Thema 4 Voortplanting bas 9

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Bas 9 Geboorteregeling

Andere manieren van geboorteregeling:

- Nuvaring

-Prikpil

- Anticonceptiepleister

- Vrouwencondoom

- Spiraaltje (hormoon- en koperspiraaltje)

- Sterilisatie

Nuvaring

De ring geeft 2 hormonen af (oestrogeen en progestageen). De ring werkt hetzelfde als de pil (combinatiepil), alleen bij de ring komen de hormonen via je vagina in je bloed.

De hormonen in de ring zorgen ervoor dat je niet zwanger wordt doordat:

- je geen eisprong hebt

- het slijm in je baarmoedermond dikker wordt; zaad (sperma) komt daar dan minder goed          

   doorheen 

- een bevrucht eitje zich niet kan vastmaken in je baarmoeder

Je doet de ring zelf in je vagina. De ring kan 3 weken blijven zitten. Daarna draag je de ring 7 dagen niet. Je wordt dan ongesteld. Daarna doe je een nieuwe ring in je vagina, en zo verder. 

Prikpil

Je laat deze vorm van anticonceptie door je arts toedienen met een prik. Eén injectie is voldoende om je 12 weken tegen zwangerschap de beschermen. 

- Er vindt geen eisprong meer plaats  

- De zaadcellen komen minder goed door het slijm van de baarmoederhals.

Belangrijk om te weten is dat de prikpil geen stopweek heeft. Dit betekent dat je zelf geen invloed kunt uitoefenen op de timing van je ongesteldheid. Je kunt je menstruatie dus niet overslaan, verschuiven of uitstellen. Je menstruatie kan wel veranderen of zelfs helemaal wegblijven. Als je net begint met de injecties kunnen onregelmatige en langdurende bloedingen voorkomen. Wanneer je de injecties langer dan 6 maanden gebruikt, vermindert de kans op bloedingen en neemt de kans op het helemaal wegblijven van de menstruatie toe.

Anticonceptiepleister

De pleisters geven de hele week geleidelijk hormonen af aan je lichaam. Door de hormonen:

- geven je eierstokken geen eicel meer af. 

- bovendien wordt het slijm van je baarmoedermond taaier. Hierdoor kunnen zaadcellen 

   moeilijker de baarmoeder binnendringen.

Je gebruikt deze vorm van anticonceptie 3 weken, gevolgd door een stopweek van 7 dagen. Een anticonceptiepleister werkt 1 week. Iedere week van de cyclus vervang je de pleister op dezelfde dag. Je plakt dus 3 anticonceptiepleisters per cyclus.

Vrouwencondoom

De naam zegt het al: een vrouwencondoom is een condoom, maar dan voor de vrouw. Het vrouwencondoom ziet eruit als een zakje met twee buigzame ringen van rubber aan de uiteindes en wordt in de vagina geplaatst. Het voorbehoedmiddel vangt sperma op en beschermt zo tegen zowel zwangerschap als soa’s. Bij juist gebruik is een vrouwencondoom voor 98% betrouwbaar.

Voordeel ten opzichte van het mannencondoom is dat deze al voor de geslachtsgemeenschap ingebracht kan worden. Deze is ook 1x te gebruiken.

Koperspiraaltje

Het koperspiraal is een stukje plastic in de vorm van een ‘T’ of hoefijzer met een koperdraadje eromheen. Het koperspiraaltje wordt via de vagina in je baarmoeder geplaatst. Met een koperhoudend spiraal ben je 5 tot 10 jaar beschermd tegen zwangerschap. Daardoor kun je deze vorm van anticonceptie niet vergeten. 

- Het koper maakt de zaadcellen van de man inactief.

 Het koperspiraaltje werkt ook als ‘morning after spiraal’ wanneer het geplaatst wordt binnen 5 dagen na onveilig vrijen. Zo kan een eventueel bevruchte eicel zich niet innestelen in de baarmoederwand.

Het koperspiraal bevat geen hormonen en is daardoor geschikt wanneer je geen hormonen mag of wilt.

Het koperspiraaltje moet door een arts ingebracht worden.

Hormoonspiraaltje

Een hormoonspiraaltje is een kunststof ankertje van 30 of 32 mm lang. Het spiraaltje wordt in de baarmoeder geplaatst. Hier geeft het spiraal een kleine hoeveelheid van het hormoon progestageen af. 

- Zaadcellen komen moeilijker door slijm van de baarmoedermond 

- een bevruchte eicel kan zich niet nestelen in het baarmoederslijmvlies. 

Aan het spiraal met hormonen zitten twee draadjes vast die uit de baarmoedermond hangen. Hier merken jij en je partner meestal niets van tijdens het vrijen.

Het belangrijkste voordeel van het hormoonspiraaltje is dat je jarenlang niet aan anticonceptie hoeft te denken. Een spiraaltje met hormonen beschermt je 5 jaar tegen zwangerschap.

Ook deze moet door een arts ingebracht worden.

Sterilisatie

Sterilisatie is een definitieve vorm van anticonceptie die doorgaans alleen wordt toegepast als je geen kinderen (meer) wilt. Na het steriliseren ben je dus blijvend onvruchtbaar. 

De man

Bij sterilisatie van de man worden de zaadleiders onderbroken zodat er geen zaadcellen meer in de prostaat terechtkomen. De operatie vindt in het ziekenhuis plaats en gebeurt onder een plaatselijke verdoving. Nadat je gesteriliseerd bent produceren de teelballen nog steeds zaadcellen. Deze cellen kunnen zich echter niet mengen in het sperma en worden door het lichaam afgebroken.

Veel mannen zijn bang dat ze hun mannelijkheid verliezen.

De vrouw

Bij sterilisatie van de vrouw worden de eileiders afgesloten, zodat de zaadcellen van de man de eicel in de eierstok niet meer kunnen bereiken en bevruchten. De operatie wordt in het ziekenhuis uitgevoerd via de buik. Een gesteriliseerde vrouw houdt haar eigen menstruatiecyclus. Ook heeft steriliseren geen invloed op:

- de hormoonhuishouding

- seksuele gevoelens 

- overgang.

Spijt??

Steriliseren is vorm van anticonceptie die in principe blijvend is. Maar als gevolg van veranderende levensomstandigheden krijgen sommige mensen spijt. 

- Bij mannen kan er geprobeerd worden om de zaadleiders te herstellen. De kans van slagen is afhankelijk van een aantal factoren. Alleen een arts kan bepalen of het ongedaan maken van steriliseren in een specifiek geval uitgevoerd kan worden. 

- De vruchtbaarheid van een gesteriliseerde vrouw kan in sommige gevallen terugkomen met een hersteloperatie. Hierbij word geprobeerd de eileiders te herstellen. De kans op zwangerschap na zo’n hersteloperatie is 40 tot 85%.

Opdracht

In jullie werkboek staat een opdracht waar je een groot schema met anticonceptiemiddelen moet invullen.

Vul dit schema zo volledig mogelijk in!