Les 3a en 3b KUA: theater analyse

• Kunst
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Les 3:  Theater in de klassieke oudheid + Theater analyse 

Welke theater genres ken je,
nog van de vorige les?

Sleep de namen van de onderdelen van het theater naar het juiste nummer op de afbeelding (Googlen mag!)

Orchestra

Theatron

Parodoi

Skènè

Waar zong en danste het koor?

1. Theatron
2. Parodoi
3. Skènè
4. Orchestra

Wat diende als decor en backstage-area?

1. Theatron
2. Parodoi
3. Skènè
4. Orchestra

Waar zat het publiek?

1. Theatron
2. Parodoi
3. Skènè
4. Orchestra

Theater in Griekenland

• Ontstaan westers theater in 6e eeuw v.C.
• Feesten ter ere van de wijngod Dionysus (feesten: Dionysia).


• Op 1 dag: 3 tragedies, 1 komedie.

• Ligging Griekse theaters: tegen een heuvel.
  
• Briljante akoestiek
• 17.000 mensen krijgen hetzelfde verhaal.

Ontstaan klassiek theater

• Oorsprong godsdienstig gebruik
• Mythologie (goden en halfgoden)

• Verbinden eigen actuele geschiedenis
• Tragedie/komedie

tragedie

komedie

Tragedie: droevig/verhaal dat slecht afloopt. Oedipus van Sophocles.

Komedie: grappig verhaal. Bijv. de Acharniërs van Aristophanes.

Komedie

• Blijspel
  
• Goede afloop
  
• Normale mensen 
• Satirisch, vol straattaal en schunnige grappen.
  
• Kunnen verwijzen naar de politieke actualiteit.
  
• Wordt levendig of zelfs obsceen bij gedanst.
  

Tragedie

• Treurspel
  
• Noodlottige afloop
  
• Vertelt hoe hooggeplaatste personen omgaan met ongeluk (veroorzaakt door henzelf / goden).
  
• Een koor (rei) becommentarieert de daden van de personages.

Mannelijke toneelspelers dragen maskers en spelen alle mannen- en vrouwenrollen.

Tragedie volgens Aristoteles' 'Poëtica' (ca. 330 v.C.).

1. expositie: introductie van de hoofdpersonen en de situatie. 

2. intrige: de ontwikkeling van een probleem wordt geschetst.

3. climax: het opvoeren van de spanning 

4. catastrofe: hoogtepunt van de spanning, begin van de ondergang van de held.

5. peripetie: point of no return. In tragedie een omslag die de held ongeluk brengt (in komedie juist een wending ten goede!).

Romeo vermoordt Julia's neef Tybalt, terwijl hij zich had voorgenomen niet mee te doen aan de gewelddadigheden

Romeo beseft wat hij veroorzaakt heeft: het verhaal neemt daarna een heel andere wending

Peripetie: dramatische wending in lot van protagonist (point of no return)

Rondom de climax zitten agnitio (besef) en peripetie (point of no return)

Aristotelische eenheden

• Eenheid van tijd: binnen 24 uur

• Eenheid van plaats: het verhaal speelt zich af op / rondom dezelfde plaats

• Eenheid van handeling: alle handelingen werken toe naar een hoofdhandeling (geen sub-plots)

Opdracht

Zoek in je duo een film scène op you tube waarbij de hoofdpersoon ook duidelijk een Point of no return mee maakt. 

en zoek uit of dit verhaal zich ook houd aan de drie regels van Aristoteles, eenheid van tijd, plaats en handeling, of juist niet.

Zet je werk in je eigen class note pagina!

Kunst analyseren: wat doe je dan?

Voor alle disciplines moet je iets kunnen zeggen over:

• Voorstelling/inhoud: wat is er te zien/horen? Wat is het onderwerp/verhaal/thema/idee/concept?

• Vormgeving: hoe wordt de voorstelling vormgegeven door middel van spel vormgeving (4 begrippen) en theatervormgeving (7 begrippen)
• Betekenis.

Voor alle disciplines moet je de begrippen kennen waarmee je deze 3 onderwerpen kunt beschrijven. 

Vandaag bespreken we de 7 theatervormgeving begrippen en 4 spelvormgeving begrippen. 

Theater Analyse oefening

1. Voorstelling

- de spelgegevens

- tragedie of komedie

- theater genre

2. Vormgeving

- spelvormgeving

-Theatervormgeving

les b

1. VOORSTELLING: De spelgegevens -  5 W'S 

• Wie: de personages 
• Wat: de plot, het conflict, de spanningsopbouw (inleiding, opbouw, climax).
• Waar: de plaats, ruimte, locatie waar de handeling zich afspeelt.
• Waarom: het motief, de beweegreden van de handeling (bv.: waarom wil Romeo niet verder leven zonder Julia, ook al betekent dat zijn dood?). 
• Wanneer: tijd en tijdsverloop

PANTOMIME  >

Wat hoort allemaal bij
theatervormgeving?

VORMGEVING ANALYSE:

1. SPEL:

Lichaam

Stemgebruik

Mise-en-scène

Speelstijl

2. THEATERVORMGEVING

Locatie

Licht en geluid (effecten)

Decor, rekwisieten / attributen

Kostuum, grime & haar

HANS TEEUWEN  >

THEATERSPEL (1)

• Lichaam: mimiek / gebaren en bewegingen / lichaamshouding / handelingen

• Stemgebruik: volume / accent / klankkleur / intonatie / klemtoon / timing

THEATERSPEL (2)

• Mise-en-scène: de plaatsing, beweging en blikrichtingen van acteurs in het speelvak (vgl. choreografie).

• Speelstijl: bv. slapstick, melodrama, realistisch, (panto)mime, absurdistisch, overacting, underacting

Lichaam: mimiek / gebaren en bewegingen / lichaamshouding / handelingen

Stemgebruik: dynamiek (volume) / accent / klankkleur / intonatie / klemtoon / timing

Mise-en-scène: de plaatsing, beweging en blikrichtingen van acteurs in het speelvak (vgl. choreografie).

Speelstijl: melodrama, realistisch, over- /underacting, slapstick.

Welke speelstijl denk je te herkennen?

Oefenvraag 1: noem twee spel of theater vormgevingsaspecten die dit optreden theatraal maken. Laat geluid en muziek buiten beschouwing.