Workshop Domein Mediawijsheid en digitale identiteit (incl. AI)

• ICT
• MBO
• Studiejaar 1

Workshop 

Domein Mediawijsheid en digitale identiteit

Chantal ter Steege, I-coach

Programma

• Introductie
• Beveiligen van apparaten en beschermen persoonlijke gegevens
• Veilig gebruik van sociale media
• Veiligheid en AI
• Ben jij digitaal in balans?
• Evaluatie en afsluiting

Introductie

Kennismaking

Leeruitkomsten:

• Jij kunt op een veilige manier werken in een digitale wereld.
• Jij kunt op een veilige manier gebruik maken van sociale media.

Beveiligen van apparaten en beschermen persoonlijke gegevens

Risico’s in de digitale wereld

• Phishing
  
  
• Datalekken
  
  
• Wachtwoordbeheer

Welke gevaren denk jij dat er zijn als je online actief bent, en hoe bescherm jij jezelf daar nu tegen?

Phishing

• Vorm van internetfraude
  
  
• Gelokt naar een website, kopie echte site
  
  
• Inlognaam – wachtwoord
  
  
• Privégegevens, bijvoorbeeld toegang tot bankrekening 

Voorbeelden van phishing

Phishing – voorbeelden e-mail en/of telefoon 

• We zijn bezig met een veiligheidsupdate, controleer uw gegevens.
• Ik werk bij uw bank, mag ik uw gegevens controleren?
• U heeft een prijs gewonnen.
• U heeft nog een openstaande rekening.
• Uw rekening is geblokkeerd.
• We zien dat er op dit moment fraude wordt gepleegd met uw creditcard.
• Uw instellingen voor internetbankieren staan niet goed.
• U krijgt een erfenis van een oudoom die u niet kent.
• Maak geld over en verdien zo nog meer geld. 

Datalek

• Vertrouwelijke of persoonlijke informatie op een ongewenste manier toegankelijk wordt voor onbevoegden.
• Door hack, fout van een medewerker, gestolen apparaat of een verkeer geadresseerde mail.
  
  

Voorbeelden:

• Een hacker krijgt toegang tot klantgegevens van een webshop
• Een USB-stick met gevoelige informatie raakt kwijt.
• Een bedrijf stuurt per ongeluk een e-mail met persoonsgegevens naar de verkeerde persoon. 

Datalek

Gevolgen van een datalek

• Identiteitsfraude (zoals misbruik van persoonsgegevens).
• Financiële schade (zoals diefstal van bankgegevens).
• Aantasting van de privacy van betrokkenen.
• Imagoschade voor bedrijven of organisaties.

Een datalek moet in sommige gevallen worden gemeld aan de Autoriteit Persoonsgegevens, vooral als er risico is voor de privacy van betrokkenen.

Wat kun je zelf doen om een datalek te voorkomen?

1. Deel je inloggegevens met klasgenoten, zodat jullie makkelijk samen kunnen werken.
2. Sla verslagen en persoonlijke gegevens op in een openbare cloud zonder wachtwoord.
3. Gebruik sterke en unieke wachtwoorden voor je schoolaccounts en update ze regelmatig.
4. Klik op elke link in e-mails van je onderwijsinstelling zonder te controleren of deze echt is.

Datalek

Voorkomen van een datalek

• Gebruik sterke wachtwoorden en tweestapsverificatie.
  
  
• Sla gevoelige gegevens versleuteld op.
  
  
• Controleer altijd de ontvanger voordat je een e-mail verzendt.
  
  
• Wees voorzichtig met onbekende links en downloads.

Wachtwoordbeheer

• Hackers altijd op zoek naar wachtwoorden
  
  
• Wachtwoordmanager
  
  
• Tweestapsauthenticatie

Wat kan je nog meer doen?

• Controleer of er een ‘s’ staat achter de ‘https’-adresregel van de website.
  
  
• Controleer of de browser bij de site het symbool ‘hangslot gesloten’ of het symbool ‘ongebroken sleutel’ weergeeft.
  
  
• Kijk naar de afzender van de mail.
  
  
• Maak op je laptop gebruik van een antivirusprogramma en installeer de (gratis) applicatie Truecaller Mobile App voor smartphones (Android en IOS).

Casus Digitale veiligheid

• Titel: Gevaar in de digitale wereld – Hoe veilig ben jij?
• Doel: Studenten leren risico’s herkennen en geven advies over digitale veiligheid.
• Duur: 15 minuten.
• Uitdelen van het werkblad en groepen maken.
• Opbrengst delen.

Waarvoor gebruik je sociale media bij je studie of werk?

Veilig gebruik van sociale media

Wat deel je wel niet online?

• Bewust omgaan met wat je online deelt.

• Invloed op reputatie, zelfs invloed op je studie of werk.

Veilig gebruik van sociale media

Privacy instellingen

• Beperk de zichtbaarheid
  
  
• Controleer wie toegang heeft
  
  
• Wees bewust van locatiedeling

Veilig gebruik van sociale media

Impact van online gedrag

• Blijf respectvol
• Denk aan toekomstige werkgevers
• Vermijd delen van gevoelige informatie

Vuistregel: Als je het niet op een billboard langs de snelweg zou zetten, plaats het dan ook niet online. 

AI

Veiligheid en AI

Hoe slim is te slim?

Waarvoor gebruik jij AI?

Wat is AI?

• Technologie die zelfstandig leert en beslissingen neemt (zoals ChatGPT, gezichtsherkenning of een chatbot).
  
  
• Wordt steeds vaker gebruikt in onderwijs, zorg en social media.

Is AI handig?

Veiligheidsrisico's met AI

• Privacy:  AI-modellen kunnen gevoelig zijn voor dataverzameling - wat je invoert, kan opgeslagen worden.
  
  
• Desinformatie: AI kan nepnieuws of deepfakes maken die echt lijken.
  
  
• Vertrouwen: AI is niet altijd correct - het kan verzinnen of fouten maken. 

Zou jij AI gebruiken voor je schoolwerk?

😒🙁😐🙂😃

Wat is een risico van het gebruik van AI-systemen zoals ChatGPT of beeldgeneratoren?

1. Ze zorgen ervoor dat je sneller wifi krijgt.
2. Ze kunnen per ongeluk persoonlijke informatie opslaan of gebruiken.
3. Ze maken automatisch sterke wachtwoorden aan voor je accounts.
4. Ze zijn volledig foutloos en betrouwbaarder dan mensen.

Wat zou je nooit in een AI-tool typen?

Samenvatting en tip!

Belangrijkste leerpunt:

AI is handig, maar niet altijd betrouwbaar. Deel nooit persoonlijke of vertrouwelijk informatie met AI-systemen en controleer altijd wat je eruit haalt.

Tip:

Gebruik AI als hulpmiddel, niet als vervanging van je eigen denken. 

Digitale balans – Ben jij digitaal in balans

Scrollen liken, appen, swipen, 

gamen en bingen: (online) media lijken onlosmakelijk verbonden met je offline leven. 

Heb jij het allemaal onder controle?

Doe de zelftest: https://digitalebalans.nl/ 

Evaluatie en afsluiting

Belangrijkste leerpunten

• Bewustwording van digitale gevaren
• Hoe veilig online werken
• Verantwoord gebruik van sociale media
• Professioneel online presenteren
• Voorkomen van digitale risico’s

Vragen?

Beantwoorden vragen voor evaluatie

Hoe beoordeel je de workshop op een schaal van 1 (slecht) tot 5 (uitstekend)?

05

Wat vond je het meest waardevolle onderdeel van de workshop?

Wat ga jij vanaf nu anders doen om jezelf online beter te beschermen?

Waren er onderwerpen die je mist of die je graag uitgebreider behandeld zou willen zien?

Heb je nog andere suggesties voor verbetering?

Bedankt!!

• Voor je belangstelling.
  
  
• Voor je actieve bijdrage.

Een fijne dag gewenst!!