4.2 Een verdeelde wereld

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Herhaling 3.2

Vat paragraaf 3.2 samen in één zin. 

Dit mag een samengestelde zin zijn, waarin je dus werkt met (een) komma('s) en koppelwoorden. Bijvoorbeeld: 

'In de Eerste Wereldoorlog vochten de geallieerden tegen de centralen, waarbij in het westen van Europa een loopgravenoorlog ontstond, maar in het oosten van Europa een bewegingsoorlog, waarbij uiteindelijk dankzij de komst van de Verenigde Staten de centralen de strijd verloren en vooral Duitsland streng werd gestraft in het Verdrag van Versailles.'

Een verdeelde wereld

paragraaf 4.2

Terugblik 4.1

1. Je kunt uitleggen wat de oorzaken waren van de Koude Oorlog en welke gevolgen die oorlog had voor Europa.
   
2. Je kunt beschrijven hoe Duitsland zich tussen 1945 en 1970 politiek en economisch ontwikkelde.
   
3. Je kunt uitleggen hoe de NAVO en het Warschaupact ontstonden.

Ondoordringbare grens tussen het Oostblok en het Westblok tijdens de Koude Oorlog

Muur om West-Berlijn tijdens de Koude Oorlog

De overheid geeft opdrachten aan bedrijven over wat ze moeten maken

Een soort wedstrijd wie de meeste wapens heeft om macht te tonen

Periode van tegenstelling tussen Oostblok en Westblok (1945-1989)

Politiek systeem met een dictatuur van één politieke partij die gelijkheid belangrijk vindt

IJzeren Gordijn

Berlijnse Muur

Planeconomie

Wapenwedloop

Koude Oorlog

Communistisch

Noem een oorzaak van de Koude Oorlog.

Noem een gevolg voor Duitsland van de Koude Oorlog.

Noem een gevolg voor Europa van de Koude Oorlog.

Een verdeelde wereld

paragraaf 4.2

Welke landen ken je die nu nog communistisch zijn?

Leerdoelen

Na deze les kan je:

- een voorbeeld geven van spanning buiten Europa

- uitleggen hoe de oorlog in Vietnam ontstond

- uitleggen wat wederzijdse afschrikking is 

- begrijpen hoe West-Europa reageerde op communisme

China

In 1949 wordt China communistisch onder leiding van Mao Zedong.  

Mao was de oprichter van de CCP.

China heeft op dat moment meer dan een half miljard inwoners...

De verdeling van de wereld over de twee ideologische blokken. 

Doordat China communistisch werd, groeide het communistische blok enorm

Azië

1948: deling Korea (Noord-Korea communistisch; Zuid-Korea kapitalistisch

1949: China communistisch

1954: Vietnam onafhankelijk van Frankrijk

VS: containmentpolitiek / dominotheorie

Gevolgen

• Fransen worden verslagen bij Dien Bien Phu (1954)

• Noord-Vietnam wordt communistisch

• Zuid-Vietnam wordt kapitalistisch

• De Verenigde Staten steunen (in het geheim) Zuid-Vietnam

VS en de wereld

De VS wilden niet dat het communisme verder verspreidde (Trumanleer), want ze waren bang dat anders het ene land na het andere communistisch zou worden = de dominotheorie

Voorbeelden:

1. Korea
2. Vietnam
3. Cuba

 Dominotheorie

• Dominotheorie -> Als één land communistisch wordt, zullen de omringende landen volgen 

Vietnam

• Na de dekolonisatie, verspreidde het communisme snel in Noord-     Vietnam o.l.v. Ho Chi Minh. 
• De VS wilden niet dat Zuid-Vietnam ook communistisch werd en stuurden militairen naar Vietnam. 

Na 10 jaar oorlog verloor de VS deze strijd

→ vernedering: grootmacht verliest van een 'ontwikkelingsland'

Vietnam

Oorzaken Amerikaans verlies:

1. Guerillaoorlog (Hit and Run)
2. Afkeer tegen Amerikaanse soldaten
   en Zuid-Vietnamese regering
3. Minder steun en begrip vanuit West-Europa
   Vietnam oorlog werd steeds meer een media oorlog(demonstraties)

Muziek analyse

We luisteren dadelijk naar het lied ''Goodnight Saigon'' van Billy Joel, dit gaat over de Vietnam oorlog.

Werk samen met een klasgenoot. Beluister het lied en let goed op de tekst.

Probeer de vragen te beantwoorden:

- Welke geluiden hoor je en hoe kun je die koppelen aan de oorlog?

- Hoe klinken de tonen in de muziek? Welke gevoelens kun je hier aan koppelen?

- Benoem een kenmerk van de Vietnam oorlog (bijv. een plek waar ze vochten)

- Verklaar aan de hand van de uitleg én van het lied of de oorlog een positieve of negatieve uitkomst voor de VS had.

Leerdoelen

• Je kunt met een voorbeeld uitleggen hoe ook buiten Europa de spanningen tussen de wereldmachten opliepen.
• Je kunt uitleggen hoe de oorlog in Vietnam ontstond en welke gevolgen hij had voor de Verenigde Staten.
• Je kunt uitleggen wat wederzijdse afschrikking is en welk effect dit had op de politieke toestand in de wereld.
• Je kunt beschrijven hoe in het Westen op het communisme werd gereageerd.

www.trouw.nl

wapenwedloop en wederzijdse afschrikking

wapenwedloop en wederzijdse afschrikking

Wederzijdse afschrikking

Situatie waarin twee machtsblokken met kernraketten elkaar niet zullen aanvallen, uit angst dat een aanval onmiddellijk leidt tot de eigen vernietiging.

Wederzijdse afschrikking: Cuba 

MAD: Mutually Assured Destruction

De SU bouwde in Cuba (ook communistisch) in 1962 kernraketten. 

Hierdoor kwam de Koude Oorlog op een 'heet' punt; er dreigde nu echt een atoomoorlog uit te breken. 

Uiteindelijk liep het met een sisser af: de wereldmachten hielden elkaar in balans door wederzijdse afschrikking. 

Chroestjov, president SU 

Kennedy, president VS

Communisme in het westen

Amerikanen waren erg bang voor
communisme in het westen

--> gevolg: heksenjacht op vermoedelijke
communisten 

In de jaren 60 was communisme in West-Europa wel populair onder jongeren en intellectuelen, maar bleef altijd een minderheid. 

Muziek analyse

We luisteren dadelijk naar het lied ''Russians'' van Sting, dit gaat over de Cubacrisis.

Werk samen met je buur. Beluister het lied en let goed op de tekst.

Probeer de vragen te beantwoorden:

- Hoe klinken de tonen in de muziek? Welke gevoelens kun je hier aan koppelen?

- Benoem een kenmerk van de Cubacrisis die je terug hoort in het lied.

- Leg uit waar de zanger van het lied bang voor was.