In deze les zitten 14 slides, met interactieve quiz en tekstslides.
Lesduur is: 15 min
Onderdelen in deze les
Literatuur
Slide 1 - Tekstslide
Wat is literatuur?
Slide 2 - Open vraag
Definitie literatuur Dera (2020)
"Literatuur is datgene wat in een bepaalde tijd en in een bepaalde context literatuur genoemd wordt".
(Functionalistische/ institutionele definitie)
Slide 3 - Tekstslide
Twee definities van literatuur
(1) Functionalistische/ institutionele definitie
Instituties beslissen wat literatuur is: literaire kritiek, de bibliotheek, de boekhandel, de uitgeverij en het literatuuronderwijs.
Slide 4 - Tekstslide
Twee definities van literatuur
(1) Functionalistische/ institutionele definitie
Binnen het onderwijs is de docent 'poortwachter'.
Probleem: docenten verschillen sterk in hun opvattingen over literatuur.
Discussies over de leeslijst.
Slide 5 - Tekstslide
Advies:
Vanuit literatuurwetenschap: sterk inclusief perspectief - Klassiekers met hoofdletter K, populaire literatuur, jeugdliteratuur, non-fictieboeken en films, televisieseries en games die zich op de literaire traditie beroepen.
Slide 6 - Tekstslide
Twee definities van literatuur
(2) Essentialistische definitie
Literaire teksten hebben een aantal vaststelbare eigenschappen waardoor ze onderscheiden kunnen worden van niet-literaire teksten (lectuur).
Slide 7 - Tekstslide
Twee definities van literatuur
(2) Essentialistische definitie
Zit in veelgebruikte lesmethoden in het VO:
- Laagland: 'meerduidigheid en open plekken' - Nieuw Nederlands: 'Teksten met een diepere laag (complexiteit, originaliteit, onvoorspelbaarheid, bijzonder taalgebruik en ambiguïteit.
Slide 8 - Tekstslide
Twee definities van literatuur
(2) Essentialistische definitie
Alsof er objectieve regels zijn waaraan je een literaire tekst kunt toetsen.
Slide 9 - Tekstslide
De rol van de docent
- Je draagt altijd een poëtica uit.
Vier typen literatuurdocenten:
(1) Culturele vormer (focus op lit. geschiedenis/ lit. stromingen)
(2) Literair-esthetische vormer (focus op lit. theorie en formele structuuranalyse)
(3) Maatschappelijke vormer (focus op de maatschappelijke achtergrond van teksten)
(4) Individuele ontplooier (focus op de persoonlijke leesbeleving van leerlingen)
Slide 10 - Tekstslide
Twee basisprofielen docenten (Verboord, 2003)
Cultuurgerichte en lezersgerichte docenten
Lezersgerichte benadering komt steeds centraler te staan.
Match tussen leerling en boek staat centraal.
Slide 11 - Tekstslide
Lezen voor de lijst
- Geeft mede vorm aan wat in het onderwijs 'literatuur' genoemd wordt.
- Handige keuzegids
- Bepaalt mede welke teksten er onder leerlingen (blijven) circuleren.
Slide 12 - Tekstslide
Vervolgonderzoek nodig
- Weinig onderzoek gedaan naar werking van het begrip 'literatuur' in het VO.
- Afwezigheid leerlingperspectief (wat betekent literatuur volgens leerlingen?)
- Weinig inzicht in definities die docenten zelf hanteren in en buiten de les.
Slide 13 - Tekstslide
Voor de toekomst?
Breedte van het literatuurbegrip
- Literatuuronderwijs met andere media (film en games)
- Instagramgedichten (poëziedidactiek)
Interessant: staat haaks op de essentialistische definities van de veelgebruikte methodes.
Lesduur is: 15 min
