§ 6 Het Indonesisch-Nederlands conflict 1945-1948

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 3,4

§ 6.1 Indonesië en Nederland zijn het oneens

Leerdoel

Aan het eind van deze presentatie kun je herkennen en uitleggen:

• Wat wilden de Indonesiërs na de bevrijding van de Japanners
• Hoe wilde Nederland het conflict met Indonesië oplossen?
• Hoe werd het conflict uiteindelijk opgelost?
  

Bersiap-periode

• Najaar 1945-voorjaar 1946

• Gezagsvacuüm: onduidelijk wie écht de macht heeft,

• zeer gewelddadige periode met duizenden slachtoffers (vooral Nederlanders en pro-Nederlandse groepen)

Gezagsvacuüm

• VS en Engeland vrezen chaos

• Japan wordt gevraagd om orde te handhaven maar dit lukt niet goed:   pemoeda's kunnen hun gang gaan (zonder dat er wordt ingegrepen)

• Nederlandse regering besluit soldaten naar Nederlands-Indië te sturen

En nu...?

• Engelsen zijn in de buurt, maar hebben geen zin in nieuwe oorlog: Nederland moet het zelf maar oplossen

• Nederland wil de onafhankelijke republiek Indonesië helemaal niet erkennen.

• Nederlander wil niet praten met Soekarno (verrader en opstandeling)

Akkoord van Linggadjati

• Wapenstilstand

• Nederland erkent de Republiek Indonesië op Java, Sumatra en Madoera

• Oprichting Verenigde Staten van Indonesië (met Nederland): de koningin is staatshoofd

• 15 november 1946

Het Akkoord van Linggadjati mislukt

• Zowel Nederland als Indonesië zijn er eigenlijk niet gelukkig mee

• Nederland past akkoord (via de Tweede Kamer) eenzijdig aan

• In Indonesië laait het geweld weer op

• Nederland zegt de overeenkomst op 20 juli 1947 op

§ 6.2 Een oplossing met geweld?

SITUATIE:

• Schatkist leeg ( veel soldaten in Indonesië)
• Er moest weer geld verdiend worden aan Indonesië
• Onderhandelingen mislukt
• Dan maar met geweld...
  

1e Politionele actie 

(juli 1947-januari 1948)

• Operatie Product (Agresi 1): herstellen van het Nederlandse gezag

Bewuste keuze voor de naam 'politionele' actie en niet voor het woord 'militair', of 'oorlog'. Binnenlandse aangelegenheid!

Militair een succes, politiek niet: Republiek bleef bestaan en er kwam veel kritiek uit het buitenland (V.S. + VN)

2e Politionele actie 

(december 1948-januari 1949)

• Operatie Kraai (Agresi 2): vernietigen Republiek Indonesië en leiders gevangen nemen

• Nederland wilde snel afrekenen met onrust in Nederlands-Indië: kostte teveel geld

• Ook nu weer, militair gezien, een succes (let op: op grote schaal zijn oorlogsmisdaden begaan)

Planning:

• werkhouding / gevolgen
• Nieuw rooster: geen blokuur
• afmaken paragraaf 6
• donderdag afwezig: somtoday: huiswerk
• verder kijken film buitenkampers....

§ 6.3 Indonesië onafhankelijk

Indonesië wordt toch onafhankelijk

• Grote druk op Nederland: Kritiek Veiligheidsraad VN die eisen gaan stellen + Verenigde Staten dreigen met het stopzetten van het Marshallplan

• Waarom dreigt de V.S ?  Indonesische regering had een communistische opstand neergeslagen. (Koude Oorlog)
  

Indonesië wordt onafhankelijk

• Nieuwe onderhandelingen: Indonesië zal onafhankelijk worden
  

• Soevereiniteitsoverdracht op 27 december 1949

Republik Indonesia

Indische Nederlanders: Indo's

• Indonesiër met Nederlandse moeder of vader
• Niet meer veilig in Indonesië
• Moeten alles achterlaten in Indonesië
• In Nederland opgevangen in voormalige concentratiekampen
• families worden gescheiden
  

Molukken

• Veel Molukkers in dienst van Nederlands leger K.N.I.L.
• Door Indonesiërs gezien als verraders
  
• Angst voor geweld tegen Molukkers
• Wens: REPUBLIK MALUKU SELATAN
  

Naar Nederland

• Indonesisch leger bezet Molukken
• Nederlandse regering bang voor Indonesische wraakacties
• Opdracht: 12.500 Molukse militairen en hun gezinnen voor een "tijdelijk" verblijf in Nederland
• Maar daar zitten Nederlanders niet op te wachten --> wederopbouw
  

Begrippen uit deze les

• politionele actie
• soevereiniteit
• RMS
• Merdeka!
• Marshallhulp