschillende theorieën uit de oudheid 

Naar (vanaf 16e eeuw): 

- Theoriën zijn leuk... maar we moeten ze wel controleren! Controleren aan de hand van de OER-methode 

Onderzoek

experimenten

Redeneren

Pas als iets door onderzoek bewezen is beschouwen we het als waar

= WETENSCHAP

Wetenschappelijke revolutie

Door goed te kijken, te meten en na te denken willen de wetenschappers de wereld onderzoeken. (zintuigelijke waarneming)

 

Ze gaan zo goed mogelijk bekijken wat god heeft gecreëerd.

Dus niet tegen de kerk. 

Op zoek naar god en zijn creatie

Onderzoek naar wat god heeft geschapen

Naar boven

naar beneden

Wetenschappelijke revolutie in de Republiek

Gedachte goed uit Italië komt naar de Republiek. Vanaf 1600 stroomversnelling in de Republiek

Twee kenmerken van de republiek waarom de wetenschap zich hier super snel ging ontwikkelen:

1. Rijkdom
2. Religieuze tolerantie

1. Rijkdom

Rijke burgers betaalde voor wetenschappelijk onderzoek 

- Uit hobby of interesse: Meer onderzoek betekend meer

ontdekkingen.

- Voor handel: Uitvindingen konden nuttig zijn voor de 

handel. Omdat veel rijke burgers goede plannen kochten kwamen er steeds meer geleerden naar de Republiek om hier te werken. 

Rijkdom

Rijkdom zorgde ervoor dat wetenschappers deze kant op kwamen

Rijkdom zorgde ervoor dat er op veel verschillende gebieden onderzoek gedaan werd

Rijkdom zorgde ervoor dat rijke burgers zelf gingen investeren in de wetenschap. 

2. Religieuze tolerantie

- Wetenschap werd niet belemmerd door religieuze zaken 

- Uit heel Europa kwamen geleerde naar de Republiek om onderzoek te doen dat 'thuis' niet was toegestaan.

Religieuze tolerantie

- De 'geestensvrijheid' ofwel mogen vinden wat je zelf vind

- Religieuze vrijheid liep over in vrijheid van meningsuiting en drukpers

- Revolutionaire snelheid van verspreiding van informatie  

Waarom Republiek?

Rijkdom

Veel geld zorgt voor veel onderzoek op veel gebieden

Religieuze vrijheid

(Relatieve) Vrijheid van Godsdienst, drukpers en mening zorgt voor snelle informatie verdeling en dus 'betere' plaats om wetenschap te beoefenen. 

Andere landen? 

Wetenschappelijke revolutie was een Europees fenomeen

Door de drukpers kon de informatie niet alleen in de

 Republiek snel heen en weer. 

Wat belemmerde de Wetenschappelijke revolutie dan 

in andere landen? 

Wetenschappelijke revolutie in Europa

Rijkdom was in andere landen doorgaans gecentreerd rondom de koning of keizer.

Vanaf 17e eeuw gaan koningen en keizers zich interesseren in wetenschap

Royal society (1660) London

Académie des sciences (1666) Parijs

Wetenschappelijke revolutie in Europa

Wetenschappelijke revolutie komt in de Republiek voor het eerst in een sneltreinvaart terecht. 

Belemmerende factoren in omliggende landen:

1. Keizer of koning betaald en dus bepaald. Wetenschappelijke inzichten die tegen de koning waren waren moeilijker te verspreiden

2. Alles stond in dienst van het land waardoor er op veel minder gebieden onderzoek werd gedaan

Voordelen:

Meer contiuniteit omdat de koning betaald -> geld zal altijd blijven komen. 

Noem twee kenmerken van de Republiek die de wetenschappelijke bloei mogelijk maakte

Lees de tekst boven vraag 26.7 op bladzijde 73
van je handboek

1. Gelezen!

Waarom zou William Harvey zijn boek eerder hebben uitgegeven als hij in de Republiek had gewoond/werkt?

Leg uit hoe de zin 'De Leidse hoogleraren Johannes.....Theorie van Harvey' (voorlaatste zin) een perfect voorbeeld is voor de manier van denken tijdens wetenschappelijke revolutie.

Dank voor de aandacht