Burgerschap Thema 1 kiezen. Les 2 rechten plichten

• Burgerschap
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 1

Burgerschap

Thema: kiezen

Les 2: 

rechten en plichten

Lesdoel

In deze les leer je: 

• Dat je rechten hebt.
• Dat je plichten hebt.
• Wat mensenrechten zijn. 

Wat is het verschil tussen een recht en een plicht?

Welk recht heb je op school?

Welke plicht heb je op school?

Leerrecht

Passend onderwijs: Alle kinderen hebben recht op onderwijs. Ook als je ziek bent of een beperking hebt, moet een school jou onderwijs bieden. 

Bescherming tegen discriminatie: Artikel 1 van de Grondwet zegt dat iedereen in Nederland hetzelfde moet worden behandeld. 

Gehoord worden in belangrijke beslissingen: Je hebt het recht om je mening te geven over beslissingen die jou aangaan, en je hebt het recht om hierin gehoord te worden. Er is geen leeftijdsgrens voor dit recht. Wel speelt je leeftijd mee om te bepalen in hoeverre jouw mening wordt meegenomen. Dit hangt ook af van jouw ontwikkeling en de zwaarte van de beslissing. 

Informatie: Om je eigen mening te kunnen vormen, heb je informatie nodig. Daarom moeten school en hulpverlening ervoor zorgen dat je bij de informatie kunt die jou aangaat. Professionals moeten alle informatie zo aanbieden dat je het begrijpt. 

Privacy en dossier: Iedereen heeft recht op privacy. Het maakt niet uit hoe oud je bent. Niemand mag zonder jouw toestemming je persoonlijke berichten lezen, zoals appjes of e-mails. School en hulpverlening mogen alleen informatie delen met elkaar als ze toestemming hebben van jou of van je ouders Alleen als er heel belangrijke redenen zijn, mogen professionals informatie delen zonder toestemming, bijvoorbeeld omdat jouw ontwikkeling in gevaar komt.

Leerplicht

Vanaf 5 jaar ben je leerplichtig en moet je naar school. Deze plicht geldt tot en met 16 jaar. Heb je op dat moment nog geen zogeheten startkwalificatie? Dan wordt de leerplicht verlengd tot 18 jaar. Een startkwalificatie betekent dat je een mbo-diploma (niveau 2 of hoger), een havo- of vwo-diploma hebt. Zodra je dit diploma behaalt, stopt ook de kwalificatieplicht. Jouw ouders of verzorgers zijn er verantwoordelijk voor dat jij de leerplicht naleeft. Zij kunnen zelfs strafbaar zijn als hun kind niet naar school gaat.

Er zijn situaties waarin het is toegestaan dat je niet naar school gaat. Bijvoorbeeld bij ziekte, schorsing, godsdienstige verplichtingen, een huwelijk of uitvaart. Er moet dan wel toestemming zijn van school. Zit je thuis om andere redenen? Dan is dit niet toegestaan en komt de leerplichtambtenaar in beeld. 

Mensenrechten

Er zijn rechten die voor alle mensen op de wereld gelden.

Deze rechten noem je mensenrechten.

Een voorbeeld van een mensenrecht is het recht om te mogen trouwen met wie je wilt.

Sommige landen houden zich niet aan mensenrechten. In die landen kun je bijvoorbeeld worden opgepakt als je voor je mening uitkomt. 

Heb jij het lesdoel bereikt?

• Welke rechten heb je in Nederland?
• Welke plicht heb jij in Nederland?
• Wat zijn mensenrechten?

Aan de slag

Begin op bladzijde 19.

Maak opdracht 1, 2 en 3 zelfstandig.