Par. 3.5: Een rijk, twee Keizers

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Planning

04/01: Par. 3.4 Koningstijd, republiek, keizertijd

05/01:  Par. 3.4 Koningstijd, republiek, keizertijd

11/01: Par. 3.5 Een rijk, twee keizers

12/01: Par. 3.5 Een rijk, twee keizers

18/01: Par. 3.6: Romeinen, joden en christenen

19/01: Terug op school? Zo ja, SO par. 3.2  en  3.3

25/01: Herhalingsles

26/01: Repetitie H2 par. 3.4 t/m 3.6

Vandaag:

1. Uitleg par. 3.5

2. Afsluiten

3. Opdrachten maken

Leerdoel

1. Hoe veranderde het Romeinse Rijk in de Late Oudheid?

Huiswerk nakijken!

Het Romeinse Rijk

Feniks, Geschiedenis Werkplaats, Memo, Saga

1

2

De crisis van de 3e eeuw (1)

• Economie: 

-  Pokkenepidemie, 30% van de bevolking het leven gestorven.

- Minder mensen = minder belastinginkomsten, terwijl oorlog wel geld kost... (denk aan soldaten, wapens, etc)

De crisis van de 3e eeuw (2)

• Bestuur: 

- Leiders (generaals) waren vooral bezig met de opvolging van de keizer (ruzies, moord en verraard).

- Germanen  werden afgekocht (om niet aan te vallen of voor de Romeinen andere Germanen tegen te houden.)

De crisis van de 3e eeuw (3)

• Leger:

- Legeraanvoerders moesten vaak met hun legers naar Rome = de limes werd verzwakt. 

- De loyaliteit van de soldaten werde afgekocht. 

Echte invasie en volksverhuizing!

• 1ste en 2e eeuw: losse Germaanse stammen plunderden het Romeinse Rijk aan de Rijn.
  
• Vanaf de 4e eeuw: vreemde volken vielen het Oosten aan (barbaren). 

Een nieuwe koers (1)

Keizer Diocletianus (284-305) en Constantijn (306-337):

•  Strenge maatregelen om orde de herstellen:
• Boeren behoorden voortaan bij de grond die ze bewerkten (belasting en oogst)
• Je had hetzelfde beroep als je vader.
• Veel ambtenaren voor controlen.

Een nieuwe koers (2)

WEST- EN OOST- ROMEINSE RIJK: elk met zijn eigen keizer en onderkeizer.

Het einde van het limes-systeem (1)

• Kleine wachttorens
• Castella (forten) met hulptroepen
• Castra (legioenskampen), bijv. in Nijmegen.

Het einde van het limes-systeem (2)

Nieuwe verdedigingssysteem:

• Bij rivierovergangen en wegen kwamen stevige forten.
• De Romeinen voerden met een nieuwe ruitereenheden  ruibliksemaanvallen in Germaans gebied.
• De Romeinen moesten rond 400 de Rijngrens opgeven, want de Franken hadden het gebied overgenomen. 
• Einde van de stedelijke cultuur. 

Het einde van het Romeinse Rijk (1)

476: Romulus Augustulus werd in 476 door Germaanse huursoltaten afgezet!

---> Het einde van het West-Romeinse Rijk en het begin van de Middeleeuwen! 

Maar...

Het einde van het Romeinse Rijk (2)

• Het Oost-Romeinse Rijk bleef bestaan: Justinianus korte hereniging en wetboeken. 
• Constantinopel werd het belangrijkste stad van het Rijk. 
• Oost-Romeinse Rijk = Byzantijnse Rijk.
• In 1453 werd Constantinopel ingenomen door de Turken: het einde van het Oost-Romeinse Rijk!

De zijderoute (1)

Handelsroute met China, ontstaan in het Romeinse Rijk tot het einde van de Middeleeuwen. 

De zijderoute (2)

• De Romeinen kochten zijde en kaneel uit China, de chinezen kochten bijv. glas. 
• De handelswaar werden vooral met kamelen over verschillende wegen vervoerd. 
• Veel tussenhandelaren die allemaal aan de handel verdienden. 

Waardoor kwam er een einde aan het Romeinse Rijk?

Wat was de zijderoute?

Afsluiten

Hoe veranderde het Romeinse Rijk in de Late Oudheid?