Schrijfvaardigheid - havo 3 - ifu

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Schrijven 

lessen schrijfvaardigheid

uiteenzetting

havo 3

februari/maart 2024

Aan het eind...

--> weet je wat een uiteenzetting is.

--> weet je waaraan een uiteenzetting moet voldoen.

--> ken je drie verschillende tekststructuren die horen bij een uiteenzetting.

planning 

les 1: introductie schrijven, uitleg uiteenzetting 

les 2: instructie uiteenzetting

les 3: brongebruik, onderwerp definitieve uiteenzetting

les 4: schrijfplan, bronnen, schrijfplan invullen 

les 5/6: 1e versie uiteenzetting schrijven / uiteenzetting typen 

les 7: beoordelen van elkaars uiteenzetting

les 8: definitieve uiteenzetting schrijven

Belangrijke datum

Toets uiteenzetting: 12 maart

les 1

introductie 

startopdracht 

doel van de les: 

--> Je weet wat de lessenserie inhoudt. 

--> Je weet waarom schrijven een belangrijke vaardigheid is. 

--> Je schrijft je starttekst. 

informatieve tekst 

• informatieve teksten zijn feitelijk en objectief (geen eigen mening)

Tekststructuren voor een informatieve tekst: 

• verklaringsstructuur
• voor- en nadelenstructuur
• probleem-oplossingsstructuur  

de uiteenzetting

1. titel --> kies iets dat bij je tekst past, een titel heeft een hoofdletter (geen: uiteenzetting of je naam)

2. inleiding 

--> je trekt de aandacht van de lezer

--> je noemt het onderwerp

--> je laat de tekststructuur doorschemeren 

de uiteenzetting 

3. kern (middenstuk)

• verschillende alinea's (witregel ertussen of inspringen) 
• in elke alinea moet een ander deelonderwerp 
• verbind de alinea's door overgangszinnen of signaalwoorden (blz. 39, alinea 1 en 2, alinea 2 en 3)

de uiteenzetting 

4. slot 

• conclusie
• samenvatting
• oplossing voor een probleem 

--> let op de tekststructuur! 

--> eindig niet met 'Dit was mijn uiteenzetting.'

Aan de slag

Maak opdracht 1 t/m 4, blz. 38-40 (15 min.)

Na 15 min.: pak je laptop en ga naar deze LessonUp. 

Waarom werken we op school aan schrijfvaardigheid?

Het doel van een uiteenzetting is om een ander te informeren.

1. juist
2. onjuist

Welke stelling is niet juist?
In een uiteenzetting...

1. staat jouw mening niet
2. staan feiten
3. wordt uitleg gegeven
4. mag geen mening staan

Zou dit de inleiding van een uiteenzetting kunnen zijn?

1. ja
2. nee

Wat zie je in de inleiding?

1. een probleem
2. een verschijnsel
3. een stelling
4. een vraag

Door welk signaalwoord herken je het slot?

Je kunt een tekst op verschillende manieren afsluiten. Welke manier herken je aan het woordje 'dus'?

1. samenvatting
2. advies
3. conclusie
4. toekomstverwachting

les 2

beoordelen

criteria

 

doel van de les: 

--> Je oefent met het geven van feedback. 

--> Je weet waaraan een goede tekst moet voldoen. 

--> Je kunt de feedback toepassen op je eigen tekst. 

Maar eerst even terug...

Bespreken opdracht 2, 3 en 4 (p. 38 - 40). 

opdracht 1

Werk in twee- of drietallen. 

Jullie krijgen drie uiteenzettingen. Lees ze goed door en noteer onder elke uiteenzetting drie tops en drie verbetersuggesties. De tops en de verbeteringen mogen over van alles gaan, als het maar wel drie verschillende tops en verbeteringen zijn. 

Het gaat erom dat jullie leren hoe je een goede, begrijpelijke tekst schrijft, dus denk daaraan als je de verbeteringen noteert. 

Noteer de twee belangrijkste criteria:

les 3

Een  uiteenzetting, wat is dat eigenlijk? 

voorbeeld inleiding 

Professionele schaatsers gaan steeds sneller schaatsen, blijkt uit statistieken waarin alle records op de verschillende afstanden worden bijgehouden. Hoe komt dat? Zijn onze schaatsers gewoon beter dan die van vroeger of spelen er ook andere factoren mee? 

--> welke tekststructuur wordt hier toegepast? 

Talent opdracht 2, 3 en 4(p. 38)

Maak opdracht 2, deze opdracht is huiswerk. 

Je vindt de opdracht ook in Talent online, paragraaf 1.4. 

Vandaag

Criteria voor beoordeling

Betrouwbaarheid van bronnen

Onderwerpen uiteenzetting

Criteria voor beoordeling

Waaraan moet een goede, informatieve en zakelijke tekst voldoen?

Waarop wordt jouw tekst uiteindelijk beoordeeld?

Opdracht

Welke suggesties zijn echt nodig voor het schrijven van een goede tekst?

Kies de twee belangrijkste en maak er twee criteria van. 

criterium = kenmerk 

Aan het eind...

--> weet je hoe je betrouwbare bronnen kunt herkennen. 

--> weet je wat het onderwerp is van jouw uiteenzetting volgende week. 

Betrouwbaarheid van bronnen

Hoe kun je betrouwbare bronnen herkennen?

Kijkvraag 

  nummer 

     naam bron 

betrouwbaar / niet      betrouwbaar en    waarom?

1

2

3

Kijkvraag 

  nummer 

     naam bron 

betrouwbaar / niet      betrouwbaar en    waarom?

Waar let je op als je betrouwbare bronnen zoekt? 

1. ...

2. ...

Onderwerpen uiteenzetting

• Kies een van de volgende onderwerpen.
• Kies een eigen onderwerp (toestemming van docent vereist).
  

• talenknobbel
• analfabetisme (mensen die slecht kunnen lezen of schrijven)
• straattaal 
• dyslexie 
• taalverandering
• Nederlands als vreemde taal

• sprookjes
• taalverwerving
• dialecten
  
• lichaamstaal
• grensoverschrijdend gedrag
• eetstoornis
• gameverslaving
  

Di, 5 maart: onderwerp vastleggen

• Kies je definitieve onderwerp.
• Lees de leertekst 'Schrijfplan maken' op p. 41.
• Vul het schrijfplan op p. 42 in.
  
• Lees in je eigen leesboek.
  

Hoe gaan we verder?

Woe, 6 maart: schrijfplan invullen

• Ga op zoek naar goede, betrouwbare bronnen over jouw onderwerp. Gebruik minstens 3 verschillende, goede bronnen. Meer mag ook.
  
• Schrijf die bronnen op.
  
• Lees de bronnen een keer door. 
• Vul je schrijfplan in. Haal daarvoor de informatie uit de bronnen. Gebruik steekwoorden op je schrijfplan. 

Ma, 11 maart: Uiteenzetting schrijven

• Schrijf de 1e versie van je uiteenzetting (met de hand, op papier).
  
• De enige toegestane hulpmiddelen zijn je schrijfplan en je bronnen.
  
• Doorkrassen mag. 
• Je uiteenzetting is ca. 400 woorden (van 360 tot 450 is oké). Tel af en toe het aantal woorden. Zet dit klein in de kantlijn.
  
• Lever je tekst in bij je docent.
  

Di, 12 maart: Feedback geven

• Wissel je tekst uit met je buurman / buurvrouw.
• Kijk elkaars teksten na aan de hand van de beoordelingscriteria.
• Geef verbetersuggesties. 
• Herschrijf jouw tekst op de onderdelen die nog niet voldoende zijn.
  
• Lever je tekst in.
  

Di, 19 maart: Uiteenzetting: Definitieve versie typen

• Zet bovenaan je naam en je klas.

• Typ je geschreven tekst over. Gebruik hiervoor lettertype Arial 12.
• Let op: De definitieve versie moet op de versie baseren die je tijdens de les hebt geschreven.
• Kleine taalfoutjes / zinsopbouwfoutjes mag je verbeteren. 
• Je uiteenzetting is ongeveer 400 woorden (van 360 tot 450 is oké). Zet onder je tekst het totaal aantal woorden.
• Lever je tekst in via de ELO.

Als je klaar bent, werk je stil verder (zonder laptop).