Thema elektra les 4 geleiding 2021

• Techniek
• Middelbare school
• vmbo, mavo
• Leerjaar 1,2

Techniek

Thema elektra

les 4 geleiding van elektriciteit

Wat weet je al over
geleiding

Inhoudsopgaven

Inleiding

Doelstellingen

competenties

Geleiding theorie

• wat is geleiding
• stroomdraden
• materialenkennis geleiders
• materialenkennis isolatoren
• video 1
• video 2 ( alleen voor Gl en Tl)
• zelf een stroomkring maken

Geleiding praktijk

• stroom zoeken met tulpstekkers
• stroom zoeken met een spanningzoeker

Opruimen

Zelfbeoordeling competenties

Huiswerkopdracht

Begrippenlijst

Inleiding

In deze les krijg je kennis over de welke materialen een goede geleider zijn. Je gaat ook onderzoeken hoe iets werkt. Dit doe je niet alleen maar samen met een klasgenoot. Je moet dus ook leren samen werken en samen naar oplossingen proberen te zoeken dat noemen we werken aan competenties. Lees eerst de les goed door en maak vervolgens de theorieles en daarna de praktijkles. Als je klaar bent, vul je de reflectie vragen in. Bij deze les horen ook toegepaste rekenvragen. Met deze rekenvragen krijg je inzicht wat je kan besparen aan stroom en waardoor je minder het milieu kan belasten.

Doelstellingen

Tijdens deze les ga je het volgde leren:

 • Wat is een geleider

• Wat is een goede geleider

• Wat is een isolator

• Wat is een strookkring

• Herkennen van de soorten stroomdraden

 

Competenties

Aan deze competenties ga je werken:

• K 2.3 Hoe goed kan je samenwerken 

• K 2.8 Vakdeskundigheid toepassen 

• K 2.11 Onderzoeken 

 

Geleiding van elektriciteit theorie

Wat is geleiding

Het woord geleiding geeft aan dat er iets wordt doorgegeven. Bijvoorbeeld warmte en stroom. In deze les gaan we het hebben over stroomgeleiding. Hoe kunnen we stroom van plus + naar de min – laten stromen “geleiden”. Dit noemen we een stroomkring. Om een goed stroomkring te maken heb je de juiste materialen nodig en ook isolatoren die geen stroom geleiden. Een isolator geeft bijvoorbeeld geen warmte of stroom door. Denk maar aan muurisolatie van huizen en de kunststof om je telefoonlader.

Om een lamp te kunnen laten branden steek je de stekker in het stopcontact en zet je de lampschakelaar op aan. De stroom gaat van de + van het stopcontact door de stroomdraad, door de schakelaar, dan door de gloeidraad in de lamp en weer terug door een retourdraad naar de – van het stopcontact. 

Een materiaal dat de stroom door geeft is WEL / GEEN goed geleider?

1. wel
2. geen

Een materiaal dat de stroom niet door geeft is WEL / GEEN goede geleider?

1. wel
2. geen

Een isolator geeft de stroom WEL / NIET door?

1. wel
2. niet

deel A: De stroom gaat van de ? naar de
+ / - van het stopcontact?

1. +
2. -

deel B: De stroom gaat van de + / - naar de
? van het stopcontact.

1. +
2. -

Met een schakelaar kan je de stroomkring WEL / NIET verbreken?

1. wel
2. niet

Stroomdraden

Om stroom te geleiden maken we gebruik van stroomdraden. Omdat we in gebouwen en huizen veel draden tegenkomen hebben we ze ook een kleur gegeven. Anders kan je fouten maken door de verkeerde draad met een andere draad te verbinden.

• Bruine draad is de fase draad ook wel de + genoemd

• Blauwe draad is de nuldraad ook wel de – genoemd

• Geel/groene draad is de aarde draad

• Zwart is de schakeldraad

In de draad zit een kern van koper, koper is een metaal dat goed stroom geleid. Om de draad zit een kunststof mantel dat de stoom niet geleid. Deze mantel heeft vaak 1 van de bovenstaande kleuren. Als er een stoomdraad door de tuin gaat voor de tuinverlichting zit er vaak een beschermmantel om de draad heen zodat je er niet per ongeluk met een schep door heen kan steken.

Waarom hebben we stroomdraden een verschillende kleur gegeven?

Waarom is de kern van de stroomdraad van koper gemaakt?

Waarom is de buitenmantel van een stroomdraad van kunststof gemaakt?

Waarom is de buitenkant van een spanningzoeker van kunststof?

Waarom is een grondkabel voor zien van een extra beschermmantel?

Materialenkennis geleiders

Vele metalen geleiden de stroom goed. Hieronder een aantal voorbeelden van goede geleiders.

 Koper

Eigenschappen van koper.

 koper is roodbruin van kleur

 niet magnetisch

 vrij zacht metaal

 geleid stroom zeer goed

 goed te buigen

Aluminium

Eigenschappen aluminium.

 zilverkleurig

 niet magnetische

 vrij zacht metaal

 geleid stroom goed maar minder als koper

 goed te buigen

Staal

Eigenschappen van staal.

 grijs van kleur

 wel magnetische

 hardmetaal

 geleid de stroom goed

 niet goed te buigen

Materialenkennis isolatoren

Vele materialen geleiden de stroom slecht (isolatoren). Hierdoor kunnen wij veilig werken met elektriciteit. Kunststof is de bekendste isolator als we werken met elektriciteit.

 Kunststof

Eigenschappen van kunststof.

 alle kleuren te maken

 is licht in gewicht

 makkelijk te buigen

 geleid geen stroom

 weinig onderhoud

Leg uit waarom kunststof veel gebruikt wordt in de elektrotechniek?

Waarom is de buitenkant van jouw telefoonlader van kunststof gemaakt?

Leg uit waarom jij veilig een onderzoek kan uitvoeren met een spanningzoeker (Je onderzoekt waar stroom op staat)?

Zelf een stroomkring maken 

kunststofbakje geleiding

fitting

spanningzoeker

spanningzoeker

Stroombron / batterij

stroomdraadje met krokodillenbek

lampje

Pak het kunststofbakje van geleiding om te oefenen hoe je een stroomkring kan maken.

leg de punt van de spanningzoeker op de - pool van de batterij en duw je duim tegen de achterkant of raak het krokodillenbekje aan.

Het lampje in de spanningzoeker brand WEL /NIET

1. wel
2. niet

Leg de punt van de spanningzoeker op de + pool van de batterij en duw je duim tegen de achterkant of raak het krokodillenbekje aan. .

Het lampje in de spanningzoeker brand WEL /NIET

1. wel
2. niet

Het lampje in de spanningzoeker gaat branden als de stroomkring WEL / NIET gesloten is

1. wel
2. niet

1. Draai het lampje in de fitting
2. Zet een krokodillenbekje op de + van de batterij en de andere kant op de schroef van de fitting.
   
3. Zet een krokodillenbekje op de - van de batterij en de andere kant op de schroef van de fitting.
   
4. Het lampje gaat WEL / NIET branden?
   

Het lampje gaat WEL / NIET branden?

1. wel
2. niet

1. Draai het lampje uit de fitting.
2. Klem het krokodillenbekje van de spanningzoeker op de – pool van de batterij.
   
3. Houd de punt van de spanningzoeker op alle metalen delen van de fitting 
   

Vul de volgde vragen in
op de volgde slide

Houd de punt van de spanningzoeker op + schroef van de fitting

1. lamp brand wel
2. lamp brand niet

Houd de punt van de spanningzoeker op - schroef van de fitting

1. lamp brand wel
2. lamp brand niet

Houd de punt van de spanningzoeker op midden punt van de fitting

1. lamp brand wel
2. lamp brand niet

Houd de punt van de spanningzoeker op het buisje van de fitting schroef van de fitting

1. lamp brand wel
2. lamp brand niet

Geleiding van elektriciteit praktijk

Wat heb je nodig voor de praktijkles:

plaats het rek op de werkbank en en hang het practicum bord er in

kunststofbakje geleiding

spanningzoeker

11

3

2

1

6

5

4

9

8

7

10

De volgende materialen zitten op het practicumbord

1 Gordijnroe

2 rondhout

3 waterleiding

4 kabelgoot

5 radiatorbuis

6 installatiebuis

7 kokerprofiel vierkant

8 tulpstekker zwart

9 tulpstekker rood

10 aansluitkabel

11 oranje lamp

Belangrijk om te weten

• Metalen geven gemakkelijk elektriciteit door

• Isolator geven geen elektriciteit door

• Stroomkring, gaat de stroom van + naar de –

• Spanningzoeker, de krokodillenbek wordt aangesloten op de plus en de punt wordt ergens     anders op gezet.

Vraag aan je leraar om de  2 bijlagen die je moet gaan invullen bij de volgde opdrachten. zie voorbeeld op de volgde 2 slide.

Tabel 1

1. Vul kolom 1 tot en met kolom 3 in door een x in de juiste cel te zetten.
2. Vul kolom 4 de naam van het metaal in.

3. Steek de stekker van het practicumbord in de transformator
onder de werkbank.

4. Steek de rode en zwarte tulpstekker in de bussen en steek deze in de buis nummer 1. op      het practicumbord

5. Kijk of de lamp gaat branden op het practicumbord en vul dit in bij kolom 5 door een x te         zetten in de juiste kolom lamp brand wel of lamp brand niet.

 

6. Herhaal dit voor de nummers 2 t/m 7

Stroom zoeken met tulpstekkers

7. Steek de rode en zwarte tulpstekker in de bussen en leg deze tegen de buitenzijde         van de buis nummer 1

   

8. Kijk of de lamp gaat branden en vul dit in bij kolom 6 door een x te zetten bij 

    lamp brand wel of lamp brand niet.

9. Herhaal dit voor de nummers 2 t/m 7

Stroom zoeken met een spanningzoeker 

Tabel 2

1. Steek de zwarte tulpstekker in de bus en steek deze aan de binnenzijde van nummer 1.

2. Steek de rode tulpstekker in de bus bij nummer 1 en klem op het uiteinde het            

    krokodillenbekje van de spanningzoeker.

3. Leg de punt van de spanningzoeker aan de binnenzijden van buis 1

4. Kijk of de lamp gaat branden in de spanningzoeker en op het bord.

vul dit in bij de tabel kolom 1, door er een x bij lampje spanningzoeker brand of brand niet en lamp practicumbord brand of brand niet

5. Herhaal dit voor de nummers 2 t/m 7

6. Steek de zwarte tulpstekker in de bus en leg deze tegen de buitenzijde van nummer 1.

7. Steek de rode tulpstekker in de bus bij nummer 1 en klem op het uiteinde het       

    krokodillenbekje van de spanningzoeker.

8. Leg de punt van de spanningzoeker aan de buitenzijde van buis 1

9. Kijk of de lamp gaat branden in de spanningzoeker en op het bord. 

vul dit in bij de tabel kolom 2, door er een x bij lampje spanningzoeker brand of brand niet en lamp practicumbord brand of brand niet

10. Herhaal dit voor de nummers 2 t/m 7

1. Ruim alle gereedschappen en het 

    practicumbord weer netjes op.

2. Laat je werkplek schoon achter. 

Opruimen

Zelfbeoordeling van de competenties:
K.2.3 Hoe goed kan je samen werken
Wat vond je goed gaan?
Wat kan je nog verbeteren?

Zelfbeoordeling van de competenties:
K.2.8 Vakdeskundigheid toepassen
Welke werkzaamheden moest je uitvoeren?
Op welke voorschriften moet je letten?

Zelfbeoordeling van de competenties:
K2.11 Onderzoeken
Hoe ben je erachter gekomen waaraan een goede geleider
moet voldoen?
Waarom is het handig dat jij dit nu weet?

Sleep de afbeelding naar de juiste naam je houd vier woorden over

Huiswerkopdracht 

Lamp

Kunststof

Spanningzoeker

Koperdraad

Acculaders

Staal

Fitting

Stroombron

P.V.C. buis

Koper

Aluminium

Stroomkring

Schroevendraaier

Sleep de afbeelding naar de juiste naam je houd vier woorden over

Huiswerkopdracht 

Tin

Aardedraad

Krokodillenbek

Zilverdraad

Knijpers

Glasplaat

Nuldraad - 

Kunststof

Fasedraad +

Schakeldraad

Spanningzoeker

Grondkabel

Prikker

A	Aardedraad Deze draad is groengeel van kleur. Deze draad voert de stroom af bij kortsluiting. Om te voorkomen dat jij onder stoom komt en brand komt.
B	Batterij Dit is een metalen opslag voor elektriciteit. Deze komt vrij als je bijvoorbeeld een zaklamp aan doet.
	Beschermmantel Dit is een extra laag om de stroomdraad. Om te voorkomen dat je deze zomaar met iets scherps kan door steken.
C
D
E
F	Fasedraad Deze draad is bruin van kleur. Ook wel de + draad. Via deze draad word er dus stroom aangevoerd.

Begrippenlijst

G	Geleiding Er wordt bijvoorbeeld stroom of warmte doorgegeven naar een andere plek.
	Gloeidraad Dit is een draadje in een lamp. Als hierdoor stroom gaat, gaat deze draad gloeien en geeft dan veel licht.
	Gordijnroe Hieraan kunnen gordijnen worden opgehangen.
H
I	Installatiebuis Dit zijn buizen waardoor stroomdraden lopen.
	Isolator Geeft bijvoorbeeld geen stroom of warmte door naar een ander punt.
j
K	Kern Dit is het middelste gedeelte van een stroomdraad.

Begrippenlijst

K	Koper Dit is een metaal roodbruin van kleur en geleid de stroom goed.
	Krokodillenbekje Dit is een klemmetje met tandjes en lijkt op de bek van een krokodil.
	Kunststof Dit is een materiaal dat door de mens is gemaakt. Zoals buizen, tassen elastiek.
L	Lamphouder Hierin schroef je een gloeilampje vast
M	Muurisolatie Dit is een vulling in muren om warmte binnen te houden of zomers je huis koel te houden.
D	Mantel Dit is een laagje kunststof om de stroomdraad heen.
N	Nuldraad Deze draad is blauw van kleur en ook wel de – genoemd. Vroed de stroom weer af.
O

Begrippenlijst

P	Pool + en - Dit zijn de aansluitpunten voor elektriciteit.
Q
R	Radiatorbuis Dit zijn de metalen buizen waardoor heet water gaat om de kachel op te warmen.
	Retourdraad Hierdoor gaat de stroom weer terug naar bijvoorbeeld het stopcontact.
S	Schakeldraad Deze draad is zwart van kleur en laat de stroom vanaf de schakelaar door stromen naar bijvoorbeeld een lamp.
	Spanningzoeker Dit is een meetgereedschap om stroom mee op te zoeken.
	Stroom Is een positief geladen deeltjes waardoor een lamp kan branden.

Begrippenlijst

S	Stroomkring Dit is een kring waarbij de stroom van + van af stopcontact naar gebruikers gaan en de – weer terug naar het stopcontact.
	Stopcontact Aansluitpunt voor stekkers.
T	Transformator Dit is een apparaatje wat de stroom kan verlagen bijvoorbeeld van 230 V naar 9 volt. Maar anders om kan ook.
U
V
W	Warmte Hoe warm iets is. Graden Celsius.
X
Y
Z

Begrippenlijst

Techniek

Controleer of je alle vragen en opdrachten heb gemaakt van thema elektra les 4 geleiding van elektriciteit

lever dan je opdrachten digitaal in