Basisstof 6, de celdeling

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Vandaag

1. HW-controle

2. Herhaling bs 1t/m5

3. Uitleg §2.5 over de celdeling

Leerdoelen basisstof 6:

• Ik kan uitleggen hoe een cel zich kan delen.
• Ik kan de kenmerken van stamcellen noemen.

Onderdelen plantaardige/dierlijke cel

Chromosomen

In de kern van een lichaamscel liggen 46 draadjes, de chromosomen.

Vlak voor de cel gaat delen, zijn deze zichtbaar onder een microscoop.

Er zijn steeds twee chromosomen die op elkaar lijken.

Een mens heeft 23 paar chromosomen

Chromosomen

23 kreeg je van je moeder 

23 kreeg je van je vader

Chromosomen bestaan o.a. uit een stof: DNA

     DNA 'wenteltrap'

Je DNA ziet er uit als een wenteltrap.

Elke trede bestaat uit een basenpaar.

Er zijn 4 basen: A, T, G, C

De volgorde van de 'traptreden' = een code voor informatie.

A-T-T-A-C-G-A-T bijvoorbeeld, vormt eengen

basenparen:

A-T     T-A

G-C    C-G

Genen

Een gen is een stukje DNA

voor een erfelijke eigenschap.

Een gen kan 'aan' of ' uit' staan.

Celdeling/Mitose

Celdeling

• In 'moedercel' wordt welk chromosoom gekopieerd
• Die worden verdeeld over twee helften, vormt twee celkernen
• Cel deelt zich, er zijn nu twee 'dochtercellen'
• Er vindt plasmagroei plaats
• Één dochtercel gaat zich specialiseren, ander blijft stamcel

Celcyclus

Stamcel

• Is nog niet gespecialiseerd
• Kan zich delen en daarna specialiseren
• Stamcel van embryo kan zich nog tot alles specialiseren, bij volwassenen alleen tot bepaalde type cellen
• Specialiseert  in cel waar die zich bevindt.

In elke celkern van een mens komt de stof DNA voor?

1. juist
2. onjuist

Je ziet hier

1. een cel, celkern, genen
2. een cel, celkern, chromosomen
3. een celkern, chromosomen, genen
4. een celkern, genen, DNA

Hebben plantencellen ook DNA?

1. Ja
2. Nee

Alle kinderen uit één gezin hebben hetzelfde DNA?

1. Ja
2. Nee

Waarvoor dienen bladgroenkorrels?

1. Dit is een blaasje gevuld met vocht
2. Hierin bevindt zich het DNA
3. Hier vindt fotosynthese plaats
4. Deze zorgen voor stevigheid

Op internet staan veel plaatjes van DNA. Heeft de tekenaar van dit plaatje de basen goed getekend?

1. Ja
2. Nee

Uit welke stof bestaan chromosomen?

1. DNA
2. Genen
3. Mutaties
4. Draden

Van klein naar groot:

1. DNA-Chromosomen-Celkern-Cel
2. Celkern-DNA-Chromosomen-Cel
3. Chromosomen-Celkern-Cel-DNA
4. Cel-Chromosomen-Celkern-DNA

Moedercel

Dochtercel

Kerndeling

Celdeling

Plasmagroei

Stamcellen zijn cellen die zich oneindig vaak kunnen delen.
Wat is er bijzonder aan embryonale stamcellen?

1. Die kunnen nooit een even aantal chromosomen hebben
2. Die kunnen nog elke type cel worden
3. Die kunnen niet meer delen

Wat is de goede volgorde van de celdeling?

1. Celdeling - kerndeling - celgroei
2. celgroei- kerndeling - celdeling
3. Kerndeling - celgroei - celdeling
4. Kerndeling - celdeling - celgroei