2.3 infrastructuur en energie

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

2.3 Infrastructuur en energie 

Leerdoelen 2.3

• Je weet hoe de electriciteit wordt gemaakt en vervoerd

• Je begrijpt welke infrastructuur er nodig is voor het transport van energie.
• Je kunt uitleggen waarom transport van energie nodig is.

Het opwekken van energie...

... gebeurt op verschillende manieren. Dit kan via fossiele brandstoffen, kerncentrales, zonnepanelen, windmolens, water en biomassa. Via kerncentrales en het verbranden van fossiele brandstoffen wordt zogenaamde 'grijze' stroom opgewekt. 

Waar wordt electriciteit gemaakt?

Een elektriciteitscentrale is een soort fabriek waar elektriciteit (elektrische stroom) wordt opgewekt voor een groot aantal gebouwen (woningen, bedrijven, kantoren, fabrieken e.d.).

Thermische centrale 

Brandstof voor de thermische centralen kan zijn:

- kolen 

- gas 

- biomassa 

-aardolie

- uranium

Thermische centrale liggen vaak aan water.

Waarom?

• Aanvoer brandstoffen
•  Koelwater

In een kerncentrale en een thermische centrale wordt elektriciteit opgewekt

• Het verschil zit hem in de energiebron die gebruikt wordt

Kerncentrale vs. thermische centrale

Thermische centrale: 

In de oven worden kolen, gas of aardolie verbrand. Water stroomt in buizen langs de oven. Het water wordt verwarmt en er wordt omgezet in stoom. De stoom wordt onder hoge druk door de turbine geperst, die daardoor heel snel gaat ronddraaien. Op deze manier wordt de dynamo aangedreven en produceert daardoor elektriciteit. De transformator zorgt ervoor dat de elektriciteit die de dynamo opwerkt, met de juiste voltage in de hoogspanningsleidingen terechtkomt.

De stoom drijft een turbine / generator aan en deze gaat draaien

Een warmtebron (bv. steenkool) verhit water 

Via het elektriciteisnet wordt stroom naar de gebruikers vervoerd.

Door deze draaing ontstaat elektriciteit

Het hete water verandert in de stoom (waterdamp)

Opdracht

Probeer nu zelfstandig in je schrift dit verhaaltje op te schrijven.

Tip: schrijf je verhaal in max 5 korte zinnen.

Wat is infrastructuur ?

1. (Snel) Wegen, Autowegen,
2. Fietspad / Wandelpad
3. Gasleidingen, Elektriciteit / Internet
4. Vliegroutes

Transport van brandstoffen 

Aardolie en aardgasleidingen

Brandstof op transport

Grondstoffen zitten in de bodem, de natuur bepaald welke grondstoffen welk land heeft. Wij zijn afhankelijk van fossiele brandstoffen uit het buitenland. 

Fossiele brandstoffen zijn...

Brandstof op transport

 Hoe worden aardolie en aardgas vervoerd?

- pijpleidingen over zeebodem en land 

- tankschepen 

 _aardolie wordt bewaard in terminals

- over de wegen, rivieren en de spoorlijnen

Zoek een foto van
een aardolieterminal of een aardolietanker op.

Olietankers 

- olie 

- aardgas 

• Terminal: installatie voor overslag en opslag van olie(producten). Olievervoer naar raffinaderijen in de Europoort.
  
• Aardolieraffinage: Verhitting aardolie --> benzine, diesel, kerosine (brandstof voor vliegtuigen) 

Wat betekent "terminal"nog meer      

opslagplaats (olieterminal) voor aardolie

- Electriciteit wordt via hoogspanningsleidingen en kabels vervoerd.

Infrastructuur

Wereldwijd netwerk van voorzieningen om energie op de juiste plaats te krijgen. Havens zijn belangrijke knooppunten in het energienetwerk:

aan- en doorvoerplekken

opslag

elektriciteitscentrales

raffinaderijen

pijpleidingen

Electriciteits-

centrale

Hoogspannings-

masten

Olie-

terminals

Olietanker

Herhaling 

Overal in de wereld is evenveel olie en aardgas te vinden?

1. waar
2. niet waar

Noteer de volgende begrippen en betekenis in jouw schrift

Infrastructuur =

Terminal =

Thermische centrale =

Raffinaderij = 

Wat is de juiste volgorde?

1. Veen - bruinkool - steenkool
2. steenkool - veen - bruinkool
3. Bruinkool - veen - steenkool
4. Steenkool - bruinkool - veen

Waarom moet er eerst bezuinigd worden op energiegebruik, voordat we kunnen beginnen met de energietransitie?

1. Dat hoeft niet, groene energie kunnen we zoveel gebruiken als we willen.
2. Door te bezuinigen sparen we geld wat we kunnen investeren in groene energie.
3. Onze huidige fabrieken, lampen en verwarmingen werken niet goed op groene energie.
4. We gebruiken nu meer energie dan we ooit duurzaam kunnen opwekken.

We moeten juist minder olie, gas en kolen uit de grond halen. Geothermie komt ook uit de grond. Is dat dan wel een goede oplossing?

1. Ja, want bij geothermie halen we alleen warm water naar boven en verbranden we niks.
2. Ja, want geothermie zit minder diep in de aarde dan olie, gas en kolen.
3. Soms, het hangt er vanaf of we de warmte ook weer terug onder de grond stoppen.
4. Nee, geothermie is fossiel en daarom niet duurzaam.

Beschrijf

het 

ontstaan 

van 

steen-

kool

Aardolie is ontstaan uit?

1. plantenresten
2. plankton
3. zand
4. dino's

DUURZAME ENERGIE
Kies de juiste stelling

1. Duurzame energie raakt ook wel eens op
2. Duurzame energie wordt het meest gebruikt
3. Duurzame energie wordt niet veel gebruikt omdat het te duur is
4. Geothermische centrales wekken stroom op door wind

Wat zie je op de foto?

 Opwekking

Brandstoffen als kolen, gas en biomassa worden in thermische centrales verbrand. De warmte wordt via stoom omgezet in elektriciteit.

Waarom zou het voor landen rond de Sahara interessant kunnen zijn om te investeren in het zonnepark?

Sahara 

> Zonneparken in Sahara,

> Energie via kabel naar Europa,

> Energie verloren,

> Beter opwekken op plek dichtbij.

INFRASTRUCTUUR EN ENERGIE
Kies de juiste stelling

1. Vliegvelden zijn belangrijke knooppunten voor energie
2. Tankschepen vervoeren stroom en gas
3. In havens slaan ze olie en gas op en maken ze het gebruiksklaar
4. Gas is binnen 2 dagen van Rusland naar Nederland

Op welke manier kunnen we olie en aardgas vervoeren?

Waarom is transport van energie nodig?

Biomassa levert gas op. Als we dit gas verbranden, komt toch CO2 vrij. Waarom noemen we dit dan toch 'groen gas'?

1. De CO2 die bij groen gas vrijkomt, is eerder al door planten uit de lucht gehaald.
2. De naam groen gras slaat op de kleur van plantenafval, verder is dit gas niet duurzaam.
3. Omdat bij gas van biomassa alleen maar waterstofgas vrijkomt.
4. We noemen dit groen gas omdat het ervoor zorgt dat we minder afval hebben.