5V 18de en 19de eeuw

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Literatuurgeschiedenis 19de eeuw

1. Tijdsbeeld

2. Romantiek

3. Max Havelaar

4. Piet Paaltjens

Je krijgt straks een filmpje te zien over de historische context van de 19de eeuw. Deze informatie kun je ook terug lezen in Laagland (blz. 174 t/m 176).

Kijk het filmpje en maak daarna de opdracht!

Zoek afbeeldingen op het internet die de historische context laten zien.

ROMANTIEK

Een tegenbeweging op industrialisatie + ratio / wetenschap van de Verlichting ("onttovering" van de werkelijkheid)

• Weltschmerz – romantische melancholie (grote verlangens, droefgeestigheid)
• Sehnsucht – verlangen naar het onbereikbare
• Escapisme: vluchten uit de realiteit
  

Waar konden romantici in vluchten? (zoek op!)

KENMERKEN ROMANTISCHE LITERATUUR

Een tekst is een zo spontaan mogelijke expressie van het subject (de schrijver: een gevoelig en bijzonder individu die geleid werd door gevoel en verbeelding)

• Weergave van individuele gevoelens en lyrische teksten

• Woorden als "wonderbaarlijk", "uitzonderlijk", "zeldzaam", "zonderling" wekken de suggestie dat er meer is dan de saaie alledaagse werkelijkheid

Onderwerpen: verleden, natuurbeleving, tragische liefde, dood, vriendschapsbanden, het bovennatuurlijke

Personages: geweld door een groot onvervulbaar verlangen of dromers, wereldverbeteraars en idealisten

Welke van de volgende schrijvers behoort niet tot de Romantiek?

1. Goethe
2. Byron
3. Hugo
4. Van Alphen

Multatuli: Max Havelaar of De koffieveilingen der Nederlandsche Handelmaatschappij (1860)

0

Waarom kun je Multatuli bij de romantiek plaatsen?

Piet Paaltjens: Snikken en grimlachjes (1867)

OPDRACHT

Zoek informatie over Piet Paaltjens en zoek het gedicht Aan Rika op en lees het gedicht.

Wat staat er centraal in het gedicht: gedachten en overpeinzingen, gevoelens of gebeurtenissen?

Waarom kun je "Aan Rika" lezen als een parodie op serieus bedoelde romantische liefdesgedichten?

Waarom kun je "Aan Rika" lezen als een parodie op serieus bedoelde romantische liefdesgedichten?

Je hebt veel geleerd over de Romantiek in de Nederlandse literatuur...

==> schrijf in 3 minuten alles op wat je nu weet over de romantiek in de Nederlandse literatuur

Voorbereiding volgende les

Lees in de syllabus de teksten over Willem Bilderdijk (p.12), De schoolmeester (p. 28), Piet Paaltjens (p. 41), Max Havelaar (p. 66). Bepaal of je een of meer van deze opdrachten wilt maken?