pw h5 Biologie

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 2

 Biologie PW H5

Basisstof 1  

Genotype en Fenotype

begrippen B1

• genotype = informatie voor de erfelijke eigenschappen van een organisme
•  dochtercel = cel die ontstaat uit een moedercel tijdens celdeling
• DNA = stof die informatie bevat voor erfelijke eigenschappen
• chromosomen = lange dunne draden in de celkern
• gen = stukjes DNA die samen de informatie bevatten voor een erfelijke eigenschap
• lichaamscellen = cellen waaruit je lichaam is opgebouwd
• fenotype = eigenschappen van een organisme, waaronder het uiterlijk
• celdeling = vorming van nieuwe cellen

Wat zijn lichaamscellen?

1. cellen onder je huid
2. De cellen waaruit je lichaam is opgebouwd
3. cellen waaruit je lever is opgebouwd
4. cellen in lichaam

Wat zijn chromosomen?

1. Stukjes DNA
2. Lange, dunne draden in een cel
3. Lange, dunne draden in een celkern
4. Bestaan uit eigenschappen

Wat is genotype

1. vorming van nieuwe cellen
2. cel die ontstaat uit een moedercel tijdens celdeling
3. eigenschappen van een organisme, waaronder het uiterlijk
4. informatie voor de erfelijke eigenschappen van een organisme

Basisstof 2

Chromosomen en genen

Begrippen B2

• geslachtscellen = cellen waarbij de chromosomen enkelvoudig voorkomen
• geslachtschromosomen = 23e chromosomenpaar dat het geslacht bepaalt
• paren = twee chromosomen die bestaan uit dezelfde genen vormen een paar

wat zijn geslachtscellen?

1. cellen waarbij de chromosomen meervoudig voorkomen
2. 23e chromosomenpaar dat het geslacht bepaalt
3. cellen waarbij de chromosomen enkelvoudig voorkomen
4. twee chromosomen die bestaan uit dezelfde genen vormen een paar

Wat zijn geslachtschromosomen?

1. twee chromosomen die bestaan uit dezelfde genen vormen een paar
2. twee chromosomen die bestaan uit dezelfde genen zijn een groep
3. cellen waarbij de chromosomen enkelvoudig voorkomen
4. 23e chromosomenpaar dat het geslacht bepaalt

Wat zijn paren?

1. twee chromosomen die bestaan uit dezelfde genen vormen een paar
2. cellen waarbij de chromosomen meervoudig voorkomen
3. 23e chromosomenpaar dat het geslacht bepaalt
4. cellen waarbij de chromosomen enkelvoudig voorkomen

Basisstof 3

Variatie in genotypen

Begrippen B3

• mutatie = plotselinge verandering van het genotype door een beschadiging in het chromosoom
• kanker = cellen delen zich snel, zodat een tumor hard groeit
• variatie in genotypen = een nakomeling heeft een ander genotype dan de ouders door geslachtelijke voortplanting
• kwaadaardig = tumor die snel groeit en de bouw van weefsels verstoort
• albino = mutant waarbij het lichaam niet in staat is pigment te vormen
• uitzaaiing = cellen van de tumor komen in het bloed terecht en vormen in andere organen nieuwe tumoren
• tumor = gezwel waarin cellen zich ongeremd delen
• mutagene invloeden = stoffen en stralingen die mutaties kunnen veroorzaken

• mutant = een organisme waarbij een mutatie zichtbaar is in het fenotype
• meiose = celdeling waarbij de chromosomen verdeeld worden over de dochtercellen (geslachtscellen)

Wat is kwaadaardig?

1. tumor die niet snel groeit en de bouw van weefsels versterkt
2. stoffen en stralingen die mutaties kunnen veroorzaken
3. tumor die snel groeit en de bouw van weefsels verstoort
4. mutant waarbij het lichaam niet in staat is pigment te vormen

Wat is tumor

1. mutant waarbij het lichaam niet in staat is pigment te vormen
2. een nakomeling heeft een ander genotype dan de ouders door geslachtelijke voortplanting
3. een organisme waarbij een mutatie zichtbaar is in het fenotype
4. gezwel waarin cellen zich ongeremd delen

Wat is meiose

1. tumor die snel groeit en de bouw van weefsels verstoort
2. celdeling waarbij de chromosomen verdeeld worden over de dochtercellen (geslachtscellen)
3. cellen van de tumor komen in het bloed terecht en vormen in andere organen nieuwe tumoren
4. plotselinge verandering van het genotype door een beschadiging in het chromosoom

Basisstof 4

De evolutietheorie 

Begrippen B4

• natuurlijke selectie = organismen die goed zijn aangepast aan hun milieu, hebben een grotere kans om in leven te blijven en nakomelingen te krijgen  
• evolutietheorie = theorie die ervan uitgaat dat er steeds nieuwe genotypen ontstaan, er natuurlijke selectie plaatsvindt en er nieuwe soorten ontstaan
• isolatie = verschillende vormen van een soort kunnen gescheiden raken van elkaar
• evolutie = ontwikkeling van het leven op aarde
• overlevingskans = kans dat een organisme in leven blijft

Wat is isolatie?

1. theorie die ervan uitgaat dat er steeds nieuwe genotypen ontstaan, er natuurlijke selectie plaatsvindt en er nieuwe soorten ontstaan
2. kans dat een organisme in leven blijft
3. verschillende vormen van een soort kunnen gescheiden raken van elkaar
4. ontwikkeling van het leven op aarde

Wat is natuurlijke selectie?

1. organismen die goed zijn aangepast aan hun milieu, hebben een grotere kans om in leven te blijven en nakomelingen te krijgen
2. ontwikkeling van het leven op aarde
3. verschillende vormen van een soort kunnen gescheiden raken van elkaar
4. theorie die ervan uitgaat dat er steeds nieuwe genotypen ontstaan, er natuurlijke selectie plaatsvindt en er nieuwe soorten ontstaan

Wat is evolutie?

1. theorie die ervan uitgaat dat er steeds nieuwe genotypen ontstaan, er natuurlijke selectie plaatsvindt en er nieuwe soorten ontstaan
2. ontwikkeling van het leven op aarde
3. organismen die goed zijn aangepast aan hun milieu, hebben een grotere kans om in leven te blijven en nakomelingen te krijgen
4. kans dat een organisme in leven blijft

Basisstof 5

Fossielen

Begrippen B5

• fossielen = versteende overblijfselen van organismen, of afdrukken van organismen in gesteenten
• geologische tijdschaal = tijdschaal waarin de tijd sinds het ontstaan van de aarde is weergegeven
• verwantschap = het hebben van een gemeenschappelijke voorouder 

Wat is fossielen

1. versteende overblijfselen van organismen, of afdrukken van organismen in gesteenten
2. tijdschaal waarin de tijd sinds het ontstaan van de aarde is weergegeven
3. het hebben van een gemeenschappelijke voorouder
4. kans dat een organisme in leven blijft

Wat is verwantschap

1. tijdschaal waarin de tijd sinds het ontstaan van de aarde is weergegeven
2. versteende overblijfselen van organismen, of afdrukken van organismen in gesteenten
3. het hebben van een gemeenschappelijke voorouder
4. kans dat een organisme in leven blijft

Wat is geologische tijdschaal

1. het hebben van een gemeenschappelijke voorouder
2. tijdschaal waarin de tijd sinds het ontstaan van de aarde is weergegeven
3. versteende overblijfselen van organismen, of afdrukken van organismen in gesteenten
4. kans dat een organisme in leven blijft

bvj.secure.malmberg.nl