Thema 7 Blok 1 Centrum van de wereldhandel

Thema 7 Handel

Blok 1 Centrum van de wereldhandel

1 / 45

Slide 1: Tekstslide

Mens en Maatschappij Middelbare schoolvmbo t, havoLeerjaar 2

In deze les zitten 45 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 10 videos.

Lesduur is: 45 min

Onderdelen in deze les

Thema 7 Handel

Blok 1 Centrum van de wereldhandel

Slide 1 - Tekstslide

Lesdoelen van Blok 1 - Les 1

Als dit blok klaar is kan je:

uitleggen hoe de bevolking van een land verandert door natuurijke en sociale bevolkingsgroei.
een beschrijving geven van het bestuur van de Republiek
uitleggen waardoor de economie van de Republiek sterk groeide
uitleggen waarom migranten belangrijk zijn voor de Republiek
vertellen welke groepen migranten door de eeuwen heen in Nederland zijn komen wonen
Twee redenen noemen waarom de VOC werd opgericht
Uitleggen waarom de VOC een handelsmonopolie van de Staten Generaal kreeg

Slide 2 - Tekstslide

De Opstand

Soms sluit deze Mundo niet helemaal aan op vorig jaar.
Zodoende starten we met 'inhalen' en tijdens het kijken kan je opdracht 2 invullen.
Tijdens het kijken beantwoord je de volgende vragen:

-Waarom waren de edelen het niet eens met Filps II? Noem twee redenen.

-Met welke maatregelen reageerde Filips op de Beeldenstorm?

-Wat is de rol van Willem van Oranje tijden de Opstand?

-Waarom werd de Republiek opgericht?

Slide 3 - Tekstslide

Slide 4 - Video

Slide 5 - Video

De nieuwe Republiek

Door de oorlog was er minder handel. Belangrijke havens zoals die van Antwerpen en Gent hoorden bij het Spaanse deel.
Er was veel armoede door mislukte oogsten, epidemieën en de oorlog met de Spanjaarden.
De natuurlijke bevolkingsgroei was dan ook negatief in de eerste tijd van de Republiek> Meer mensen stierven dan dat er geboren werden. .

Slide 6 - Tekstslide

Het bestuur van de nieuwe Republiek

De Republiek werd niet bestuurd door een Koning maar door regenten, (rijke) burgers in de Republiek veel meer die meer macht en invloed hadden dan de adel.
Adel = koningen, prinsen, hertogen, graaf etc.
Veel van deze burgers waren enorm rijk geworden door de handel.
Bijna alle belangrijke banen in de Republiek waren in handen van deze regenten.
De Oostzeehandel (= moedernegotie) zorgde voor veel handel en inkomsten.

Slide 7 - Tekstslide

De nieuwe Republiek

De regenten uit de zeven gewesten (soort provincies) vergaderden in Den Haag.
Het belangrijkste en rijkste gewest was Holland.

Willem van Oranje en zijn broers (prinsen en dus van adel) waren nog wel legeraanvoerders (stadhouders). Verder werd de Republiek bestuurd door de regenten.
In de Republiek was de macht dus niet in handen van de adel.

Slide 8 - Tekstslide

Beleg van Antwerpen

In 1585 werd besloten om de haven van Antwerpen te blokkeren. Zo konden daar geen schepen meer laden en lossen.

Gevolg 1 > schepen voeren verder naar de havens van Zeeland en Amsterdam

Gevolg 2> Rijke Vlaamse kooplieden en gespecialiseerde arbeidskrachten vestigden zich in de Republiek.

Gevolg 3 > bevolkingsgroei door migratie = sociale bevolkingsgroei

De kooplieden en ambachtslieden verhuisden naar de Republiek en zodoende verhuisden al hun (internationale) contacten, hun kennis en natuurlijk al hun geld mee naar de Republiek!

Slide 9 - Tekstslide

Slide 10 - Video

Slide 11 - Video

Rusland blokkeert havens Oekraïne

Het blokkeren van havens is een slimme manier om de handel stil te leggen.
Rusland en Oekraïne hebben ruzie over bepaalde gebieden en ook daar werd deze 'truc' toegepast...

Daar en nu

Slide 12 - Tekstslide

Slide 13 - Video

De bevolking van de Republiek groeit

De natuurlijke bevolkingsgroei nam door de welvaart toe. Maar ook kwamen veel nieuwe groepen in de Republiek wonen

Joden werden in de 16e eeuw verdreven uit Spanje en Portugal. Omdat hier godsdienstvrijheid was trokken deze sefardische joden naar de Republiek.
Protestanten uit de Spaanse-Nederlanden vluchtten naar het noorden.
Eind 17e eeuw vluchtten veel Franse protestanten naar Nederland, zij werden Hugenoten genoemd.
Veel Duitsers en Scandinaviërs verhuisden naar de Republiek omdat het hier economisch een stuk beter ging en zij op zoek waren naar werk.

De steden wilden deze goed opgeleide en rijke lieden/werkers graag ontvangen

Slide 14 - Tekstslide

Komen en gaan

Kooplieden en protestanten vertrokken massaal vanuit de Belgische steden naar de Republiek = vertrekoverschot

Gevolg> In Nederlandse steden kwamen veel nieuwe inwoners. Amsterdam, Leiden en Middelburg groeiden snel = vestigingsoverschot

De integratie van deze nieuwe inwoners ging snel, de meesten hadden andere beroepen dan de oorspronkelijke bevolking. En het ging economiseh erg goed. De komst van de migranten leverde zo niet teveel spanningen op.

Bedenk twee bevolkingsgroepen die in de 20e eeuw in Nederland zijn komen wonen.

Slide 15 - Tekstslide

Slide 16 - Tekstslide

Slide 17 - Tekstslide

Gebruik de vier zinnen (A-D).

Noteer de letters van de twee juiste zinnen.

A en D

B en C

C en D

A en B

Slide 18 - Quizvraag

Welke bewering naar aanleiding van de bron is juist

De reden voor migratie is altijd godsdienstig.

Op dit moment is er geen migratie in Nederland.

Migratie was in bepaalde eeuwen 10% of meer.

Er is nooit migratie geweest in Nederland.

Slide 19 - Quizvraag

Migranten waren goed voor de economie in de Republiek. Noem twee plekken/sectoren waar zij werkten.

Slide 20 - Open vraag

Lesdoelen van Blok 1 2D

Als dit blok klaar is kan je:

uitleggen hoe de bevolking van een land verandert door natuurijke en sociale bevolkingsgroei.
een beschrijving geven van het bestuur van de Republiek
uitleggen waardoor de economie van de Republiek sterk groeide
uitleggen waarom migranten belangrijk zijn voor de Republiek
vertellen welke groepen migranten door de eeuwen heen in Nederland zijn komen wonen
Twee redenen noemen waarom de VOC werd opgericht
Uitleggen waarom de VOC een handelsmonopolie van de Staten Generaal kreeg

Slide 21 - Tekstslide

Slide 22 - Video

Zeeroute

In 1498 vond de Portugees Vasco da Gama een goede zeeroute naar Indië. De Portugezen probeerden deze route, de Carreira da India, strikt geheim te houden. Zo werden ze erg rijk omdat zij het monopolie op de handel in specerijen hadden.

De Spanjaarden verdienden onderwijl veel geld aan 'de Nieuwe

Wereld' In deze periode zijn Spanje en Portugal

de rijkste landen. Spanje had dus veel geld beschikbaarom

oorlog te voeren met de Republiek.

Weet je nog? De handel in specerijen ging eerder via land. Maar dat was lastig en er moest veel tol betaald worden. Een route via zee zou veel meer opleveren...

Slide 23 - Tekstslide

Hollandse kooplieden willen ook de zeeroute ontdekken...
Willem Barentsz probeerde in 1596 langs het noorden. Dat mislukte en kwamen vast te zitten op Nova Zembla (zie filmpje)
Cornelis de Houtman lukte het wel de route te vinden door om Afrika heen te varen.

Via het noorden of het zuiden?

Slide 24 - Tekstslide

Slide 25 - Video

Zeerroute

Jan Huygen van Linschoten lukt het om (stiekem) zeekaarten te kopiëren. Hiermee bereikte Cornelis de Houtman Indië in 1597. Na ongeveer honderd jaar lukte het de Hollanders dus om ook de route naar Azië te vinden.

In 1595 vertrekken de eerste Hollandse schepen naar Indië. De verschillende rederijen concurrereren eerst met elkaar. Zo bleef de winst beperkt.

Waarom bleef de winst door concurrentie beperkt?

Slide 26 - Tekstslide

Kooplui werkten samen met handelscompagnieën, die allemaal concurrenten van elkaar waren. Gevolg > prijzen zakken.
De Republiek was in oorlog met Spanje en er was juist veel geld nodig.
De Staten Generaal verbood de concurrentie en alle compagnieën werden moesten samenwerken onder één vlag: de VOC.

Samen sterk

Slide 27 - Tekstslide

Samen sterk

Om de schepen en het personeel te financieren gaf de VOC aandelen uit. Aandeel= een klein stukje v. bedrijf
Iedereen kon aandelen kopen. Zo bezat je een klein deel van de VOC en kreeg je dus ook een klein deel van de winst: dividend.
Je kon de aandelen kopen of verkopen op de Amsterdamse beurs.
De VOC werd zo een beetje van 'iedereen'.

Slide 28 - Tekstslide

Slide 29 - Video

Handelsmonopolie

De VOC had zes afdelingen (Kamers). De afgevaardigden van de Kamers vormden het bestuur van de VOC, de Heren Zeventien.
De VOC kreeg van de Staten-Generaal het alleenrecht om op Azië te varen > handelsmonopolie.
De VOC mocht oorlog voeren en verdragen sluiten, net als een zelfstandige staat.
De VOC mocht forten bouwen.

Stel je eens voor dat AH van de Nederlandse regering deze privileges zou krijgen!

Slide 30 - Tekstslide

VOC verkocht goud & zilver en kocht daar in China zijde, thee en porselein mee> deel werd verkocht aan Japan. Daar kocht men weer goud en zilver
In India kocht men katoen in voor Indië > daar kochten ze specerijen.
Door factorijen was het niet nodig om grote gebieden te veroveren.
De VOC sloot handelsverdragen met plaatselijke vorsten. Soms vrijwillig, vaker onder dwang

Inter-Aziatische handel

Slide 31 - Tekstslide

Unieke positie

Japan wilde geen (geloofs) invloed uit in hun land. Buitenlanders mochten Japan niet in. Er verbleven ca 20 Nederlanders op Deshima, een eiland voor de kust.

Waarom wel handel met de VOC? Hollanders waren protestant en minder gericht op het bekeren van 'ongelovigen'

Wil je meer weten over Deshima en Japan? Bekijk de website in de volgende slide.

Slide 32 - Tekstslide

https:

Slide 33 - Link

Slide 34 - Video

Uitleg Banda-eilanden
Afronden blok 1 > Opdrachten afmaken en nakijken en aftekenen
Quizlet Live over blok 1
Menukaart B en C maken

Keuze:

Samenvatting van de leerdoelen maken
Begrippen oefenen met Quizlet

Slide 35 - Tekstslide

Banda eilanden....

Slide 36 - Tekstslide

Jan Pieterszoon Coen

Berucht vanwege het gebruik van erg veel geweld
Speciale strafexpedities om smokkelen met Portugezen en Britten tegen te gaan.
Vermoorden en verbannen van de bevolking van de Banda-eilanden (15.000 doden)
Deze genocide is een zwarte bladzijde in de Nederlandse geschiedenis

Slide 37 - Tekstslide

Slide 38 - Video

Welke ontdekkingsreiziger heeft Indië als eerste bereikt?

Hendrik de Zeevaarder.

Bartholomeus Dias.

Columbus.

Vasco de Gama.

Slide 39 - Quizvraag

Waarom werd de VOC opgericht?

Er was teveel concurrentie onderling

De specerijen brachten niet genoeg geld op.

Er was te weinig concurrentie onderling

De prijzen van specerijen waren te hoog

Slide 40 - Quizvraag

Welke uitspraak over de handel van de VOC is niet waar?

De VOC kocht specerijen in Oost-Indië en bracht die naar Amsterdam.

De VOC gebruikte ook geweld om haar handel te verdedigen.

De VOC had een contract gesloten met de dorpshoofden van de Banda-eilanden, dat zij alleen specerijen aan de VOC zouden verkopen.

De VOC werkte samen met de Engelsen en Portugezen om Oost-Indië te controleren.

Slide 41 - Quizvraag

Tekst

Overheersing van een kolonie door een land.

Als iemand een klein 'deel' van een bedrijf kan kopen

Moord op een bevolkingsgroep

Alleenrecht op de handel

Plantaardige stoffen met een bijzondere smaak.

Genocide

Aandeel

Specerijen

kolonialisme.

Monopolie

Slide 42 - Sleepvraag

Aan de slag!

Lezen: De teksten van Blok 1 Centrum van de Wereldhandel

Maken + nakijken: Opdracht 1 t/m 13 + 15, 17, 18, 20, 22, 23, 24

Leren: Begrippen en leerdoelen

Doen: De filmpjes en websites uit de LessonUp bekijken.

Ga naar de link op It's voor Mundo online. Meld je aan met je MCnummer@ll.montessoriarnhem.nl mail & Menukaart B en C maken

Kiezen: Menukaart

timer

15:00

Slide 43 - Tekstslide

Wat gaan we doen?