Omgaan met agressie

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 1,2

Omgaan met 

agressie

lesdoelen

• De student benoemt waarom het belangrijk is om het over agressie te hebben.
• De student beschrijft de definitie van agressie.
• De student beschrijft de definitie van agressiviteit.
• De student beschrijft de vier vormen van agressie.
• De student reproduceert hoe te handelen bij agressie.

Wat versta jij onder agressie?

Waarom over Agressie?

In de maatschappelijke zorg is de kans best groot dat je te maken krijgt met agressieve gevoelens bij cliënten. 

Doordat cliënten in hun mogelijkheden beperkt worden 

(door  ziekten of beperkingen) 

kunnen mensen zich bang, gefrustreerd en machteloos voelen.

Waarom over Agressie? 2

Ook in de samenleving of in je eigen situatie kun je te maken hebben met agressie.

Daarom is het handig kennis op te doen over agressief gedrag en hoe je er mee kunt omgaan. 

4 vormen van agressie

• Primaire agressie
• Secundaire agressie
• Kwaadaardige agressie
• Doelgerichte agressie

Primaire agressie 

(of Expressieve agressie)

Ontploffen

uiten van ongenoegen, vaak niet gericht op een ander persoon, maar meer op een bepaalde situatie of organisatie.

Secundaire agressie

  

(of Frustratie agressie)

Overlopen

oplopende emoties en het ontstaan van een verminderde controle over het eigen gedrag.

Definitie 1: Agressief gedrag

• gedrag dat zich uit in gewelddadige 
• verbale en/of non-verbale acties 
• naar personen en/of materialen.

Definitie 2: Agressiviteit

• het vermogen van de mens om zich te verhouden met anderen, 
• om zichzelf en anderen te verdedigen bij aanvallen, om zelf aan te vallen, om voedsel te verzamelen en in leven te blijven. 

• De mens gebruikt agressiviteit om zijn positie in zijn relaties met anderen en het andere te zekeren. 

Wat vind jij van de uitspraak dat je agressiviteit kunt gebruiken om jouw positie t.o.v. anderen
neer te zetten of te verzekeren.

Agressie is controle willen hebben

Boosheid = emotie

Schreeuwen / iets kapot maken = gedrag 

Boos en woedend gedrag zijn (lichte) vormen van agressief gedrag. 

Je stelt jezelf boven de ander op dat moment en je wil de relatie met die ander beïnvloeden en controleren,

zelfs als het daarvoor nodig is 

dat je de persoonlijke grenzen van die ander (tijdelijk) niet respecteert.

Kwaadaardige agressie

(of Onbeheerste agressie)

door het lint gaan, vaak onder invloed

 onvoorspelbaar en snel gewelddadig worden.

Doelgerichte agressie 

(of 

Instrumentele agressie)

Iets willen bereiken

het bewust gebruiken van agressie om een bepaald doel te bereiken. Het is dus geen reactie, maar een bewuste actie.

Expressieve agressie

Frustratie agressie

Onbeheerste agressie

Instrumentele agressie

primaire agressie

secundaire agressie

kwaadaardige agressie

doelgerichte agressie

Agressie accepteren?

• Het uitgangspunt is dat agressie niet is toegestaan, ook niet als deze het gevolg is van een ziekte of aandoening. 
• Ook niet als deze het gevolg is van begrijpelijke gevoelens als angst of frustratie.

Als MZ-professional is het daarnaast belangrijk te bedenken wat de oorzaak is van het (agressieve) gedrag van de cliënt.

Documentaire 1

• De Monitor | NPO Start – Agressie tegen hulpverleners in de psychiatrie 

 

Documentaire 2

Lesdoelen behaald?

• De student benoemt waarom het belangrijk is om het over agressie te hebben.
• De student beschrijft de definitie van agressie.
• De student beschrijft de definitie van agressiviteit.
• De student beschrijft de vier vormen van agressie.
• De student reproduceert hoe te handelen bij agressie.