2.1 stralingsbalans

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

H2 AARDE - Klimaat

De atmosfeer en de stralingsbalans

Hoofdvraag

Wat is de wisselwerking tussen de atmosfeer, de oceanen en het land bij de totstandkoming van klimaten

deelvragen

Wat is het verschil tussen weer en klimaat? 

Wat is de samenstelling en opbouw van de atmosfeer? 

Waardoor zijn er variaties in de stralingsbalans? 

Wat is het verschil tussen weer en klimaat?

Noem de 4 sferen van het systeem aarde
(je mag in je boek spieken)

Het systeem aarde bestaat uit vier sferen: 

 de atmosfeer, de hydrosfeer, de lithosfeer en de biosfeer. 

De 4 sferen van het systeem aarde

Atmosfeer

Hydrosfeer

Lithosfeer

Biosfeer

>600km

Ozongas (verwarming)

80% vd gassen(stikstof & zuurstof)

1km 6gradenC kouder alleen in troposfeer

Dampkring

>80% vd gassen in dampkring in troposfeer, de onderste 10 km. Hoe verder weg van het aardoppervlak, hoe lager de concentratie van de gassen.

Samenstelling van de atmosfeer: 

stikstof (78%), zuurstof (21%), 

kleine hoeveelheden waterdamp en koolstofdioxide

-energie balans (teken dit in je schrift)

-variaties in energiebalans

Infrarode straling is langgolvig

1. juist
2. onjuist

De stralen van de zon bereiken na 150 miljoen km de atmosfeer. Dit zijn....

1. kortgolvige zonnestralen
2. langolvige zonnestralen

Als kortgolvige straling binnenkomt hoe kan het dat langgolvige straling weer wordt uitgestraald?

verklaar het broeikaseffect
(gebruik langgolvig en absorptie)

Broeikaseffect

Vertraagde uitstraling door absorptie van langgolvige uitgestraalde warmte (IR) door deeltjes in de troposfeer. (waterdamp, CO2 en andere gassen)

(zonder het broeikaseffect zou de temp op aarde -16 grC zijn)

Verklaar mbv een tekening waarom op hoge breedte de hoeveelheid ontvangen kortgolvige straling minder is.

stralingsbalans

op lange termijn stabiel

op korte termijn grote verschillen door: 

• dag/nacht
• seizoenen
• breedtegraad
• albedo

Stralingsbalans = inkomende en uitgaande energie (fig 1.4)

Zon is onze belangrijkste energiebron

Stralingsbalans:

In- en uitstraling zonlicht

Afhankelijk van:

• dichtheid van het wolkendek
• breedteligging
• lengte dag en zonnestand

in dynamisch evenwicht

-> versterkt broeikaseffect

Aarde straalt meer langgolvige straling uit dan dat het aan kortgolvige straling ontvangt. 

-> broeikaseffect weerkaatst langgolvige straling

werktijd

weektaak

Leerdoelen behaald?

• Je weet het verschil tussen weer en klimaat

• Je weet wat de verschillende sferen zijn op aarde
• Je weet de samenstelling van de atmosfeer
• Je kunt de stralingsbalans uitleggen
• je kan de variaties in stralingsbalans benoemen