6.1 Een welvarend land

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Een welvarend land

paragraaf 6.1

Wat weet je allemaal over Nederland in de periode 1945-1990?

Op welke manieren worden mensen in Nederland financieel ondersteund door de overheid?

Leerdoelen

1. Je kunt uitleggen dat Nederland zich sinds de Tweede Wereldoorlog heeft ontwikkeld tot een welvarend land.
2. Je kunt uitleggen wat een verzorgingsstaat is en hoe die na 1945 in Nederland tot stand is gekomen.
   
3. Je kunt uitleggen hoe de Nederlandse politiek zich na 1945 heeft ontwikkeld en daarbij een verband leggen met economische ontwikkelingen en ontzuiling.

Wederopbouw

= de periode na de Tweede Wereldoorlog in Nederland waarin de economie en het land hersteld worden

Dat kon door:

• Marshallhulp
• Geleide loon- en prijspolitiek (overheid bepaalt met werkgevers en vakbonden lonen en prijzen) > lage lonen.

Beleid gericht op:

Uitbreiding en modernisering industrie & mechanisering landbouw

Mentaliteit

Kenmerkend mentaliteit jaren 1950:

• Hard werken
• Zuinigheid
• Gehoorzaamheid
• Strenge regels op het gebied van
  seksualiteit

• Afbeelding: vanaf 1951 komt er een
  paar uur televisie per dag. Luxeproduct.

Economische groei

Vanaf de jaren 50 groeide de economie.

Oorzaken:

• Gronings aardgas
• Profiteren van West-Duitse groeiende economie (wirtschaftswunder)

Gevolgen:

• Extra investeringen in infrastuctruur (watersnoodramp)
• Opkomst consumptiemaatschappij 
• Fabrieksarbeid verdwijnt naar lagelonenlanden 

Sociale veranderingen

Vanaf de jaren 50 wordt Nederland een verzorgingsstaat. 

= een samenleving waarin de overheid zorgt voor iedereen die dat zelf niet kan.

Van 1948 tot 1958 was Willem Drees (PvdA) minister-president. 

Onder Vadertje Drees werden sociale wetten (wetten gericht 

op het beschermen economisch zwakkeren) gemaakt:
1. AOW 2. Bijstand 3. Kinderbijslag

Sociale wetgeving

Voorbeelden van sociale wetten:

1947 Noodwet Ouderdomsvoorziening (uitkering 65-plussers)

1952 Werkloosheidswet (WW, uitkering werklozen)

1957 Algemene Ouderdomswet (AOW, verving de Noodwet)

1963 Bijstandsuitkering (uitkering aan mensen zonder inkomen)

1967 Wet op de Arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOW, uitkering zieken en invaliden)

Welke zuilen had je allemaal in Nederland voor de oorlog?

Politieke veranderingen

Na WO2 verliezen confessionele partijen veel kiezers. 

Oorzaken:

1. Ontzuiling
2. Individualisering
3. Ontkerkelijking

Zetels jaren 60

Huidige zetelverdeling Tweede Kamer

Babyboomers

Er moest in Nederland veel gebouwd
worden, want naast dat veel verwoest
was, was er ook woningnood door
veel nieuwe geboortes.

→ nieuwe wijken en steden.

Tussen 1946 en 1949 werden er
250.000 meer kinderen geboren
dan normaal: babyboomers

Opdracht:

Maak aan de hand van de geformuleerde leerdoelen een korte samenvatting. Zet er steekwoorden bij, oorzaken, gevolgen, belangrijke personen, etc. Zorg er in ieder geval voor dat het niet te lang is!

Je kan:

• Uitleggen wat we verstaan onder wederopbouw
• Voorbeelden geven hoe de wederopbouw eruit zag
  
• Uitleggen wat we verstaan onder de verzorgingsstaat
  
• Uitleggen wat geleide loon- en prijspolitiek is
  
• Verklaren wat economische groei met bevolkingsgroei te maken had
  
• Benoemen wie vadertje Drees was en uitleggen waarom hij een grote rol speelt in de wederopbouw in Nederland.