Noordpoolgebied Casus

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Jolie

Casus: Noordpoolgebied

Wat is een inheems volk?

Casus Het noordpoolgebied

C1: Minderheden

Hoe leven inheemse bevolkingsgroepen in het noordpoolgebied?

Drie voorbeelden van rendierjagende Europese inheemse noordpoolvolkeren

Nentsen in Rusland

Sami in Lapland

(Noorwegen/Zweden/Finland)

Inuit in Groenland/Canada

Lezen: een nomadisch leven

Casus Het noordpoolgebied

C1: Minderheden

Hoe leven inheemse bevolkingsgroepen in het noordpoolgebied?

Casus Het noordpoolgebied

C1: Minderheden

Hoe leven inheemse bevolkingsgroepen in het noordpoolgebied?

Welke verschillen zijn er in de leefwijze van de Inuit tussen vroeger en nu?

Casus Het noordpoolgebied

C1: Minderheden

Hoe leven inheemse bevolkingsgroepen in het noordpoolgebied?

Welke verschillen zijn er in de leefwijze van de Inuit tussen vroeger en nu?

Nentsen en Sami:    rendiersledes --> helikopter, sneeuwscooters, drones

Inuit:                              hondenslee --> sneeuwscooter

                                         pijl en boog --> harpoen

Ook westers voedsel, wonen in huizen en wifi

Casus Het noordpoolgebied

C1: Minderheden

Hoe leven inheemse bevolkingsgroepen in het noordpoolgebied?

Noem een voordeel en een nadeel van de klimaatverandering voor de inheemse bevolkingsgroepen in het noordpoolgebied

Casus Het noordpoolgebied

C1: Minderheden

Hoe leven inheemse bevolkingsgroepen in het noordpoolgebied?

De inheemse volkeren zijn de afgelopen eeuwen onderdrukt. Zij hebben zich nu verenigd in de Arctische raad om op te komen voor hun rechten --> identiteit behouden

De cultuur en gebruiken van deze volkeren in het noordpoolgebied wordt bedreigd door klimaatverandering; ze kunnen bijvoorbeeld bepaalde planten niet meer eten, niet meer jagen op rendieren en geen eten meer delen in grote gezinnen.

Maar klimaatverandering biedt ook nieuwe kansen: verbeterde toegang tot natuurlijke hulpbronnen, nieuwe transportmogelijkheden en opkomend toerisme. 

Casus Het noordpoolgebied

C1: Minderheden

Hoe leven inheemse bevolkingsgroepen in het noordpoolgebied?

Maken:  opdracht 1 (landen A-G + plaatsen)

                  opdracht 2ab-de

                  opdracht 3

                  opdracht 4ab

                  opdracht 5

                  opdracht 6a

Casus Het noordpoolgebied

C1: Minderheden

Hoe leven inheemse bevolkingsgroepen in het noordpoolgebied?

Kijkvragen:

1) Noteer de cultuurkenmerken die je in het filmpje ziet

2) Welke drie voordelen heeft de klimaatverandering volgens het filmpje voor de Inuit?

Jolie

Casus Het noordpoolgebied

C2: Minderheden

Herhaling

Uitleg C.2: Claims

Verdeling van de Noordelijke IJszee

• Er smelt iedere zomer meer ijs dan
    er in de winter aangroeit.
  
  
• Nu al 40% bevaarbaar 's zomers.
  
• In 2050 ijsvrij in de zomer

Casus Het noordpoolgebied

C2: Claims

Waarom claimen landen een stuk van het noordpoolgebied?

Waarom interessant?

• 30% van onontdekte gasvoorraad & 13 % onontdekte olievoorraad
• Visserij

Opdrachten

• 3 t/m 6

Vandaag

herhaling

C.3 bespreken

Opdrachten maken

• Terugblik op C.2 Claims: 'Waarom claimen landen een stuk van het Noordpoolgebied.

Casus Het noordpoolgebied

C2: Claims

Waarom claimen landen een stuk van het noordpoolgebied?

Filmpje Groenland

Kijkvraag:

Hoe ziet de toekomst van Groenland eruit?

Zou dit de toekomst zijn van het hele noordpoolgebied?

Casus Het noordpoolgebied

C3: De toekomst

Hoe ziet de toekomst van het noordpoolgebied eruit?

• Bevolking: sociale dimensie          inheemse bevolking + immigranten voor industrie
• Economie: economische dimensie         natuurlijke hulpbronnen, transport en toerisme     
• Natuur: fysische dimensie         beschermen van de bedreigde natuur
• Politiek: politieke dimensie         strijd om de noordpool + bescherming natuur en inheemsen

Casus Het noordpoolgebied

C3: De toekomst

Toekomst: inheemse bevolking + economische migranten

sociale dimensie
positief gevolg	negatief gevolg

• groeiende economie trekt                                                                                                 migranten aan: economische groei

De vraag is: wie mag er in het noordpoolgebied gaan en blijven werken? De inheemse volkeren, de immigranten of een mix?

• groeiende economie trekt migranten aan: inheemse bevolking wordt lokaal een minderheid en verliest autonomie

Casus Het noordpoolgebied

C3: De toekomst

Toekomst: natuurlijke hulpbronnen (primaire sector), transportsector en toerisme

economische dimensie
positief gevolg	negatief gevolg

• steeds makkelijker om bij natuurlijke hulpbronnen en kortere vaarroutes te komen
• economische groei voor het land
• werkgelegenheid en welvaart voor lokale bevolking

• aanbod > vraag, dus de olieprijs daalt
• economie van het land krimpt
• lokale bevolking blijft met gesloten fabrieken en schulden zitten
• milieuvervuiling en klimaatverandering

Casus Het noordpoolgebied

C3: De toekomst

Toekomst: voor wie of wat is het noordpoolgebied te gebruiken?

Politieke dimensie	Fysische dimensie (natuur)
onzeker	onzeker

• Hoe lang blijft de strijd om de noordpool doorgaan? 
• Worden er afspraken gemaakt waar iedereen het mee eens is? Of is er één grote economische winnaar?
• Krimpt of groeit de autonomie van de inheemse volkeren?

• Milieuvervuiling en klimaatverandering heeft invloed op de hele Aarde.  
• Het behouden van de natuur brengt toerisme, wat ook leidt tot economische groei.
• Kunnen het winnen van natuurlijke hulpbronnen, transport, toerisme en de autonomie van inheemse volkeren naast elkaar kunnen bestaan?

Welke soort
ijs zie je hier?

1. Landijs
2. Pakijs
3. Zee-ijs
4. IJsberg

Welke soort
ijs zie je hier?

1. Landijs
2. Pakijs
3. Zee-ijs
4. IJsberg

Welke soort
ijs zie je hier?

1. Landijs
2. Pakijs
3. Zee-ijs
4. IJsberg

Welke soort
ijs zie je hier?

1. Landijs
2. Pakijs
3. Zee-ijs
4. IJsberg

LET OP!

Land-ijs ligt op het land.

In de Noordelijke IJszee (rond de Noordpool) is geen land.

Dit ijs drijft dus op de zee.

Dat heet zee-ijs

Welke omschrijving hoort bij de Russische exclusieve economische zone?

1. het deel van de Noordelijke IJszee langs de Russische kust met een breedte van twaalf zeemijl
2. het recht om op het continentale plat van de Noordelijke IJszee te mogen vissen
3. het deel van de Noordelijke IJszee waar Rusland mag vissen en delfstoffen mag winnen
4. het gebied in de buurt van de polen, waar de zon lange tijd niet ondergaat en lange tijd niet opkomt

In de Grote Bosatlas is de grens tussen Oekraïne en Rusland rond de Krim met een rode streepjeslijn getekend in plaats van als een doorgetrokken grenslijn.

Waarom is het voor veel inwoners van de Krim logisch dat het schiereiland bij Rusland hoort?

1. Er zitten veel grondstoffen in de bodem, de Russen kunnen die het beste uit de bodem halen.
2. Door de russificatie van de Krim spreekt niemand er meer Oekraïens.
3. Er zijn grote culturele verschillen tussen het christelijke schiereiland de Krim en de islamitische Oekraïne.
4. Er wonen veel Russen en de russificatie ging er ver zodat veel mensen het Russisch nog beheersen.

Waarom is het gebied van de Noordelijke IJszee voor Rusland zo belangrijk?

1. Er groeien bijzondere planten in het toendragebied die die beschermd moeten worden.
2. Er zit veel olie en gas in de bodem. Dit is belangrijk voor de Russische export.
3. Belangrijke pijpleidingen lopen vanuit West-Europa naar dit gebied.
4. Het gebied ligt binnen de territoriale wateren van Rusland en er wordt veel kabeljauw gevangen.

Waarom vindt Rusland dat ze de meeste rechten hebben in de Noordelijke IJszee?

1. Ze hebben het grootste leger
2. Ze hebben de langste kust langs deze zee.
3. Ze hebben de grond opgekocht van andere landen
4. Hun exclusieve economische zone is het grootst