Stoffen - Chemische reacties

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

Chemische reacties

Deze les gaat over chemische reacties

Maar wat zijn nu chemische reacties?

In deze les leer je wat chemische reacties zijn

Wat ga je leren?

• Je kunt uitleggen dat bij chemische reacties stoffen ontstaan en verdwijnen
  
• Je kunt chemische reacties uit het dagelijkse leven herkennen
  
• Je kunt reactie schema's opstellen van ontledingsreacties en verbrandingsreacties
  
• Je kunt uitleggen wat nodig is voor verbrandingsreacties
  
• Je kunt uitleggen hoe corrosie verloopt bij metalen

Wat ga je doen?

Wat: Je volgt een les in LessonUp volgen en daar opdrachten in maken

Hoe: Ga naar LessonUp en vul de code in

Tijd: Twee lessen van 50 minuten

Uitkomst: Aan het einde van de les weet je wat chemische reacties zijn.

Klaar: Begin met de volgende paragraaf

Wat weet je al over chemische reacties?

In de volgende dia zie je een aantal plaatjes.

Als je denkt dat het een natuurkundig proces is dan sleep je het naar de linker kant.

Denk je dat het plaatje een chemisch proces voorstelt dan sleep je het plaatje naar de rechter kant

natuurkundige processen

Chemische processen

Suiker opgelost in water indampen

Chemische reacties

Bij chemische reacties ontstaan er stoffen en verdwijnen er stoffen. Laten we hier eens naar gaan kijken.

Ga door naar de volgende dia

Chemische reacties

Hier zie je een foto en een schematische weergave van een Bunsenbrander.

Deze brander wordt bij scheikundige proefjes gebruikt

Chemische reacties

Door de slang wordt methaan (aardgas) toegevoerd. En via openingen in de buis wordt lucht aangezogen. Het gas verbrand doordat het een reactie aangaat met de zuurstof uit de aangezogen lucht

Reactieschema opstellen

Van chemische reacties kun je reactieschema maken

En dat ziet er zo uit:

Stoffen die verdwijnen --> Stoffen die ontstaan

Hoe je een reactieschema opstelt laat ik zien met het volgende voorbeeld. Ik laat in stappen zien hoe je dit doet.

Einde les

Volgende les gaan we verder

8 minuten pauze!

Een ontledingsreactie en verbrandingsreactie

Je hebt vele verschillende soorten chemische reacties.

Je moet twee chemische reacties kennen.

• Een ontledingsreactie
• En een Verbrandingsreactie

Een Ontledingsreactie

We kijken eerst naar een ontledingsreactie

Bij een ontledingsreactie wordt één soort molecuul uit elkaar gehaald en er ontstaan nieuwe moleculen.

Kenmerken ontledingsreactie:

• Eén beginstof
• Altijd meerdere reactieproducten

Een Ontledingsreactie

Een Ontledingsreactie

Ontleding van water (H₂0)

Er is alleen water als beginstof en

er zijn twee reactieproducten.

Namelijk zuurstof en waterstof

Een Verbrandingsreactie

We gaan nu naar een verbrandingsreactie kijken

Kenmerken verbrandingsreactie:

• Meerder beginstoffen
• Altijd heb je zuurstof bij de beginstoffen!
• Eén of meerdere reactieproducten

Een Verbrandingsreactie

Een Verbrandingsreactie

Een verbrandingsreactie ziet er zo uit:

Brandstof + Zuurstof --> Reactieproduct(en)

Een verbrandingsreactie van waterstof en zuurstof

Een Verbrandingsreactie

Nog een verbrandingsreactie

Methaan + Zuurstof --> Koolstofdioxide + Water

Verbranden

Om een verbrandingsreactie op gang te brengen heb je drie dingen nodig

Een brandbare stof

Voldoende zuurstof

Een temperatuur die hoog genoeg is

Verbranden

+

-->

+

Je gaat alcohol verbranden. Zet de stoffen op de juiste plek in het reactieschema

Water

Vloeistof

Alcohol

Koolstofdioxide

Gas

Zuurstof

Zelf een reactieschema opstellen

Lees de tekst goed door, zometeen ga je zelf een reactieschema opstellen.

Het is oud en nieuw en je gaat carbid schieten.

Je hebt een melkbus, water en calciumcarbide (carbid)

Je doet de calciumcarbide met wat water in de melkbus, het begint te bruisen en het brandbare gas ethyn ontstaat, tezamen met een witte substantie. Dat is calciumhydroxide.

Nu doe je de deksel op de melkbus en via een klein gaatje in de melkbus steek je het ethyn aan. Met een luide knal verbrandt het ethyn en de deksel vliegt weg.

Er hebben twee reacties plaatsgevonden.

In de eerste reactie  heb je gas gemaakt en in de tweede het gas aangestoken.

Zet in de volgende oefening de stoffen die verdwijnen (beginstoffen) en de stoffen die ontstaan (reactieproducten) op de goede plaats

Sleep de stoffen naar de juiste plekken in het reactie schema.

Elke stof mag maar één keer voorkomen voor of na de pijl

Eerste reactieschema

Tweede reactieschema

+

+

+

+

->

->

Ethyn

Water

Calciumcarbide

Calciumhydroxide

koolstofdioxide

Zuurtof

Water

Ethyn

Corrosie

• Corrosie is de aantasting van een metaal met stoffen uit de lucht of in water
  
  
• Onedele metalen corroderen
• Edele metalen zijn niet gevoelig voor corrosie

Corrosie

Roestende auto

Corrosie van zink in zoutzuur

Corrosie

Het corrosielaagje op veel metalen is poreus

De corrosie stopt dan pas als het metaal op is.

Van sommige metalen is de corrosielaag ondoordringbaar.

Als de corrosielaag er eenmaal is dan stop de corrosie

Zoek op internet naar 4 onedele metalen en zet de antwoorden in deze dia.

Zoek op internet naar 4 edele metalen en zet de antwoorden in deze dia.

Wat is geen chemisch proces?

1. bevriezen van water
2. ontleden van water
3. verbranden van aardgas
4. uitharden van beton

Welke reactieschema is van verbranding van aardgas

1. methaan -> koolstof + water
2. methaan + zuurstof -> koolstofdioxide + water
3. methaan + stikstof -> stikstofdioxide
4. methaan + zuurstof -> koolstof + water

IJzer stopt niet met roesten, bij chroom stopt de corrosie meteen als er een corrosielaag op zit. Hoe kan dat?

1. chroom corrodeert niet
2. Bij ijzer is de corrosielaag poreus, bij chroom niet
3. ijzer reageert met zuurstof en water, chroom niet
4. ijzer corrodeert van buitenaf, chroom van binnenuit

Bij het ontleden van water ontstaan er twee nieuwe stoffen, welke zijn dat?

1. zuurstof en koolstofdioxide
2. Waterstof en stikstof
3. stikstof en zuurstof
4. waterstof en zuurstof