5.4 Transcriptie

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Wat gaan we doen?

• Leerdoelen doornemen
• Uitleg basisstof 5.4
• Aan het werk!
• Afsluiting 

Leerdoelen

Aan het eind van deze les kan ik...

• Beschrijven hoe transcriptie en eiwitsynthese plaatsvinden in de cel;
• Benoemen dat genetische variatie toeneemt door spontane mutaties;

5.4 DNA-sequentie

De basen in het DNA liggen in een bepaalde volgorde.

=DNA-sequentie

De genen in een cel kunnen worden aan- en uitgezet.

=genexpressie

De expressie verschilt per cel.

Dit is een aantekening

Genexpressie

• =Het tot uiting komen van een gen
• Een gen codeert voor een eiwit en een eiwit heeft een bepaalde functie

Opbouw DNA

Eiwitsynthese

De DNA-sequentie is een recept waarmee de cel een eiwit maakt.

• DNA wordt gekopieerd naar RNA (transcriptie)
• RNA brengt informatie naar een ribosoom, wat eiwitten maakt (eiwitsynthese)

Dit is een aantekening

Hoe ziet een menselijke cel er ook alweer uit?

Eiwitsynthese /

/Bouwvakker

Plan /

/ Bouwen

Eiwit!

Eiwitten

Dienen als

• Hormoon
• Enzym
• Antistof
• Bouwstof

Mutaties (herhaling)

Een mutatie is een plotselinge verandering van het genotype (=DNA).

• Dit gebeurt als een foutje tijdens het kopiëren niet wordt gerepareerd.
• Hierdoor ontstaat genetische variatie.
• En dus variatie in fenotype (uiterlijk).

Dit is een aantekening

Kan ontstaan door factoren van buitenaf (vorige les)

Máár kan ook ontstaan door fout tijdens celdeling = spontane mutatie

Genetische variatie door mutaties en geslachtelijke voorplanting!!

Kanker

Soms gaan cellen zich ongeremd delen

• Er ontstaat dan een tumor.
• Langzame groei en geen weefsel verstoord? Goedaardig
• Snelle groei en wel weefsel verstoord? Kwaadaardig (kanker)
• Kwaadaardige tumoren kunnen uitzaaien

Uitzaaiing (metastase)

Aan de slag 

Opdrachten bij BS 5.4

1,2,3,6,8