1.1 Opbloei van handel en nijverheid in Vlaanderen (2)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Vooraf

Voor het einde van de timer, zorg je dat je klaar bent voor de les (dus niet pas als de timer voorbij is....)

Lessonup

• Gebruik je eigen naam (smiley/emoji mag)

• Gebruik elke keer dezelfde naam!

Rules!

• We respecteren elkaar en elkaars spullen; we laten elkaar uitspreken en behandelen elkaar met respect.
• Je komt goed voorbereid naar de les; materiaal goed voor elkaar, ingelezen, etc.
• Eten, drinken of naar het toilet doen we zoveel mogelijk na de les of in de pauze
• De telefoon blijft in de tas, broekzak (o.i.d) tenzij anders wordt aangegeven.
• We gebruiken de laptop uitsluitend voor schooldoeleinden
  

Welke uitspraak over de lage landen in de vroege middeleeuwen is waar

1. De lage landen vormden een politieke eenheid
2. In de lage landen was een monetaire economie
3. De lage landen zijn een landbouwsamenleving
4. De lage landen bestaan uit zelfstandige staten

Wat is niet één van de maatregelen die Vlaanderen nam om te kunnen voldoen aan de toename in vraag naar voedsel

1. Dijken aanleggen langs de kust
2. Het drieslagstelsel invoeren
3. Grootschalige ontginning
4. Voedsel importeren

Door de verstedelijking was een veel gehoorde uitspraak: "Stadslucht maakt vrij"

Verklaar deze uitspraak (denk aan horigen)

Welke van de onderstaande drie stellingen zijn juist?
1. De toename van het gebruik van geld vond zowel plaats op het platteland als in de stad.
2. De monetarisering droeg bij aan de bevrijding van horigen
3. De monetaire economie bevorderde de handel en nijverheid en daarmee de bloei van steden.

1. Stelling 1 en 2 zijn juist
2. Stelling 1 en 3 zijn juist
3. Stelling 2 en 3 zijn juist
4. Alle stellingen zijn juist

Kort samengevat

1. De lage landen in de vroege middeleeuwen bestaan uit zelfstandige gewesten (hertogdommen/graafschappen) vaak als onderdeel van een groter koninkrijk (leenstelsel).
2. In Vlaanderen groeit de vraag naar voedsel door bevolkingstoename. Om aan deze vraag te kunnen voldoen wordt er land ontgonnen, dijken aangelegd, nieuwe technologieën toegepast (ploeg en drieslagstelsel)
3. Door de toename in voedsel kan men zich specialiseren; dit heeft als gevolg dat er verstedelijking plaats vind en dat er monetaire economie ontstaat. De lage landen worden een landbouwstedelijke samenleving.
4. Steden hadden een enorme aantrekkingskracht vooral voor horigen. De vraag naar arbeiders was in de stad groot, waardoor horigen op bescherming konden rekenen zolang zij binnen de stad verbleven.
5. Dit leidde tot nieuwe afspraken met de lokale edelen; 1) horigen die een jaar en dag in een stad verbleven werden vrij, 2) de plichten van de horigen op het platteland werden verminderd. In ruil hiervoor konden lokale edelen meer belasting vragen van de stad.
6. Dergelijke rechten en andere privileges werden vastgelegd in stadsrechten (die op hun beurt voor veel geld gekocht konden worden).
   

Atrecht (niet Utrecht)

• Gelegen aan twee rivieren (scarpe en schelde) had Atrecht de ideale positie om te groeien

• Veel schapen > textielnijverheid
  

• Aspirant-poorters (nieuwe inwoners) kregen een stuk grond om een huis te kunnen bouwen
  

'Aspirant-poorters kregen een stuk land'

Deze maatregel had twee doeleinden, welke?

Bonum Commune

'Het gevoel van stadsgemeenschap, waarin men opkomt voor de belangen en rechten van de stedelingen'

1. Juridische bescherming van de vrijheid van inwoners.
2. Rechtszekerheid van handel en nijverheid (gilden)
3. Bescherming van de stad
4. Vergroting van de invloed op rechtspraak
5. Handhaving van orde en rust

• Inwoners moesten jaarlijks grondbelasting aan de graaf van Vlaanderen betalen. Dit kochten zij gemeenschappelijk af.
  

Leg uit op welke manier 'bonum commune' de sociale, economische of politieke positie van Atrecht versterkte

(Kies er één en leg deze uit)

Meer invloed

• In ruil voor leningen, belastingen of beloftes van trouw konden steden steeds meer eisen van de graaf

• Schepenen; verantwoordelijk voor de rechtspraak binnen de stad en enkele bestuurlijke taken.

• Ook meer verantwoordelijkheden over de financiën in de stad
  

Nam door de toenemende verstedelijking en de 'bonum commune' de macht van adel in Vlaanderen toe of af?

1. Macht nam toe, omdat de adel nog steeds machthebber was over het gebied en dus kon profiteren van de groei van de steden
2. Macht nam af, omdat de Adel steeds vaker afhankelijk was van de steden in vormen van leningen en soldaten

Homework

Lezen:

238 - 239

Maken: 4, 6, 7