NOVA H5.3 les 6 alkanolen, alkaanaminen en alkaanzuren

H5.3 Karakteristieke groepen
LES 6 alkanolen, alkaanaminen en alkaanzuren


HAVO4
NOVA H5 Koolstof als basis
1 / 35
volgende
Slide 1: Tekstslide
ScheikundeMiddelbare schoolhavoLeerjaar 4

In deze les zitten 35 slides, met interactieve quizzen en tekstslides.

time-iconLesduur is: 45 min

Onderdelen in deze les

H5.3 Karakteristieke groepen
LES 6 alkanolen, alkaanaminen en alkaanzuren


HAVO4
NOVA H5 Koolstof als basis

Slide 1 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Deze les
  • Wat weet je nog over de systematische naamgeving van alkanen, alkenen en halogeenalkanen (H5.2 + H5.3)
  • Bespreken HW opgaven
  • Uitleg karakteristieke groepen alkanolen + alkaanaminen + alkaanzuren (H5.3)
  • Aan de slag 

Slide 2 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Geef de juiste systematische naam
timer
1:00

Slide 3 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Wat is naam van dit molecuul?
A
4-ethylpentaan
B
2-ethylpentaan
C
3-methylhexaan
D
4-methylhexaan

Slide 4 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Geef de juiste systematische naam
timer
0:30

Slide 5 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Wat is de naam
van deze verbinding?
A
penteen
B
pent-1-een
C
pent-2-een
D
pent-3-een

Slide 6 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Geef de juiste systematische naam
timer
1:00

Slide 7 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Wat is de naam van dit molecuul?
A
tetrafluorethaan
B
pentafluorethaan
C
pentafluoretheen
D
tetrafluoretheen

Slide 8 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies





Binas T 66C - voorvoegsels

--> gebruiken bij zijtakken/-groepen
        2,2-dimethylbutaan
        tetrafluoretheen
       
--> vanaf 5 gebruiken voor C-keten
        pentaan          C5H12
        hexaan            C6H14
        heptaan          C7H16
        tetradecaan   C14H30  





Binas T 66D - naamgeving .......
--> gebruiken voor C-keten
        aantal C             stam
              1                      meth
              2                      eth
              3                      prop
              4                      but
              5                      pent
              6                      hex

Slide 9 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Is deze verbinding verzadigd of onverzadigd?
A
verzadigd
B
onverzadigd

Slide 10 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Is deze verbinding verzadigd of onverzadigd?
A
verzadigd
B
onverzadigd

Slide 11 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Leerdoel
  1. Je leert een aantal karakteristieke groepen herkennen die in koolstofverbindingen voorkomen.
  2. Je kunt de systematische naam geven aan een koolstofverbinding met een karakteristieke groep.
  3. Je kunt de structuurformule met een karakteristieke groep tekenen bij een gegeven systematische naam

Slide 12 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

koolstofverbindingen
koolwaterstoffen
alkanen
alkenen
alkaanzuren
alkaanaminen
halogeenalkanen
alcoholen
alkanolen
CnH2n
C=C
CnH2n+2
koolwaterstoffen bestaan alleen uit C- en H-atomen
andere koolstofverbindingen hebben O-, N- of halogeenatomen in het molecuul.
hierdoor worden zij ingedeeld in andere groepen van koolstofverbindingen
-OH
F,Cl,Br,I

Slide 13 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

alkanen
  • CnH2n+2

alkenen
  • CnH2n

alkanolen
  • CnH2n+1OH

Slide 14 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

ethanol
systematische naam: ethanol
triviale naam: alcohol

Dorstvlegel is een bier met 6 volume % alcohol.
Bier is een helder mengsel, dus ethanol lost goed op in water.

Slide 15 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

oplosbaarheid in water
(herhaling hoofdstuk 3)
Macro: oplossing = helder mengsel

Micro:
water
moleculen
ethanol
molecuul

Slide 16 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

oplosbaarheid in water
(herhaling hoofdstuk 3)
Macro: oplossing = helder mengsel

Micro:
  • een ethanolmolecuul heeft een OH-groep
  • en kan dus H-bruggen vormen met
  • watermoleculen
water
moleculen
ethanol
molecuul

Slide 17 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

LET OP:
Micro:
  • alléén de -OH groep vormt H-bruggen met water
  • C - H is geen polaire atoombinding, dus tussen (delen van) moleculen met CH komt alleen vanderWaalsbinding voor!!
vanderWaals
binding
H-bruggen

Slide 18 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 19 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

koolstofverbindingen
koolwaterstoffen
alkanen
alkenen
alkaanzuren
alkaanaminen
halogeenalkanen
alcoholen
alkanolen
alkaanaminen

Slide 20 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

alkaanaminen
Als in een alkaan één H-atoom is vervangen door
een NH2-groep krijg je een alkaanamine.

- NH2 is een aminogroep

Slide 21 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

systematische naamgeving alkaanaminen
  • langste keten: 3 C-atomen
    dus stamnaam is propaan 
  • karakteristieke groep: - NH2
    dus propaanamine
  • karakteristieke groep krijgt een zo laag mogelijk plaatsnummer
    structuur 1:  propaan-1-amine
    structuur2:  propaan-2-amine
structuur 1
structuur 2

Slide 22 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

oplosbaarheid in water
Macro: oplossing = helder mengsel

Micro:
  • een methaanaminemolecuul heeft een NH-groepen
  • en kan dus H-bruggen vormen met
  • watermoleculen

Slide 23 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 24 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

alkanen
  • CnH2n+2

alkenen
  • CnH2n

alkanolen
  • CnH2n+1OH

alkaanaminen
  • CnH2n+1NH2

Slide 25 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

wat zijn de namen van deze moleculen?
timer
2:00

Slide 26 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

uitwerking
propaan

Slide 27 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

koolstofverbindingen
koolwaterstoffen
alkanen
alkenen
alkaanzuren
alkaanaminen
halogeenalkanen
carbonzuren
alkaanzuren
alkaanzuren

Slide 28 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

alkaanzuren
Als in een alkaan één H-atoom is vervangen door
een COOH-groep                               of krijg je een alkaanzuur.

                       is een carbonzuurgroep

Slide 29 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

systematische naamgeving alkaanzuren
structuur 1:
  • langste keten: 2 C-atomen
    dus stamnaam is ethaan 
  • karakteristieke groep: - COOH
    dus ethaanzuur

structuur 2:
  • langste keten: 4 C-atomen
    dus stamnaam is butaan
  • karakteristieke groep: - COOH
  • dus butaanzuur
structuur 1
structuur 2
LET OP: de C van de COOH telt mee in de langste keten

Slide 30 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

oplosbaarheid in water
Macro: oplossing = helder mengsel

Micro:
  • een methaanaminemolecuul heeft een NH-groepen
  • en kan dus H-bruggen vormen met
  • watermoleculen
mierenzuur
azijnzuur
propionzuur
boterzuur

Slide 31 - Tekstslide

propionzuur: in zweet

boterzuur: in zweet, sterk ruikende kaas,
                     slechte kwaliteit kuilgras
alkanen
  • CnH2n+2

alkenen
  • CnH2n

alkanolen
  • CnH2n+1OH

alkaanaminen
  • CnH2n+1NH2

alkaanzuren
  • CnH2n+1COOH

Slide 32 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

karakteristieke groepen:
onthoud: deze karakteristieke groep bepaalt de uitgang van de stof en heeft ALTIJD het LAAGSTE plaatsnummer
  • C=C           > alkeen
  • -OH           > alkanol
  • -NH2        >  alkaanamine
  • -COOH     >  alkaanzuur (altijd op nr 1, dit nummer laat je weg)





Slide 33 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Eigen werk
  • goed bestuderen H5.3 (helemaal)
  • maken + nakijken opgaven 23 tm 27 + 29

Slide 34 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

koolstofverbindingen
koolwaterstoffen
alkanen
alkenen
alkaanzuren
alkaanaminen
halogeenalkanen
alcoholen
alkanolen
CnH2n
C=C
CnH2n+2
koolwaterstoffen bestaan alleen uit C- en H-atomen
andere koolstofverbindingen hebben O-, N- of halogeenatomen in het molecuul.
hierdoor worden zij ingedeeld in andere groepen van koolstofverbindingen
-OH
F,Cl,Br,I
-COOH
-NH2

Slide 35 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies