5.4 Veranderende ecosystemen

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Ecologie en milieu

5.4 Veranderende ecosystemen

Lesprogramma

• Huiswerk
• Leerdoelen
• Uitleg
• Vragen
• Nabespreken
• Huiswerk

Welke vragen van het huiswerk willen jullie dat ik bespreek?

Leerdoelen

• Je kunt enkele ecosystemen beschrijven aan de hand van kenmerkende soorten
• Je kunt veranderingen in een ecosysteem beschrijven.
• Je kunt in een model gegeven informatie over ecosystemen gebruiken, bewerken en analyseren.

Pioniersoorten

Pionier-ecosysteem

Nadat pioniersoorten zich ergens gevestigd hebben, veranderen de omstandigheden. Er wordt meer grond vastgehouden en er ontstaat humus.

Deze planten trekken dieren aan, het eerste pionierecosysteem is ontstaan.

Climaxstadium

Laatste stadium: climaxstadium: grote biodiversiteit, weinig schommeling in omstandigheden, veel soorten, kleine aantallen per soort.

Successie

Successie = verandering van de soortensamenstelling van een levensgemeenschap, waardoor deze geleidelijk overgaat in een andere. 

Successie

Levensgemeenschappen volgen elkaar op. Tot een stabiel ecosysteem ontstaat: climaxecosysteem.

Pioniersecosysteem: eerste organismen die zich vestigen.

Subclimax: ecosysteem in een successiereeks instantgehouden door mensen.

veel lichte zaden

Pionierecosysteem

weinig, maar grote zaden

Climaxstadium

Modelleren

• Vereenvoudigde voorstelling van de werkelijkheid maken.
• In kaart brengen van alle factoren en hun invloed op elkaar
• Met computer kun je dan simuleren wat de gevolgen zijn als een factor veranderd in het ecosysteem.

Evenwichtsituaties

Voorbeeld: Konijnen eten grassen en andere kleine planten. Als de kleine planten niet worden gegeten verdringen ze de grassen en komt er ruimte voor grotere houtachtige planten. Konijnen eten geen houtachtige planten.

2 mogelijke evenwichtsituaties

Dus bij weinig konijnen weinig gras en bij veel konijnen veel gras. Dit is in beide situaties in evenwicht.

Instabiel bij een epidemie: populatie konijnen neemt sterk af > houtachtige planten groeien en verdringen de grassen >  geen voedsel voor konijnen, want die kunnen de houtachtige planten niet verteren > populatie planten zal niet meer hetzelfde zijn als voor de epidemie.

Bij wat voor ecosysteem horen de volgende kenmerken: eenvoudig voedselweb, kleine biodiversiteit, open kringlopen en productie is groter dan afbraak?

1. Pionierecosysteem
2. Climaxecosysteem

In welk ecosysteem blijft de biomassa gelijk?

1. pioniersecosysteem
2. climaxecosysteem

humusarme bodem
(organische stoffen e.d.)

1. Pioniersecosysteem
2. Climaxecosysteem

Waar zijn er meer wisselingen in abiotische factoren?

1. Pioniersecosysteem
2. Climaxecosysteem

Waar verwacht je meer biodiversiteit?

1. Pioniersecosysteem
2. Climaxecosysteem

Wat verandert bij successie?

1. individu
2. populatie
3. leefgemeenschap
4. ecosysteem

Welke type zaden past het best bij een pionierplant?

1. veel en licht
2. veel en zwaar
3. weinig en licht
4. weinig en zwaar

Nabespreken

• Je kunt enkele ecosystemen beschrijven aan de hand van kenmerkende soorten
• Je kunt veranderingen in een ecosysteem beschrijven.
• Je kunt in een model gegeven informatie over ecosystemen gebruiken, bewerken en analyseren.

Huiswerk

Leren en maken 5.4