Koude Oorlog en dekolonisatie - Jaren '40

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Koude oorlog en dekolonisatie

De jaren '40

3.1: Bondgenoten worden vijanden

+ deel 2.5

Leerdoelen:

Aan het eind van deze presentatie kun je vertellen:

- waardoor Duitsland een verdeeld land en Berlijn een verdeeld stad werd. 

- wat een beginpunt zou kunnen zijn van de Koude Oorlog.

- Waar en waardoor de naoorlogse dekolonisatie begon.

Begin 1945...

Vanaf januari 1945 is duidelijk dat Duitsland gaat verliezen. Italië was al verslagen en Japan werd (zeer langzaam) teruggedrongen uit Zuid-Oost Azië.

De Geallieerde leiders komen een aantal keer samen om te praten over ...

- Hoe de Asmogendheden definitief verslagen moeten worden

- Wat er gedaan moet worden met de verslagen bevolking en leiders

- Wat er gedaan moet worden met het overwonnen gebied (incl. kolonies)

augustus 1945: Duitsland verdeeld

Wij pakken de Duitsers hard aan, omdat ze voor veel ellende hebben gezorgd in WOII !!!

&

Wij helpen de Duitsers snel van de oorlog te herstellen, zodat het niet in de handen van de Sovjet-Unie komt (het communisme).

Oost en West een eigen aanpak

1946

Van Stettin in de Oostzee tot Triëst in de Adriatische Zee is een ‘ijzeren gordijn’ over het continent afgedaald.

IJzeren Gordijn

grens tussen Oost- en West-Europa:

- zwaar bewaakt

- wachttorens
- mijnenvelden
- prikkeldraad

...................................................................................................................................................................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Truman doctrine 

Help ieder 

vrij volk om zich tegen het communisme te wapenen! (voorkomen verspreiding communisme)

Containmentpolitiek

De Trumandoctrine wordt omgezet in een politieke houding van de VS ten opzicht van de rest van de wereld. 

1) Communisme in bedwang houden  (To contain = in bedwang houden)

2) Alle democratische landen/ vrije volken die bedreigd worden door dictatuur, terrorisme of ander kwaad beschermen.

Deze containmentpolitiek blijft tijdens en ver na de Koude Oorlog 

de buitenlandsepolitiek van de VS. 

1947: Marshallplan:

Het Marshallplan is een economisch steunpakket aan Europese landen om hun land weer op te bouwen... 

Hé hé, dat gaat zomaar niet!!!

Ik verbied het jullie!!!

George Marshall

Welke overeenkomst is er tussen deze spotprenten over de Marshallhulp?

1948: Nieuwe munt ingevoerd (Westen)

Nu is de maat vol!!! 

Ik blokkeer Berlijn, zo verzwakken ze en kunnen we de macht in de stad overnemen!

1948-1949

1949:

Kapitalisme

Communisme

Westblok

Oostblok

Bij welke gebeurtenis laat de tekenaar de Koude Oorlog beginnen?

Leg je antwoord uit met behulp van een bronfragment.

De naoorlogse dekolonisatie

Dekolonisatie en Koude Oorlog (H3)

Groot-Brittannië liet bijna Aziatische koloniën onafhankelijk worden. Gevolg: Einde in Azië van westerse hegemonie: overwicht.

Ondertussen ontstaat er vanaf ca. 1945 een Koude oorlog tussen de VS en de USSR (zie H3) => een manier waarop strijd wordt geleverd is de ideologische invloedsfeer. Hiervoor willen beide dekolonisatie => verschillende landen hierdoor gedwongen hun kolonies op te geven.

Oorzaken dekolonisatie

1. Nationalisme in de kolonies door inheemse leiders die een westerse opleiding hadden gehad.

2. De Tweede Wereldoorlog maakte een einde aan het ontzag voor de blanke overheersers.

3. Nieuwe supermachten waren voor dekolonisatie.

4. Aantal koloniale machten hadden na WOII geen geld meer voor koloniën.

5. Sommige Europeanen konden na WOII bedenken dat bezet worden door een ander land niet leuk is...

Deel 1: Azië

Dekolonisatie Brits-Indië (2.5/ 3.3)

• Al vóór WOII willen Indische nationalisten onafhankelijkheid.
• Nationalisten o.l.v. Gandhi en Neru.
• Vreedzame acties (geweldloos protest) o.l.v. Gandhi beroemd geworden.
• 1947: Groot-Brittannië geeft Brits-Indië op => India en Pakistan worden onafhankelijk.

Alles dan goed? ... helaas zorgde de Britten mede voor veel onrust en tegenstellingen met geweld tussen moslims en hindoes tot gevolg.

<= Filmpje Wie was Gandhi?

Filmpje met "nieuws beelden" van de onafhankelijkheid 1947                                                             =>

Dekolonisatie van Brits-Indië

Dekolonisatie Frans-Indochina

2 september 1945 

 Vietnam 

1945: 

Vietnam o.l.v. communist Ho Chi Min, riep onafhankelijkheid uit na vertrek Japanners. Frankrijk weigerde koloniën in Azië op te geven.

 

1954: 

Fransen verlieten Vietnam na militaire nederlaag bij Diem Bien Phu

(De Vietnamoorlog tussen VS en communisten van 1965 - 1972 staat bij 3.2)

Deel 1: Midden Oosten

Palestina => in 1945 Britse kolonie

Extra info:

Vanaf 1945:  Overlevende Shoah/ Holocaust willen uit Europa.
Joden die naar gebied rond Jeruzalem trekken zijn 'zionisten' (Joden die er van uit gaan dat daar het door God beloofde land is waar de Joden recht op hebben) . Zij willen een veilige plek en geen slachtoffer meer zijn. Gevolg: Zionisten vechten soms letterlijk voor hun plek in de samenleving, daardoor toenemende spanningen met andere  bevolkingsgroepen in Palestina.

Israël <=> Palestina

1948: Britten willen uit conflict situatie en kondigden dekolonisatie aan.

14-5-1948: uitroeping joodse staat Israël door zionisten.

Gevolgen:

Arabische buurlanden vallen Israël aan, zionisten winnen en Israël bezet bijna heel Palestina.

> Palestijnse vluchtelingen vanuit Israël naar Gaza en Westelijke Jordaanoever.

> Israël word door westerse landen erkend en gesteund (mede vanwege WOII)

Hierna verschillende keren oplevingen van geweld tussen Israël en Palestijnen en Israël en buurlanden tot in onze tijd.

Deel 1: Afrika

Afrika 

1954: Start onafhankelijkheidsoorlog Algerije

1956: Marokko en Tunesië onafhankelijk 

1960: 17 koloniën in Afrika  onafhankelijk

1962: onafhankelijkheid Algerije na veel wreedheden van beide kanten

1965: bijna heel Afrika was onafhankelijk

Zuid-Afrika

Zuid-Afrika : conflicten vanaf dekolonisatie. "Witte" minderheid weigerde macht met "zwarte" meerderheid te delen. Officiële politiek heet: 'Apartheid' (NL woord!)

1990: Apartheid afgeschaft (na vele protesten in Zuid-Afrika en rest wereld)

1994: Zuid-Afrika kreeg Nelson Mandela als president.