2.3 Ontleding

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

2.3 Ontleding

Deze les

• Nabespreken practicum
• Nabespreken tekenopdracht
• Uitleg H2.3 Ontledingsreacties


• Maken 26 t/m 29, 35

3 fasen in het deeltjesmodel

Mengsels in het deeltjesmodel

Mengsels in het deeltjesmodel

Destilleren op microniveau

• water en alcohol vormen een homogeen mengsel
• alcohol kookt bij een lagere temperatuur dan water
• de alcoholmoleculen vormen het destillaat 

Extractie op microniveau

• Bekerglas met oplosmiddel: 1 soort moleculen.
• Links: oplossing met 2 soorten moleculen.
• Rechts: 1 soort moleculen (blauw) mengt met de moleculen van het oplosmiddel, de andere moleculen niet (geel). 

Leerdoelen

• Je leert dat er drie typen ontledingsreacties bestaan: thermolyse, elektrolyse en fotolyse.

• Je leert twee aantoningsreacties kennen, om waterstof en zuurstof aan te tonen.
• Je leert wat exotherm en endotherm betekent en je kunt minimaal 2 voorbeelden noemen van zowel een exotherm als een endotherm proces.

Wat is er gebeurt met het vlees?

Ontleden

• Chemische reactie met één beginstof (dus zonder zuurstof).
• Reactie stopt als je stopt met verhitten.
• Je ziet geen vuur en er ontstaat geen warmte.
• Moleculen veranderen blijvend.

Reactieschema

Beginstof --> ontledingsproducten

Drie typen ontledingen

• Thermolyse (met warmte)
• Elektrolyse (met elektriciteit)
• Fotolyse (met licht)

Dus de vorige dia's gingen alleen over een thermolyse!

Filmpje: thermolyse

Reactieschema:

suiker -> koolstof + water + brandbare gassen

Filmpje: elektrolyse van water 

(toestel van Hoffmann)

Reactieschema: 

water -> zuurstof + waterstof

Aantoningsreacties

Zuurstof wordt aangetoond door een gloeiend stukje hout (gaat fel branden).

Waterstof wordt aangetoond door het aan te steken (je hoort een plop geluid).

Filmpje: fotolyse van zilverchloride

Reactieschema: 

zilverchloride -> zilver + chloor

Energie-effect: endotherm

• Als een reactie energie nodig heeft om plaats te vinden, noem je deze reactie endotherm.
• Energie van buitenaf (warmte/licht/elektrische energie) wordt opgeslagen in de moleculen (chemische energie).
  
• Voorbeelden: ontleden/verdampen/smelten

Energie-effect: exotherm

• Als bij een reactie energie vrijkomt, noem je deze reactie exotherm.
  
• Exo = naar buiten (denk aan exit = uitgang)
• Energie uit de moleculen (chemische energie) gaat naar buiten in de vorm van licht/warmte/elektrische energie
  
• Voorbeeld: verbranding/condenseren/stollen

Aan de slag

• Maken 26 t/m 29, 35

• Over 10 min: samen nabespreken opdrachten

Lessonup

• H3d Klascode: ZETUX

Lees de presentaties en maak de quizvragen