8.3.4 restauratie en nationalisme

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Restauratie

Herstel na de Franse revolutie en de Napoleontische oorlogen

Franse revolutie

In 1789 brak in Frankrijk een revolutie uit. Burgers kwamen in opstand tegen de standensamenleving en eisten gelijke rechten. De Franse revolutie sloeg ook over naar andere landen bijv Nederland.

Napoleon

Na een periode van onrust (executies en wisselend bestuur) grijpt Napoleon de macht in Frankrijk. Hij regeerde als alleenheerser. In 1804 kroonde hij zichzelf tot keizer.

Napoleontische oorlogen

Dit zijn een reeks oorlogen van samenwerkende Europese landen (coalitie) tegen Frankrijk. Dit waren steeds andere landen die vooral bang waren voor een overslaande revolutie naar hun eigen land. (blauw op kaart)

Congres van Wenen

In 1815 komen een aantal Europese grootmachten bij elkaar om te praten over:

- nieuwe grenzen in Europa

- nieuwe bestuursvormen in te stellen

- ervoor te zorgen dat Frankrijk geen nieuwe oorlog begint

grenzen

Kleine landen werden opgeheven of samengevoegd om Frankrijk te omringen met sterke naties. Zo werden  Nederlanden en de Zuidelijke Nederlanden (het huidige België) één land om een sterke Franse noorderbuur te creëren

een verbond

Er moest een machtsevenwicht komen tussen de vijf grootmachten van Europa om toekomstige oorlogen en revoluties te voorkomen. Pruisen, Oostenrijk-Hongarije, Rusland en Groot-Brittannië gingen een bondgenootschap aan om toekomstige pogingen van Frankrijk om zijn macht uit te breiden tegen te gaan.

vorsten terug op de troon

Er werd gestreefd om zo veel mogelijk legitieme vorsten aan het hoofd van de Europese staten te zetten. Daarom kwamen de nakomelingen van oude heersers (vaak van voor de Franse/democratische Revoluties) weer terug op de troon.   

Koning Willem 1 Nederland

Nederland vroeg Willem 1 terug als koning. Hij was een nazaat van de Oranje-Nassaus, die 250 jaar lang stadhouders van de Noordelijke Nederlanden hadden geleverd. Hij was in 1814 al door de Nederlandse elite gevraagd als staatshoofd, maar werd nu door het Congres van Wenen 'gepromoveerd' tot koning. 

Dit is de restauratie

De fase van terugpakken naar de tijd vóór de Franse revolutie en de oude 'orde' weer herstellen. Het was een poging van de conservatieven om de burgers weer terug op hun plek te zetten. Dit lukte niet echt, de idealen van de Franse revolutie en Verlichting waren niet meer te stoppen.

Aan het werk

maak opdracht 9 uit de digitale methode

Nationalisme

Het Nationalisme

Het congres van Wenen was de aanjager van een nieuwe politiek-maatschappelijke stroming: het Nationalisme (een sterke voorliefde voor eigen land en volk)

Het ideaal: een staat met duidelijke grenzen en een sterk bestuur waarin mensen woonden die zich als één volk beschouwden. (NATIESTAAT)

Ontstaat einde 18 eeuw door:

- het idee dat e bevolking van een land heel veel overeenkomsten heeft zoals dezelfde geschiedenis, dezelfde taal, cultuur, godsdienst. Het volk was een eenheid

- door de industriële revolutie was de samenleving zo veranderd dat mensen zochten naar een groepsidentiteit.

- door de aanleg van wegen en spoorwegen voelden mensen zich meer verbonden met elkaar.

Het nationalisme wordt gestimuleerd

- historici moeten de gezamenlijke geschiedenis van de natie vinden of maken om zo legitimiteit (op grond of van een vorst) aan te tonen 

- wetenschappers schrijven uitsluitend nog in de moedertaal

-overheden stimuleren de liefde voor eigen land en afkeer van andere landen. (versterkt wantrouwen)

Nieuwe koninkrijk Nederland + België

Op het congres van Wenen worden België en Nederland samengevoegd. Koning Willem 1 is koning.

Er zijn teveel verschillen tussen Nederland en België. Er ontstaan rellen en opstanden. Na een korte oorlog erkent Koning Willem 1 in 1839 de onafhankelijkheid van België

Nederland

- veel conservatieven

- krijgt 80% van de staatsinkomens en betaalt 50% van de staatsuitgaven

- stagnerende handel

- vooral protestants

- Nederlandse voertaal

België

- veel liberalen

- Krijgt maar 20% van het staatsinkomen en betaalt 50% van de staatsuitgaven

- opkomende industrie

 - vooral katholiek

- Frans en Vlaams

Pruisen en Duitsland

Duitsland bestond tot 1871 uit losse vorstendommen en vrije steden. De koning van Pruisen en zijn minister-president Otto von Bismarck proberen ze samen te brengen door nadruk te leggen op de gezamenlijke taal, tradities, geschiedenis en het geloof. 

Frans - Duitse oorlog 1870-1871

Bismarck lokte een oorlog uit tegen Frankrijk waarop alle Duitse staatjes onder leiding van Pruisen ten strijde trokken en het Franse leger versloegen. 

Na deze overwinning riepen alle Duitse staatjes de koning van Pruisen uit tot gezamenlijke Duitse keizer. Duitsland was nu een eenheidsstaat.

Aan de slag

Ga naar 8.3.4 en maak opdr 10 t/m 14