H7 §1b De overheid

• Economie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

Ik zit klaar voor de les:

• Mijn spullen liggen op tafel (boek, pen, papier, laptop).
  
• Mijn telefoon zit in de telefoontas
• Mijn oortjes zitten in mijn tas.
  
• Mijn jas hangt aan de kapstok.
  
• Ik heb geen pet of capuchon op.
  
• Ik heb geen eten of drinken meer bij mij.
  

Rekenvraag:
Een voetbalstadion heeft 19.500 zitplaatsen.Tijdens de eerste wedstrijd van het seizoen is 79% van de stoelen bezet. Hoeveel stoelen zijn dat

H7 §1b Wat doet de overheid

Deze les:

• Terugblik
• Huiswerk bespreken
• Instructie
• Oefen in LessonUp
• Opdrachten maken in je boek
• Evalueren hoe de les ging

Terugblik:

De vorige les hebben we het gehad over:

1. de rijksoverheid
2. de provincie
3. de gemeente
4. de waterschappen

Huiswerk nakijken

Zijn er nog vragen over het huiswerk?

2 t/m 4 (190-191)

Kijk je huiswerk nu na!

Lesdoel:

Ik weet:

• waarom de overheid bepaalde taken liever zelf uitvoert
• wat het verschil is tussen de collectieve en de particuliere sector
• wat privatisering is

Collectieve goederen

Collectieve goederen

= voorzieningen die voor iedereen zijn, betaald en geleverd door de overheid.

Redenen waarom de overheid die voorzieningen levert:

• niet iedereen apart laten betalen
  
• kwaliteit in eigen hand houden
  
• voor iedereen betaalbaar blijven
  

Voorbeelden van collectieve goederen:

1. onderwijs
2. gezondheidszorg
3. straatverlichting

2 productiesectoren

1 Collectieve sector

overheid en instellingen voor sociale zekerheid, zoals UWV

geen doel om winst te maken

2 Particuliere sector

burgers en bedrijven

bedrijven wel doel om winst te maken

Maak opdracht 

6 + 7

(192)

Een taak van de overheid of niet?

Bij privatiseren verkoopt overheid dienst of activiteit aan particuliere sector.

Redenen om te privatiseren:

1. taken geen verantwoordelijkheid meer voor overheid
   
2. bedrijven doen het beter en/of goedkoper
   
3. Overheid gebruikt soms marktwerking.
   
4. De overheid schakelt een commercieel bedrijf in om taken uit te voeren.
   
5. bedrijven concurreren op prijs / kwaliteit om overheidstaak uit te voeren
   
6. overheid betaalt het beste / goedkoopste bedrijf
   

Maak opdracht 

9 + 10

(193)

Huiswerk:

Maak opdracht: 

6 t/m 10

(192-193)

Wat was het lesdoel?

1. Wat zijn voorbeelden van collectieve voorzieningen?
2. wat het verschil is tussen de collectieve en de particuliere sector
   
3. wat betekent privatisering?

Antwoorden

1. Onderwijs, gezondheidszorg, straatverlichting
2. collectieve goederen worden door de collectieve sector geleverd en zij maken geen winst. De particuliere sector bestaat uit de burgers en de bedrijven. Zij willen wel winst maken
3. Als het niet meer handig is dat de overheid een dienst levert, dan kunnen zij het verkopen aan een bedrijf. Bijvoorbeeld vroeger regelde de overheid dat de post werd bezorgd, maar nu niet meer. Dat doet o.a. Post NL. Dat is een voorbeeld van privatisering

De waterschappen

Ook waterschappen behoren 

tot de overheid. Waterschappen 

beheren het water in hun gebied. 

Ze zijn verantwoordelijk voor 

beveiliging tegen overstroming 

en het zuiveren van het afvalwater.

Centrale overheid en lagere overheden

De rijksoverheid wordt ook wel de centrale overheid genoemd. Het rijk neemt namelijk beslissingen die belangrijk zijn voor het hele land. 

De gemeenten, provincies en waterschappen nemen beslissingen in bepaalde gebieden van het land. Je noemt ze de lagere overheden.

Overheidsmaatregelen: subsidies

Een subsidie is een financiële bijdrage van de overheid om burgers en bedrijven te steunen.

Met subsidies stimuleert de overheid bepaald gedrag van burgers en bedrijven. 

Zo kan de overheid een subsidie geven aan een bedrijf dat een milieuvriendelijke productiemethode wil ontwikkelen of aan een sportclub.

Overheidsmaatregelen: accijns

Ook op het gedrag van consumenten heeft de overheid invloed. 

Bijvoorbeeld door:

Accijns te heffen. Accijns is een bijzondere verbruiksbelasting op bepaalde goederen. De overheid heft deze belasting om het gebruik af te remmen.

Denk bijvoorbeeld aan alcohol en tabaksproducten.

Andere overheidsmaatregelen: 

• Voorlichting te geven. Bijvoorbeeld over de negatieve gevolgen van alcoholgebruik en roken.
• 
  
• Reclame te verbieden. De overheid heeft reclame voor tabaksproducten en verkoop van tabak en alcohol aan jongeren onder de achttien verboden.