WAKOSTA?!

• GASV
• Buitengewoon secundair onderwijs

WAKOSTA?! inleefparcours

Doel? 

‘WAKOSTA?!’ is een interactief parcours met als doel jongeren kennis te laten maken met de

verschillende aspecten van het zelfstandig leven en de financiële gevolgen/keuzes. 

Tijdens dit parcours krijgen de jongeren een inkomen toegekend en worden ze uitgedaagd om keuzes te maken.

De uitdaging bestaat erin hun budget doorheen het parcours in evenwicht te houden. 

De thema’s die binnen het parcours aan bod komen zijn: inkomen, wonen, gezondheid, huishouden, ontspanning, kredieten en gokken.

Domein: inkomen & identiteit

Eigen inkomen verkrijgen

1. Inkomsten uit arbeid 

Je kan werken als werknemer of als zelfstandige. In ruil voor de geleverde prestatie krijg je een loon. 

Eigen inkomen verkrijgen

2. Inkomsten uit sociale vergoedingen

Inkomsten uit sociale vergoedingen zijn er niet alleen voor wie geen inkomen heeft. 

Deze inkomsten zijn er ook voor de brede bevolking als aanvulling op het inkomen. 

Concreet zorgt de sociale zekerheid voor 3 zaken:

• Vervangingsinkomen 
• Sociale bijstand 
• Aanvullend inkomen 

Sleep het inkomen naar de juiste categorie

Inkomsten uit arbeid

Inkomsten uit sociale vergoedingen

Loon werknemer

Leefloon

Werkloosheids-uitkering

Loon werknemer maatwerkbedrijf

Inschakelings-uitkering

Inkomens-vervangende tegemoetkoming

Oefening inkomen

Budgetplan 

Je krijgt per duo een budgetplan. 

Doorheen het parcours vul je jouw uitgaven in 

op het budgetplan. 

De uitgaven worden genoteerd per domein. 

Maar dit kan ook per soort 

Soorten uitgaven

Vaste kosten 

Vaste kosten zijn (min of meer) vaste bedragen die je op regelmatige tijdstippen moet betalen zoals huur, aflossing van een lening, telefonie, pensioensparen, internet, elektriciteit, water,…

De maandelijkse energiefacturen die een gezin betaalt aan de watermaatschappij of gas-of

elektriciteitsleverancier zijn voorschotfacturen.

OPGELET: De factuur van het water komt (vaak) driemaandelijks en moet je dus delen door 3 op een maandelijks budgetplan.

Soorten uitgaven

Jaarlijkse uitgaven 

Jaarlijkse uitgaven zijn (min of meer) vaste bedragen die je jaarlijks moet betalen zoals

autoverzekering, verkeersbelasting, brandverzekering, bijdrage ziekenfonds, provinciebelastingen,…

OPGELET: Wanneer jongeren deze kosten op een maandelijks budgetplan plaatsen 

delen ze deze grote kost door 12.

Soorten uitgaven

Variabele kosten

Dit zijn kosten die wisselend zijn en niet elke maand voorkomen. Hieronder valt leefgeld, uitzonderlijke uitgaven en onvoorziene uitgaven 

Domein: wonen

Domein: gezondheid

Belangrijke begrippen binnen de gezondheidszorg

Mutualiteitsbijdrage 

Een mutualiteitsverzekering is verplicht. Deze verzekering beschermt je tegen torenhoge medische kosten. Heb je recht op een verhoogde tegemoetkoming dan krijg je ook meer terugbetaald voor medische kosten.

Zorgverzekering/premie:

Een zorgverzekering is verplicht wanneer je ouder bent dan 25 jaar en moet je jaarlijks betalen. Door het betalen van deze verzekering kan iedereen die veel zorg nodig heeft (ongeacht

leeftijd en inkomen) 130 euro per maand krijgen voor niet medische kosten bijvoorbeeld poetshulp, maaltijden aan huis,… Heb je een laag inkomen dan betaal je ongeveer de helft van het bedrag.

Belangrijke begrippen binnen de gezondheidszorg

Hospitalisatieverzekering 

Een hospitalisatieverzekering is niet verplicht. Naarmate je ouder wordt stijgt de kostprijs van deze verzekering. 

Tandverzekering 

Een tandzorgverzekering is een verzekering die je kan afsluiten voor jezelf en je gezinsleden als

aanvulling op jouw ziekteverzekering. De wettelijke ziekteverzekering dekt niet alle behandelingen of voorziet slechts een beperkte tussenkomst (ongeveer 57% ). 

Belangrijke begrippen binnen de gezondheidszorg

Wijkgezondheidscentrum

Een wijkgezondheidscentrum is een centrum waar een patiënt kwaliteitsvolle eerstelijnszorg gericht op gezondheid en welzijn kan krijgen. Patiënten schrijven zich in en verbinden zich ertoe om steeds hulp te zoeken in het wijkgezondheidscentrum. Zolang de patiënt zich hieraan houdt, is de zorg gratis. 

Geconventioneerd 

Om de patiënt te beschermen tegen onaangename financiële verrassingen maken de ziekenfondsen afspraken met zorgverleners over de tarieven. Een geconventioneerde hulpverlener houdt zich aan deze tarieven en vraagt geen ereloonsupplement

Belangrijke begrippen binnen de gezondheidszorg

Remgeld 

Een bezoek aan de dokter of tandarts kost ongeveer €25 of €28. Een deel van dit bedrag wordt terug betaald door de mutualiteit. 

Voor 2021 betaalde de patiënt het volledige bedrag aan de dokter of tandarts en kreeg die later zelf een deel terug. Via het derdebetalerssyteem moet de patiënt enkel nog het remgeld betalen en betaalt het ziekenfonds de rest van de factuur rechtstreeks aan de dokter of tandarts.

Domein: huishouden

Domein huishouden 

Voeding 

Hygiëne 

Kleding 

Vervoer 

Telecom 

Huisdieren 

Oefening telefoon en abonnement kopen

Domein: ontspanning

Kredieten

Je kan voor verschillende zaken een lening of krediet aangaan. Een krediet of een lening voor een huis kan nuttig zijn, maar zorg ervoor dat je niet teveel moet afbetalen per maand. Ga ook langs bij verschillende banken om de meest interessante rentevoet te krijgen. 

Lenen voor kleinere aankopen zoals een televisie, reis of een computer (consumentenkrediet) wordt echter afgeraden. Helaas komt die mogelijkheid meer en meer voor. In verschillende supermarkten of winkelketens kan je een kredietkaart krijgen. 

Wees voorzichtig met die kredietkaarten. Een krediet aangaan kan namelijk een heleboel gevaren met zich meebrengen.

Oefening consumentenkredieten