Les 6

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

SCHRIJFVAARDIGHEID

HAVO 3

SCHRIJFVAARDIGHEID

HAVO 4

BESCHOUWING

2018/2019

LES 1

Wat zijn de kenmerken van een goede tekst?

De opbouw van een tekst

• een goede tekst bestaat uit een inleiding, middenstuk en slot
• alinea's worden met elkaar verbonden door overgangszinnen, signaalwoorden, verwijswoorden
• de docent geeft jullie een in stukken geknipte tekst. Leg de alinea's in goede volgorde
• let op signaalwoorden etc.

Uiteenzetting

• jullie gaan een uiteenzetting schrijven
• eerst ga je oefenen met het onderwerp  'DE GIRAF' (of ander dier)
• het oefenen doen jullie in tweetallen
• als dat klaar is, ga je individueel een uiteenzetting schrijven voor een cijfer
• de voorbereiding voor de toets doe je wel in tweetallen

Wat is een uiteenzetting?

Een uiteenzetting is een tekst waarmee je iemand anders over iets informeert. Het is een objectieve tekst waarmee je feiten en uitleg geeft over een onderwerp. In een uiteenzetting geef je niet je mening. Je geeft feiten die waar en controleerbaar zijn.

LET OP!

• ga alvast nadenken over een onderwerp voor de uiteenzetting die jullie voor de toets moeten gaan schrijven!
  
• spreek met de docent af wanneer jullie je onderwerp moeten weten.
• welke onderwerpen zouden geschikt zijn?
  

Les 2: Voorbereiden oefentekst

• jullie gaan een oefentekst schrijven over "DE GIRAF" (of ander dier)
• eerst gaan we een woordweb maken
• hiermee gaan we deelonderwerpen bepalen

GIRAF (of ander dier)

Voordat je gaat schrijven...

• je hebt een onderwerp
• je bepaalt de hoofdgedachte van je tekst
• dit is het belangrijkste wat je wilt vertellen in één zin
• je hebt deelonderwerpen
  
• je weet dat een goede tekst bestaat uit een inleiding, een middenstuk en een slot
• die gaan we nu bespreken

inleiding

Doel van de inleiding:

De lezer nieuwsgierig maken én je onderwerp introduceren

Voorbeelden:

• stel een vraag (die je in het middenstuk gaat beantwoorden)
• introduceer een verschijnsel (dat je in het middenstuk gaat verklaren)
• introduceer een probleem (en geef in het middenstuk oplossingen)
  

Het middenstuk

• in het middenstuk geef je de informatie over je onderwerp
• elke alinea behandelt een deelonderwerp
• zorg dat de alinea's met elkaar verbonden worden

De alinea's van het middenstuk

• elke alinea heeft een deelonderwerp
• elke alinea heeft een kernzin
• in de rest van de alinea geef je toelichting bij de kernzin

LET OP! In een alinea schrijf je de zinnen achter elkaar door!

WELKE ALINEA IS OP DE JUISTE MANIER GESCHREVEN?

Klimaatverandering is een van de grootste bedreigingen voor de natuur.

IJskappen smelten en woestijnen rukken op.

Het zeeniveau is de afgelopen honderd jaar vijfentwintig centimeter gestegen.

In sommige gebieden hebben planten en dieren niet genieg tijd zich aan te passen.

_________________________________________________________________________

Klimaatverandering is een van de grootste bedreigingen voor de natuur. IJskappen smelten en woestijnen rukken op. Het zeeniveau is de afgelopen honderd jaar vijfentwintig centimeter gestegen.  In sommige gebieden hebben planten en dieren niet genoeg tijd zich aan te passen.

Het slot

Voorbeelden:

• samenvatting
• conclusie
• antwoord op vraag

• gebruik signaalwoorden als  kortom / daarom / al met al / dus

LES 3

Informatie zoeken

• jullie gaan op internet informatie zoeken bij de deelonderwerpen van het onderwerp GIRAF (of ander dier)
  
• deze informatie gebruik je voor je tekst

Het bouwplan

Wat hebben we nu:

• een onderwerp
• deelonderwerpen
• informatie over het onderwerp

• Voor je de tekst nu echt gaat schrijven, maak je een BOUWPLAN.
• Dit is letterlijk een plan over hoe je de tekst gaat schrijven.
  

Het bouwplan

• Jullie krijgen van de docent een bouwplan
• De docent legt uit hoe je het bouwplan in moet vullen

opdracht 1

• jullie gaan (in tweetallen) een (oefen)uiteenzetting schrijven over het onderwerp DE GIRAF (of ander dier)
• jullie zoeken informatie bij de deelonderwerpen
• jullie maken een bouwplan (docent geeft format)
• jullie schrijven de uiteenzetting volgens deze regels:
• 5 alinea's: inleiding, 3x middenstuk en slot
• maximaal 400 woorden

werkwijze

• maak een map op je laptop: 'Schrijven Nederlands'
• sla hierin je bouwplan op
  
• schrijf de (oefen)uiteenzetting op je laptop en sla hem op

LES 4

• deze les gaan jullie verder met het schrijven van de (oefen)uiteenzetting over GIRAF (of ander dier)

• als de tekst aan het eind van de les niet klaar is, zorgen jullie ervoor  dat de tekst DE VOLGENDE LES klaar is

• hebben  jullie tijdens deze les juist tijd over? Ga informatie zoeken bij jullie eigen onderwerp voor de toets (en bouwplan maken)