Schildklier en schildklieraandoeningen

• Verzorgende
• MBO
• Studiejaar 2

Schildklier en schildklieraandoeningen

Waar bevindt de schildklier zich in het lichaam?

1. in de alvleesklier
2. in de hersenen
3. in de hals
4. in de nieren

Tongbeen

Luchtpijp

Strottenhoofd

Schildklier

Strotklepje

Werking schildklier

• Jodium
• Gereguleerd vanuit hersenen 
• Schildklier zorgt voor aanmaak T4  en T3
• in weefsel wordt T4 omgezet in T3
• T4: inactieve vorm
• T3: actieve vorm

Om het schildklierhormoon te kunnen aanmaken, heeft de schildklier jodium nodig. Jodium komt uit de voeding in het bloed. Vervolgens wordt het actief door de schildklier uit het bloed opgenomen. Dagelijks is zo’n 150 microgram jodium nodig voor een goed werkende schildklier (vanaf 9 jaar). In Nederland krijg je door het eten van brood, melk, vis en eieren voldoende jodium binnen.

Negatieve terugkoppeling

• Negatieve feedback door t3 en t4
  
• Minder TSH geproduceerd --> hypothalamus wordt geremd

vergelijking met thermostaat. Dit terugkoppelingsmechanisme kan het beste worden vergeleken met de thermostaat van de centrale verwarming: als het kouder is dan de ingestelde temperatuur dan gaat de verwarming aan. Als het warmer is dan gaat de verwarming lager of uit.

x

x

x

x

x

x

x

T3 + T4

TRH

TSH

Hypofyse

Hypothalamus

Schildklier

Negatieve terugkoppeling

Functie schildklierhormoon

• Ontwikkeling hersenen
  
• Ontwikkeling centraal zenuwstelsel
  
• Groei
  
• Normaal niveau stofwisseling

Homeostase is het op peil houden van de voedingsstoffen en afvalstoffen in de cellen via het interne milieu. Homeostase zorgt voor een perfect evenwicht. Wanneer het evenwicht verstoord wordt zorgt homeostase ervoor dat je hart sneller gaat kloppen. Zo komt er meer zuurstof in het interne milieu waardoor de cellen ook genoeg zuurstof kunnen krijgen. Wanneer je een teveel aan afvalstoffen in het interne milieu wordt dit opgeslagen in bepaalde organen, zodat het interne milieu goed kan blijven werken. Zo blijft alles op peil. Denk maar eens aan zweten. Dit komt doordat er teveel warmte vrij komt tijdens de stofwisseling. Dit gebeurt bijvoorbeeld wanneer je je inspant. Aderen verwijden zich en zweetklieren geven meer zweet af. Op deze manier wordt je lichaamstemperatuur op peil gehouden.

Schildklieraandoeningen

Te trage schildklier (hypothyreoïdie)

Als er te weinig schildklierhormoon in het lichaam is, maakt de hypofyse veel TSH. Je noemt dit ook wel een (te) traag werkende schildklier of hypothyreoïdie. De TSH-waarden in het bloed is dan (veel) hoger dan normaal.

Te snelle schildklier (hyperthyreoïdie)

Is er te veel schildklierhormoon, dan maakt de hypofyse weinig TSH. Je noemt dit ook wel een (te) snel werkende schildklier of hyperthyreoïdie. De TSH-waarden in het bloed is dan lager dan normaal.

Schildklieraandoeningen 

• 700.000 mensen hebben schildklierafwijkingen
• Vijf keer zoveel vrouwen als mannen gebruiken schildklierhormonen¹.

interactie met antistollingsmedicatie (VKA), medicijnen bij epilepsie, maagzuurbinders, 

Zoek op:

Medicatie: Levothyroxine

1. Onder welke naam is het verkrijgbaar? ( noem er 1)
2. Op welk tijdstip moet je medicijn innemen?
3. Noem twee medicijnen waarmee een wisselwerking kan optreden
4. Noem twee medicijnen die je NIET tegelijk met levothyroxine mag innemen.

Wat zijn de oorzaken van hypothyreoïdie?

1. ziekte van Graves; operatie aan de schildklier; geneesmiddelen; ontsteking aan de schildklier
2. Ziekte van Hashimoto; operatie aan de schildklier; geneesmiddelen; ontsteking aan de schildklier

Wat gebeurt er bij een hypothyreoïdie?

1. er wordt te weinig levothyroxine aangemaakt, hierdoor wordt de stofwisseling trager
2. er wordt te veel levothyroxine aangemaakt, hierdoor wordt de stofwisseling sneller

De ziekte van Hashimoto

Dit is een ziekte van de schildklier, waarbij ons eigen afweersysteem zich richt tegen schildkliercellen, waardoor deze cellen kapot gaan en de schildklier geleidelijk langzamer gaat werken en steeds minder schildklierhormoon maakt.

 Er ontstaat dan hypothyreoïdie ofwel een te traag werkende schildklier.

Vervolg Hashimoto

De oorzaak is een auto immuun ziekte.

Klachten ontstaan geleidelijk.

Oorzaak auto immuun ziekte?

De ziekte van Hashimoto is een veel voorkomende ziekte, die vooral volwassen vrouwen treft. 

Behandeling: schildklierhormonen

Zoek op:

Medicatie: Thiamazol

1. Onder welke naam is het verkrijgbaar? ( noem er 1)
2. Op welk tijdstip moet je medicijn innemen?
3. Wat kan je vertellen over de interactie met andere medicatie?
4. Met welk medicijn kan er een wisselwerking optreden?

1. Strumazol

Ziekte van Graves

Meest voorkomende oorzaak hyperthyreoïdie (70-80%)

Auto-immuunziekte

Het lichaam maakt antistoffen (afweerstoffen) aan tegen lichaamseigen cellen, in dit geval de tegen de TSH-receptor op de schildkliercellen. Deze antistoffen zetten de schildklier aan om meer schildklierhormoon te gaan maken.

Behandeling

 Thiamazol, eventueel in combinatie met levothyroxine remmen synthese van de schildklierhormonen T3 en T4 af

Struma

Struma

behandeling

• operatie, 
• capsule met radioactief jodium