paragraaf 3.2: bevolking, cultuur en demografie

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Lesdoelen:

• Je weet welke bevolkingsgroepen in Brazilië wonen.
• Je weet op welke manier raciale verschillen een rol spelen in het dagelijks leven in Brazilië.
• Je weet hoe de bevolkingsopbouw door de jaren heen veranderd is in Brazilië.
• Je kunt de oorzaken en gevolgen van de veranderende bevolkingsopbouw beschrijven.
• Je kunt de regionale verschillen in de bevolkingsgroei benoemen en verklaren.

Etniciteit: het idee dat groepen mensen bij elkaar horen omdat ze dezelfde afkomst, cultuur, geschiedenis en gewoonten hebben.

'kleurtyperingen' door bevolking zelf

Bevolkingsgroepen in Brazilië:

55% behoort tot 1 van de 4 verschillende etnische groepen:

Indigenas, Brancos, Pretos of Amarelos

 

Mestizering

ruim 40% van de bevolking behoort tot een 'gemengde bevolkingsgroep'.

pardos/mulat = zwarte en blanke ouder

Mesties= Indigenas met blanke ouder

Hoe komt Brazilië aan zo'n diverse bevolkingssamenstelling?

• koloniale tijd
• slavernij
• immigratie (uit Europa en deels Azië)

indigendas, oorspronkelijke bevolking

1 miljoen op een bevolking van 200 miljoen.

Indigenas

• 305 volkeren
• verdeeld over 250 inheemse en grote stedelijke gebieden
• 270 verschillende talen

Leefgebieden indigenas

https:

Bevolkingsgroei:

Natuurlijke bevolkingsgroei:

Geboorte-sterfte (promille)

Sociale bevolkingsgroei:

immigratie-emigratie

spreiding bevolkingsgroepen

huwelijksvruchtbaarheid per regio

Regionale ongelijkheid

Wat is de verklaring voor de verschillen in geboortecijfer?

• Brancos
• Indigenas
• Pretos en Pardos

• brancos behoren tot sociaal-economisch hogere klasse dus lager geboortecijfer.

• Indigenas, traditionele leefwijze, geen toegang tot anticonceptie dus hoger geboortecijfer
  

• Pretos en Pardos, minst welvarend dus hoger geboortecijfer.

Raciale verschillen leiden tot sociale ongelijkheid

• Afro-Brazilianen voelen zich 'anders' behandeld door blanken
• Afro-Brazilianen verdienen de helft minder dan een blanke.
• veel banen voor hoger opgeleiden zijn in handen van blanken.
• kinderen van blanke ouders gaan naar privé-scholen en de kinderen van Afro-Brazilianen naar staatsscholen.
• ook ruimtelijke segregatie= raciale of etnische segregatie.
• Afro-Brazilianen zijn minder actief in de politiek  en ook minder zichtbaar in bijv. televisieprogramma's

Op weg naar meer gelijkheid

• universtiteiten moeten meer dan 40% van hun plekken beschikbaar stellen voor Afro-Brazilianen.
• tussen 2000 en 2010 was er sprake van economische groei. De overheid gaf hulp middels Bolsa Familia (par 3.4). Sociale ongelijkheid nam af.
• in de telenovelas zijn meer rollen voor Afro-Brazilianen

Demografische transitie

Van hoge geboorte-en sterftecijfers naar lage geboorte-en sterftecijfers. 

Oorzaken:

• Braziliaanse vrouwen opgeleid
• Afname armoede
• toegang tot anticonceptie

Demografische druk

Verhouding tussen niet-productieven: 0-19 jaar en 65+

en de productieven:

20-64 jaar.

Demografische druk is laag.

Wat zal er met de druk gebeuren in de toekomst?

Het demografisch transitiemodel

1. Geeft een overgang aan van hoge naar lage geboorte- en sterftecijfers.
2. Geeft een overgang aan van lage naar hoge geboorte- en sterftecijfers.
3. Geeft een transitie aan van een grote groei naar een kleine groei.
4. Geeft de sociale bevolkingsgroei weer.

In welke fase van het demografisch transitiemodel kunnen de meeste landen in Afrika worden geplaatst?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Welk onderdeel kun je niet aflezen in het demografisch transitiemodel?

1. Geboortecijfer
2. Sterftecijfer
3. Levensverwachting
4. Geboorteoverschot

In welke fase van het demografisch transitiemodel bevindt Nederland zich nu?

1. Fase 2
2. Fase 3
3. Fase 4
4. Fase 5

Jonge bevolkingsopbouw​
zeer hoge vruchtbaarheid​
Piramide ​

Van welke fase van het demografisch transitiemodel zijn dit de kenmerken?​

1. fase 1
2. fase 2
3. fase 3
4. fase 4

De bevolkingsgrafiek van een land geeft een aanwijzing over zijn positie in het demografisch transitiemodel en zegt ook iets over de ontwikkelingsgraad.

1. Juist
2. Onjuist

Bekijk de leeftijdsdiagram van India. In welke fase van het demografisch transitiemodel zit deze leeftijdsdiagram?

bevolkingsdiagram India

1. Fase 1
2. Fase 2
3. Fase 3
4. Fase 4