2.4 celkern + 2.5 celdeling

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Celkern

Leerdoelen 2.4 Celkern

Je kunt de kenmerken van chromosomen benoemen

Je kunt de bouw en functie van DNA beschrijven

celkern-chromosomen-DNA

DNA

De celkern

Iedere celkern bevat chromosomen = langgerekte dunne draden die bestaan uit DNA opgerold in eiwitten 

DNA en chromosomen

In de celkern ligt je DNA, bestaande uit chromosomen.

Deze chromosomen lijken op lange draden en zijn alleen zichtbaar onder  als de cel zich gaat delen.

Chromosomen

• Chromosomen bestaan voornamelijk uit DNA
• DNA is een soort wenteltrap, de traptreden zijn basen. (A, G, T OF C)
  
• Elke trap bestaat uit basenparen (A-T) (C-G)
  

Functie DNA

• De code die in het DNA staat, is je blauwdruk
• Bijvoorbeeld oogkleur
• Dit noemen we erfelijke eigenschappen
• De code voor één erfelijke eigenschap = Gen
  

Genen

Gen

De celkern

Alle chromosomen in één celkern samen bevatten alle erfelijke informatie van een organisme.

Hierdoor kunnen alle genen bijvoorbeeld worden afgelezen aan de hand van wangslijmvliescellen, of je bloed

46 chromosomen van de mens

46

Chromosomen andere soorten

Leerdoelen 2.5 Celkern

Je kunt de kenmerken van chromosomen benoemen

Je kunt de bouw en functie van DNA beschrijven

Welke bewering hieronder klopt NIET?

1. DNA zit in chromosomen.
2. DNA bevat de codes om eiwitten te maken.
3. DNA zit alleen in je bloed.
4. DNA zit in de celkern.

Wat is een vacuole

1. Blaasje met water
2. Blaasje met bladgroen
3. Blaasje met DNA
4. Blaasje met cytoplasma

Deze cel heeft een celkern en is dus een dierlijke cel

1. Waar
2. Niet waar

Wat voor cel is dit?

1. Plantaardige cel
2. Dierlijke cel

Wat voor cel is dit?

1. Plantaardige cel
2. Dierlijke cel

Wat is een celmembraan?

1. Soort vliesje om de vacuole
2. Soort vliesje wat alleen bij dierlijke cellen voorkomt
3. Soort vliesje om de cel
4. Soort vliesje om de kern

Wat voor cel is dit?

1. Cel van een schimmel
2. Cel van een bacterie
3. Cel van een plant
4. Cel van een dier

Wat is de vacuole?

1. Q
2. R
3. S
4. T

Dierlijke cel

Plantaardige cel

Dierlijke en plantaardige cellen

Alleen plantaardige cellen

Bladgroenkorrel

Celkern

Celwand

Celmembraan

Celplasma

Vacuole

Welke onderdelen van de plantencel worden hier aangegeven? 

Celwand

Celkern

Bladgroenkorrel

Celplasma

Vacuole

De celkern

1. Bestuurt de cel
2. Bevat voedingsstoffen
3. Groeit een plant uit
4. Beschermt de cel

2.5 Cellen delen, groeien en veranderen

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen hoe de celdeling verloopt.
  
• Je kunt uitleggen wat de kenmerken van stamcellen zijn.

Levenscyclus mens

levenscyclus kikker

Levenscyclus vlinder

Levenscyclus bestaat uit vier stadia:

1. Ei
2. Larve
3. Pop
4. Imago

Nieuwe cellen

Sommige cellen blijven jaren in je leven, andere maar kort

Elke dag verlies je miljoenen cellen en deze worden allemaal vervangen --> Hierdoor blijft het aantal cellen ongeveer gelijk

Elke seconde ontstaan er wel een miljoen nieuwe cellen in je lichaam. Dit wordt gedaan door celdeling

1 sec = 1.000.000 nieuwe cellen

Celdeling

Celdeling

• Gewone celdeling
• Kopie van een cel maken

Celgroei

• De dochtercel wordt net zo groot als de moedercel

1. Kerndeling

2. Celdeling

3. Plasmagroei

Alle organismen hebben celdeling

- Deze gaan bij alle organisme ook op deze manier 

De celdeling is onder een microscoop te zien

Celcyclus

Het terugkerende proces van celding en groei noemt men de celcyclus.

Celcyclus

Celcyclus

Embryonale Stamcellen

Uit de moeder cel ontstaan ..... dochtercellen

1. 1
2. 2
3. 4
4. 6

Hoeveel chromosomen bevat de dochtercel van een menselijke cel?

1. 0
2. 23
3. 46
4. 92

Wat is de betekenis van celcyclus?

1. Een fase waarin cellen groeien en delen.
2. De periode waarin cellen zich specialiseren.
3. De opeenvolgende fasen van celgroei en deling.
4. De periode waarin cellen in rust zijn.

Uit welke cellen kunnen het meeste verschillende type cellen ontstaan?

1. Lichaamscellen
2. Stamcellen uit beenmerg
3. Stamcellen
4. Embryonale stamcellen

Herhaling: Is de dochtercel een exact kopie van de moedercel?

1. Juist
2. Onjuist
3. Kan beide

Herhaling: Wat zijn de 3 stappen van celdeling

Zelfstandig werken: 

Lezen: Theorie 2.4 en 2.5 Lezen.

Maken van 2.4: opdracht 1, 3, 5, 6, 8, 9 en 10

Maken van 2.5: opdracht 2, 4, 6, 8, 9 en 10