4.6 Reageren met hormonen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

4.6 Reageren met hormonen

Leerdoelen

1. Je kunt uitleggen hoe hormonen werken.

2. Je kunt de verschillende hormoonklieren herkennen en benoemen. 

3. Je kunt de functies van de verschillende hormonen benoemen.

De hormoonklieren

Hoe regelen hersenen de werking van organen? 

Hersenen kunnen berichten op 2 manieren versturen:

1. Met het zenuwstelsel ==> impulsen via de zenuwcellen naar de spieren.

2. Met hormonen ==> speciale regelstoffen, via het bloed verspreidt het hormoon zich door het lichaam en komt zo langs alle organen. Specifieke organen reageren.

Hormoonklier

Een hormoonklier is een orgaan, dat hormonen maakt en deze afgeeft aan het bloed.

Andere klieren geven hun product af via een afvoerbuis. Bij een hormoonklier is dat dus anders!

Hormoonklieren

• kunnen aan en uit worden gezet door een impuls via een bewegingszenuwcel of door een ander hormoon. 
  

hormoonklieren

Zenuwstelsel - Hormoonstelsel

Het zenuwstelsel regelt de werking van de spieren en klieren ==> bewegingszenuwcellen

Speeksel- traan - zweet- hormoonklieren: 

Het zijn klieren / organen die allemaal stofjes aanmaken. 

Het hormoonstelsel bestaat uit een aantal hormoonklieren die hormonen maken. Het hormoonstelsel werkt vaak samen met het zenuwstelsel. 

Hiernaast zie je een aantal hormoonklieren.

Hypofyse

1

Schildklier

2

Bijnieren

3

Alvleesklier

4

Vrouw: Eierstokken

5

Man: teelballen

6

Leer de hormoonklieren

Functie hormoonstelsel

Het hormoonstelsel regelt vooral langzame, langdurige processen.

(Info: Adrenaline is een hormoon dat voor snelle processen zorgt)

Hypofyse maakt...

1. Groeihormoon

Groeihormoon bevordert de lengtegroei in de groeischijf van de botten.

2. Hormonen die de schildklier aanzetten tot hormoonproductie van schildklierhormoon

3. Hormonen die de eierstokken (oestrogeen) en zaadcellen (testosteron) aanzetten tot het maken van 

Eierstokken / zaadballen

Eierstokken maken oestrogeen ==> regelt secundaire geslachtskenmerken vrouw + rijping eicellen in de eierstokken

Zaadballen maken testosteron ==> regelt secundaire geslachtskenmerken van een man + aanmaak zaadcellen

Schildklierhormoon

De schildklier maakt het schildklierhormoon ==> regelt de snelheid waarmee verbranding in het lichaam plaatsvindt. 

Schrijf de reactievergelijking van verbranding op. (Wat is er nodig voor verbranding en welke producten worden gevormd?)

Eilandjes van langerhans (in de alvleesklier)

Maken 2 hormonen:

- Insuline

- glucagon

Deze hormonen zorgen dat er voldoende glucose in het bloed zit, voor de verbranding!!

Alvleesklier

Eilandjes van Langerhans

Werking glucosegehalte

In alles wat je eet zit glucose. De hoeveelheid glucose in je bloed moet altijd hetzelfde zijn. Dus als je net iets gegeten hebt, zit er teveel glucose in je bloed. Je lichaam zorgt er dan voor dat de glucose wordt omgezet in een stof die je op kunt slaan, dus dan zit er minder glucose in je bloed. Andersom kun je ook te weinig glucose in je bloed hebben (als je bijv. heel lang niets gegeten hebt of gaat sporten). Dan wordt de opgeslagen glucose vrij gemaakt en komt het in je bloed zodat je het kunt gebruiken. Dit wordt geregeld door Eilandjes van Langerhans door middel van INSULINE en GLUCAGON. 

Bijnieren

Kapjes op de nieren ==> maken hormoon adrenaline

Regelt extra glucose (energie) in het bloed bij stress, angst en schrik

Op welke 2 manieren kunnen hersenen berichten naar je organen sturen?

Hoe werken 

hormonen?

• Wat zijn hormonen?
  
• Hormonen zijn regelstoffen

• Hormoonklieren maken deze stoffen
• Bij signaal (van zenuwcel of ander hormoon) 
• geven de cellen stoffen af aan het bloed

hormonen

• je kunt van een aantal hormonen uitleggen hoe ze werken en waar ze worden gemaakt. Lees dit op pagina 125 in je boek

Hormonen zijn:

1. Regelstoffen
2. Voedingsbestanddelen
3. Geslachtskenmerken
4. hormoonklieren

Wat is de functie van hormonen?

1. hormonen regelen de werking van organen die er gevoelig voor zijn
2. hormonen zorgen voor de voeding van veel hormoonklieren
3. hormonen zorgen voor snelle reacties op bepaalde prikkels

Welke andere hormonen beïnvloeden vooral de werking van de eierstokken

1. Hormonen uit de alvleesklier
2. Hormonen uit de hypofyse
3. Hormonen uit de schildklier
4. Hormonen uit een bijnier

Hormonen werken sneller dan impulsen

1. Juist
2. Onjuist

Waarom hebben hormoonklieren geen afvoerbuizen?

1. Omdat ze de hormonen rechtstreeks aan de doelcellen geven
2. Omdat ze hormonen aan het bloed afgeven
3. Omdat hormonen via de zenuwen gaan
4. Ze hebben wel afvoerbuizen

Wat regelen de hormonen uit de alvleesklier?

1. adrenaline in je bloed
2. hoeveelheid suiker in je bloed
3. geven hormonen af
4. zorgen voor verbranding

Welke hormoonklier produceert hormonen voor de ontwikkeling van eicellen?

1. Eierstok
2. Hypofyse

26. De eilandjes van Langerhans maken de hormonen insuline en glucagon

1. waar
2. niet waar