6.1 Europa na Napoleon

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

6.1 Europa na Napoleon

In deze paragraaf leer je:

- hoe grote staten in Europa de vrede bewaakten

- hoe het nationalisme opkwam

- hoe de Frans-Duitse Oorlog ontstond en verliep

- hoe de internationale spanningen toenamen

Dit is de kaart van Europa van voor de Franse Revolutie.

• Nederland was nog de Republiek
  
• België hoorde bij Oostenrijk.
  
• Duitsland bestond nog uit allerlei staten, met Pruisen als grootste staat.
  
• Italië was opgedeeld in verschillende koninkrijken, stadstaten en het pauselijk gebied.
  
• In Oost-Europa lagen  grote rijken, zoals het Ottomaanse rijk, Polen en Oostenrijk-Hongarije
  

Het Congres van Wenen (1814/1815)

• Frankrijk
• Oostenrijk
• Rusland
• Pruisen
• Groot-Brittannië

De 5 grote mogendheden

Het Ottomaanse Rijk mocht niet mee vergaderen!

Talleyrand (Frankrijk)

von Metternich (Oostenrijk)

1. Herstel van de oude orde (restauratie)

• Herstellen van de monarchie in o.a. Frankrijk, Spanje, Portugal en Nederland. 

• Religieuze gehoorzaamheid (heilig bondgenootschap). 

• Perioden met daarin sterke traditionele autoriteiten worden opgehemeld en bestempeld als 'Gouden Eeuwen'. 

2. Samenwerking en overleg (concert der mogendheden)

• Samenwerking en overleg om de vrede in Europa te bewaren.  
• Er wordt anders naar het koningschap gekeken: overleg en samenwerking  in plaats van 'droit devin'. 

3. Machtsevenwicht (balance of power)

4. Herindeling van Europa

Wat zijn de grootste verschillen?

Europa 1789, vóór de Franse Revolutie

Europa 1815, na het Congres van Wenen

Waarom nieuwe Europese grenzen?

De grote mogendheden

1.  wilden zorgen voor blijvende vrede. Daarom werd Frankrijk niet gestraft, maar wel omringd met grotere buurlanden.
   
2. wilden zichzelf als overwinnaars belonen.
   

• Noord-Italië ging naar Oostenrijk en
• Rusland kreeg Polen.
• Pruisen kreeg gebieden in het westen van het Duitsland, maar verder bleef Duitsland verdeeld.
• Nederland, België en Luxemburg samengevoegd tot één staat.

Uitkomst Congres van Wenen...

Wat is nationalisme?

1. Liefde voor of trots zijn op je eigen volk

2. Vechten voor het recht van een volk om een eigen land (natiestaat) te hebben en te besturen.

Nationalisme

1.  Liefde voor of trots zijn op je eigen volk of land (gaat soms gepaard met haat tegen andere volken/landen)

2. Streven van een volk naar een eigen staat (natiestaat)

Mi

Rol van de romantiek

• Culturele beweging die aan het einde van de 18e eeuw opkwam in West-Europa en zijn hoogtepunt bereikte midden 19e eeuw. 
• Klemtoon ligt op onderzoek doen naar het nationale verleden (literatuur, cultuur en taal)
• Romantiek kijkt anders naar 'individualisme': de grootse en belangrijke individuele man!

Mary Wollstonecraft

Mary Shelley

Verval van het Ottomaanse Rijk

• Veelvolkerenstaat 
• Volkeren binnen het Ottomaanse Rijk verlangen naar een eigen staat (nationalisme)

Hierdoor breken in het Ottomaanse Rijk opstanden uit.

Het Ottomaanse Rijk wordt 'de oude Zieke man van Europa'.

België

• Wil zich afscheiden van Nederland.
• Vanaf 1830: onafhankelijk.
• Koning Willem I is zwaar teleurgesteld en treedt in 1840 af.

Italië

• Tot 1861 geen eenheidsstaat.
• Vanaf 1861: Italiaanse eenwording

1. Koninkrijk Italië 
2. Mede mogelijk gemaakt door het opkomende nationalisme     (leider Garibaldi)

Nationalisme

Eenwording

Onafhankelijkheid

Onafhankelijkheid

In Frankrijk regeerde keizer Napoleon III. 

Hij wilde een net zo'n  groot Frankrijk als de grote Napoleon Bonaparte.

Een oorlog met Pruisen zou uitstekend uitkomen!

De Frans-Duitse Oorlog

1870-1871

• Otto von Bismarck lokt een oorlog met Frankrijk uit

• Napoleon III verklaart de oorlog aan Pruisen

• Duitsers melden zich vrijwillig aan voor het leger.
  

• Moderne wapens zorgen voor een bloedbad.....

Einde van de Frans-Duitse Oorlog

1870-1871

• Januari 1871: einde Frans-Duitse oorlog. Frankrijk verliest.

• Gevolgen:
  

1. Frankrijk moet oorlogsboete betalen
2. Frankrijk verliest Elzas-Lotharingen aan Duitsland
3. Frankrijk wil ooit wraak nemen.....

Europa in 1900

Internationale spanningen

Ottomaanse Rijk is 'de zieke man van Europa'.

Rusland probeert gebieden in te pikken op de Balkan

Grote mogendheden grijpen in: 

- Servië wordt een onafhankelijk koninkrijk

-Bulgarije krijgt een aparte status binnen het Ottomaanse Rijk en Bosnië komt onder invloed van Oostenrijk

1908: 

- Bulgarije wordt een onafhankelijk koninkrijk

- Bosnië wordt definitief ingepikt door Oostenrijk