Hoofdstuk 3 Wereldspeler?

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

https://www.economist.com/the-americas/2019/03/21/why-prosur-is-not-the-way-to-unite-south-america

H3: Zuid-Amerika, een wereldspeler? 

Hoofdvraag

Door welke relaties en op welke wijze zijn de landen in Zuid-Amerika onderling en met de wereld verbonden?

Deelvragen

§1 

1 Waaruit bestaat de onderlinge samenwerking tussen de Zuid-Amerikaanse landen?
2 Waarom is het moeilijk om tot nauwe samenwerking te komen in Zuid-Amerika?
3 Wat zijn de gevolgen van de bestaande samenwerking voor de verschillende landen?

§2 
4 Wat is de betekenis van Zuid-Amerika in een wereld van handel en globalisering?
5 Wat zijn de gevolgen van de globalisering voor de Zuid-Amerikaanse samenleving?
6 Hoe ziet de toekomst van het continent in de wereld eruit?

Begrippen 

BRICS-land  -  buitenlandse investering  - exportpakket  -  exportvalorisatie - foreign direct investment (fdi) - handelsbalans - importpakket - landgrabbing - landroof - Mercosur - UNASUR

§3.1: Relaties binnen Zuid-Amerika 

Wat en hoe?

Welke problemen? 

Gevolgen 

https://www.export.org.uk/page/South_America_Opport

Samenwerking en spanningen

Al jarenlang gezocht naar vormen van samenwerking en integratie tussen Zuid-Amerikaanse landen (economisch, politiek, cultureel, verkeer). 

Spanningen  veroorzaken problemen 

Oorzaken spanningen: 

- Vrees voor verlies grondgebied (hulpbronnen)

- Angst voor te grote invloed Brazilië 

- Inmenging buitenlandse machten (VS, Rusland, China) - Geopolitiek  

Mercosur

• Douane-unie dus: vrij verkeer van goederen en gelijke in- en uitvoertarieven t.o.v. andere landen dan de leden. 
• Handelsbeperkingen verboden
• Einde aan periode van protectionisme en importsubstitutie 

Rol Brazilië 

Succes van de Mercosur als handelsblok is grotendeels te danken aan Brazilië

Van de totale goederenhandel wordt maar een beperkt (25%) deel via de Mercosur afgehandeld. (Geldt voor meer landen) 

Dit geringe aandeel is een probleem: kleine interne markt, afhankelijkheid van mondiale economie 

Pacifische Alliantie 

• Chili, Peru, Colombia, samen met Mexico 
• Sterk gericht op vrijhandel, liberalisering en exportgericht overheidsbeleid 
• Indirect: tegenwicht bieden aan Brazilië 
• Colombia en Peru: met buitenlands geld fabriekscomplexen bouwen > exportvalorisatie. (bewerking van en waardetoevoeging aan goederen die voor uitvoer bestemd zijn.)
• EPZ (export processing zones)
• Groeiende wereldeconomie voorwaardelijk: Het bbp per hoofd steeg fors, waarmee velen de toenemende kloof tussen arm en rijk op de koop toe namen.

Unasur 

Gericht op politieke, economiche en culturele integratie. Alle Zuid-Amerikaanse landen lid

Regeringsniveau samen met als doel politieke, economische en culturele integratie. 

De unie wil speciaal aandacht besteden aan onderwijs, milieu, infrastructuur, culturele verscheidenheid, veiligheid en sociale ontwikkeling.

Ontwikkelingsassen

Koppeling water en wegennetwerk

Voordeel: sneller bij bepaalde voorzieningen komen

Nadeel: .....

•  Landgrabbing Amazonegebied
• Aanleg spoorlijn Carajasmijn

Duurzame welvaart

Versterking economische groei en afname armoede in veel Zuid-Amerikaanse landen werd bereikt doordat er aan een aantal voorwaarden werd voldaan: 

Samenwerking in handelsblokken, groei wereldeconomie, liberalisering en exportvalorisatie 

Invloed economische wereldcrisis 2008 (en natuurlijk de pandemie van 2020-2021) 

Deelvragen

§1 

1 Waaruit bestaat de onderlinge samenwerking tussen de Zuid-Amerikaanse landen?
2 Waarom is het moeilijk om tot nauwe samenwerking te komen in Zuid-Amerika?
3 Wat zijn de gevolgen van de bestaande samenwerking voor de verschillende landen?

§2 
4 Wat is de betekenis van Zuid-Amerika in een wereld van handel en globalisering?
5 Wat zijn de gevolgen van de globalisering voor de Zuid-Amerikaanse samenleving?
6 Hoe ziet de toekomst van het continent in de wereld eruit?

Begrippen 

BRICS-land  -  buitenlandse investering  - exportpakket  -  exportvalorisatie - foreign direct investment (fdi) - handelsbalans - importpakket - landgrabbing - landroof - Mercosur - UNASUR

Aan de slag

3.2 Zuid-Amerika in de wereld

3.2 Zuid-Amerika in de wereld

Deelvragen

Wat is de betekenis van Zuid-Amerika in een wereld van handel en globalisering?

Wat zijn de gevolgen van de globalisering voor de Zuid-Amerikaanse samenleving?

Begrippen 

BRICS-land  -  exportpakket  -  exportvalorisatie - foreign direct investment (fdi) - handelsbalans - importpakket - landgrabbing - landroof - Mercosur - UNASUR

Exportpakket

Welke hoort bij Brazilië en welke bij Suriname?

Welk land is minder kwetsbaar??

Exportpakket van Brazilië (A) en Suriname (B), 2015.

Brazilië heeft een veel minder groot aandeel in grondstoffen, en meer producten die bewerkt zijn.

In de categorie overige zitten veel andere producten; dat is dus een flinke diversificatie, waardoor het land minder afhankelijk is van prijsschommelingen.

Atlasvragen

Gebruik de atlaskaart De wereld - Grondstoffen (55e GB254 / 54e GB232)

1) Welke twee Aziatische landen zijn de grootste klanten voor ijzererts uit Brazilië?

2) Welk land is verreweg de grootste producent van ijzererts? 

3) Zit er een verband tussen je antwoord bij vraag 1 en 2?

Handelsbalans

Met welke landen heeft 

Brazilië een positieve 

handelsbalans?

Foreign Direct Investments (FDI)

- DBI leiden tot de groei van 

handel

- Meer dan de helft van DBI

in ZA gaat naar Brazilië

'Superfood' quinoa 

Gevolg: prijs stijgt -> boeren verdienen meer geld

Nadelen?

Prijs stijgt ook voor stedelijke bevolking

Natuurlijke omgeving -> erosie, uitputting bodem