9.2 Goed geregeld [HAVO les 2]

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Welkom

Telefoon in telefoontas
Jas uit en tas van tafel
Pak laptop 
Ga in deze Lesson Up 

Planning

Korte terugblik vorige les.

Vervolg uitleg 9.2 Goed geregeld   

Huiswerk 14 t/m 20 van 9.2 (behalve 16).

9.2 'Goed geregeld' deel 1

Pak een stuk papier en beantwoord onderstaande vragen.

Je mag je boek gebruiken.

1. Welke uitscheidingsorganen heeft het menselijk lichaam?

2. Beschrijf wat er gebeurd als je lichaam 

te veel glucose in het bloed meet.

3. Leg uit wat diabetes type 1 en type 2 is.

Leerdoel 

Je kent de bouw van de lever en wat de functie er van is.

Je kent de bouw van de nieren.

Lever: de stofwisselingscentrale

• Verteringsproducten komen via de poortader vanuit de dunne darm naar de lever.
  
  
• Opbouwen, omzetten & afbreken
  Vorming eiwitten & vetten.
  Afbreken eiwitten, gifstoffen, medicijnen
  
  
• Afvoeren
  Afvalstoffen via het gal naar het verteringsstelsel
  
  
• Opslaan
  Bloedsuikerspiegel constant houden door vorming glycogeen

Functie 1: opbouwen en omzetten.

In het verteringsstelsel worden eiwitten afgebroken tot aminozuren. De lever maakt daar weer nieuwe eiwitten van.

Daarnaast zet de lever glucose om in vet en van vet wordt cholesterol gemaakt.

Functie 2: afbraak.

Bij te veel aminozuren in het bloed gaat de lever dit afbreken. De stof ureum ontstaat. De nieren scheiden vervolgens deze stof uit.

Daarnaast breekt de lever giftige en schadelijke stoffen af zoals medicijnen en alcohol.

Afbraak rode bloedcellen door de lever en milt.

Rode bloedcellen -

geen celkern en leven 120 dagen, hemoglobine (rood bloedeiwit dat zuurstof kan binden)

per seconde 2 miljoen rode bloedcellen

- gevormd in rode beenmerg

- afgebroken in de lever 

Functie 3: afvoeren van gal.

Hemoglobine wordt afgebroken tot

- ijzer (afgeven aan bloed, gerecyceld door beenmergcellen)

- billuribine (geel, giftig, komt in gal, gaat het verteringsstelsel in)

Poepbacteriën in dunne en dikke darm zetten gele billuribine om in bruine kleurstof. Dit maakt je poep bruin.

Giftige stoffen

Ontgifting = afbreken (schadelijke) stoffen uit je bloed

- alcohol

- drugs

- medicijnen

- zware metalen

1. afbreken door enzymen
   
2. uitscheiden met de gal
   

Functie 4: opslaan.

De lever slaat glucose in de vorm van glycogeen op.

De lever slaat ook ijzer op dat vrij komt bij de afbraak van hemoglobine (eiwit van rode bloedcellen).

Gevolgen alcohol

Cirrose is het onomkeerbare proces waarbij levercellen worden omgezet tot littekenweefsel.

Veel en vaak alcohol drinken veroorzaakt blijvende schade aan hersenen, lever en andere organen.

Start je laptop op

Invullen vragenlijst.

Stageopdracht vanuit Windesheim.

Gericht op mijn functioneren als docent.

Het is anoniem. Wees zo eerlijk mogelijk.

Zelfstandig bezig

Wat: maken opdracht 14 t/m 20, behalve 16.

Hoe: alleen of in tweetal

Hoelang: tot einde van de les

Klaar? Begin met het maken van een begrippenlijst.

In teams staan nog enkele oefenopdrachten.