herhaling SE lezen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 4

Welkom

nieuwjaar 2024

De 

schone lei

 als rode drab

 drijven resten vuurwerk

 in een ochtendstille plas

 straat ademt overdaad

 aan genoten drank en spijs

 geeft morgen pas zijn katers prijs

 de schone lei  voor jou en mij

 spiegelt somber 

wolken grijs

 wij zijn de eersten

 die de wereld gaan ontdekken

 ondanks alle nachtelijke smetten

herhaling SE lezen

Onderwerpen:

• tekstsoorten
• leesstrategieën
• onderwerp en hoofdgedachte
• inleiding, kern en slot
• woordbetekenis en beeldspraak
• signaalwoorden
• hoofd en bijzaken

les 1 tekstsoorten & tekstdoelen

Er zijn verschillende tekstsoorten met elk hun eigen doel.

Bij het SE lezen zul je vaak een informatieve of betogende tekst tegenkomen.

Informerende tekst

tekstsoort	tekstdoel	voorbeelden	hoe herkennen
informerend	iets nieuws leren informeren	krant studieboek artikel in tijdschrift	feiten
instruerend	hoe je iets moet doen	instructiekaart recept gebruiks-aanwijzing	stap 1, stap 2 ...
betogend/ overtuigend	overhalen aanzetten tot actie mening geven	betoog advertentie	argumenten belofte
verhalend	amuseren	roman gedicht	fictief

les 2 leesstrategieën

"beste" volgorde bij het SE 

1. oriënterend
2. globaal ...... HOOFDZINNEN
3. intensief
4. zoekend

les 3 Onderwerp en hoofdgedachte

Onderwerp : 

• Waar gaat de tekst over ?

Hoofdgedachte : 

• Wat wil de schrijver ons over dit onderwerp vertellen ?

Varkensvlees 

Varkensvlees 

onderwerp :  eten van varkensvlees 

hoofdgedachte : 

• we moeten minder varkensvlees eten

deelonderwerpen:

• dierenleed
• slecht voor het milieu ( stikstof) 
• je krijgt er pukkels van

onderwerp :  eten van varkensvlees 

hoofdgedachte : 

• we moeten meer varkensvlees eten

deelonderwerpen:

• lekker en gezond
• goedkoop
• veel eiwit
• je kan het op verschillende manieren klaarmaken

les 4 onbekende woorden

• Synoniem              : ander woord met dezelfde betekenis
• Omschrijving       : in de tekst staat wat het woord betekent
• Tegenstelling       : in de tekst staat het tegenovergestelde                                               uitgelegd

les 5 Inleiding, middenstuk en slot

Inleiding

• aandacht trekken van het publiek;
  
• het publiek motiveren om de tekst te lezen 
• informatie geven over wat komen gaat.
  

Middenstuk:

• Je verhaal/de boodschap
  
• Alinea’s en tussenkopjes
  
• Bepaalde volgorde en structuur
  

Slot

• een samenvatting geven;
  
• een conclusie trekken;
  
• naar de toekomst kijken;
  
• een vraag meegeven aan de lezer.
  

les 6 Hoofdzaken

Elke geschreven of gesproken tekst gaat ergens over, dat is het onderwerp. 

Een tekst heeft ook een doel: informeren, overtuigen, instrueren of amuseren. 

Niet alle informatie is even belangrijk om dat doel te bereiken. Sommige informatie kun je weglaten. Informatie die echt belangrijk voor het tekstdoel is, noem je hoofdzaken. 

Zonder deze informatie kun je de tekst niet begrijpen. 

les 6 Bijzaken

Naast hoofdzaken bevat een tekst ook vaak bijzaken. Een tekst bereikt zijn doel niet zonder de hoofdzaken, maar kan zijn doel wel bereiken zonder de bijzaken. 

Voorbeelden en extra uitleg zijn bijzaken. Ze maken de tekst helderder of leuker. Bijzaken kun je weglaten.

les 8 signaalwoorden en samenhang

Signaalwoorden in een tekst zorgen voor samenhang.

Een tekst wordt hierdoor makkelijker te lezen!

leren 

Hoofdstuk 1

paragraaf 1.1

paragraaf 1.2

paragraaf 1.5