1 G 14 april 2023 begrijpend lezen 3.3 +samenlezenn

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1

Jas uit

Telefoons uit

Boek op tafel

Pen op tafel

Alles wat niet met de les te maken heeft van tafel

Houd je aan de regels

Veel plezier bij de les.

Tijdens de instructie/ uitleg

stil zijn.

Afspraken in de les

- Tijdens de les zijn we bezig met de les. Andere dingen doe je buiten de les. 

- Als de leraar praat  zijn de leerlingen stil.

- Vinger opsteken en wachten tot je  de beurt krijgt 

- Blijf van andermans spullen af en laat alle spullen heel.

- Eten, drinken (behalve water), toiletbezoek buiten de les. Geen kauwgom!

- Telefoon alleen met toestemming tijdens de les.

- Blijven zitten tot de leraar zegt dat je de klas mag verlaten.

- Je schoolspullen bij je hebben in de les. 

- Aanwijzingen van de leraar opvolgen.

Wat gaan we deze les doen? 

1ste uur:

- Woorden van de week

- Beginnen met paragraaf 3.3. Begrijpend Lezen.

- Je leert alinea's herkennen, je leert kernzinnen in een alinea aanwijzen.

- Als er tijd is leer je hoofd- en bijzaken onderscheiden.

2 de uur: 

- Samenlezen 

- Toets Schrijven en proefwerk Spelling bespreken.

- Als er tijd is informatie over het fictiedossier.

- Wat heb je geleerd vandaag?

- 

Woorden van eerdere weken

Exporteren: het uitvoeren/versturen van goederen (handelsproducten) naar andere landen.

Etmaal: een periode van vierentwintig uur.

Verhinderen: voorkomen, zorgen dat iets niet gebeurt.

Nauwkeurig: zorgvuldig, met veel aandacht, heel precies.

Woorden van deze week

Ordenen

Het is overzichtelijk om de documenten op je computer te ordenen.

Betekenis: in een bepaalde volgorde of opstelling zetten.

Vloeistof

Water is een geur- en kleurloze vloeistof.

Betekenis: vocht, vloeibare stof.

Alinea

Zo herken je een alinea:

- Een nieuwe alinea begint altijd op een nieuwe regel;

- De laatste zin van een alinea loopt meestal niet helemaal door tot het eind van de regel;

- de eerste regel springt soms in;

- soms staat er een witregel tussen twee alinea's.

Kernzin en toelichting

Een langere tekst is verdeeld in alinea's die bij elkaar horen. De zinnen in een alinea gaan over hetzelfde stukje van het onderwerp. (Hoe vindt je het onderwerp van een tekst?)

In een alinea staat altijd een kernzin: de zin met de belangrijkste informatie van de alinea. Dit is vaak de eerste zin van de alinea. De andere zinnen van de alinea zijn een toelichting bij de kernzin. Meestal is de toelichting een uitleg of een voorbeeld.

Oefenen

Wat is verkennend lezen?

Wat is nauwkeurig lezen?

Maak van paragraaf 3.3. oefeningen 1, 2, 4, 5, 6. 7 en 8.

Oefeningen nakijken

We kijken oefeningen 1, 3, 4, 5 en 6 uit paragraaf 4.8 na.

Zwakke werkwoorden (VT)

(veranderen niet van klank)

of regelmatige ww.

      

              -de(n) of -te(n)?

Eindigt de stam op een letter uit 'T kofschip X, dan gebruik je

-te(n) in de vt.

Voorbeeld: ik lach, ik lachte

Eindigt de stam NIET op een letter hieruit, dan -de(n)

Voorbeeld: reiz-, ik reis, ik reisde

Sterke werkwoorden (VT)

(veranderen wel van klank)

of onregelmatige ww.

     

      -d of -t?

Bij sterke werkwoorden verleng je het werkwoord om te horen of het op -t of -d eindigt.

Vinden, ik vond, wij vonden.

Bijten, ik beet, wij beten.

Zwakke en sterke werkwoorden vt

Zwakke werkwoorden veranderen in de verleden tijd niet van klank. 

Voorbeeld: ik leer - ik leerde. Hij bakt - hij bakte.

Sterke werkwoorden veranderen in de verleden tijd wel van klank. 

Voorbeeld: ik slaap - ik sliep. Hij snijdt - hij sneed. 

Wij graven - wij groeven.

Herhaling meervoud van zelfstandige naamwoorden

Meervoud op -en 

Voorbeeld: paard - paarden, kans - kansen

Meervoud op -s

Voorbeeld: ezel - ezels, sporter - sporters

Meervoud op 's als het zn eindigt op een lange klinker die je met één letter schrijft: -a, -o, -e, -u, -y.

Voorbeeld: opa - opa's, pony - pony's, paraplu - paraplu's

Meervoud van zelfstandige naamwoorden

Zelfstandige naamwoorden op -ee krijgen -ën

Voorbeeld: de zee - de zeeën, het idee - de ideeën

Zelfstandige naamwoorden op -ie 

krijgen -ën als de klemtoon op de laatste lettergreep ligt.

Voorbeeld: de knie - de knieën, de melodie, de melodieën.

krijgen -n als de klemtoon niet op de laatste lettergreep ligt.

Voorbeeld: de provincie - de provinciën, de bacterie - de bacteriën.

Derde en laatste periode

Toetsen uit eerdere periodes maken:

- Fictiedossier

-- Spellingtoets 2

- Begrijpend lezen toets 2

Oefenen

Maak oefeningen 8, 9, 10 en 11 uit paragraaf 3.8.

Je mag overleggen.

Je hebt 10 minuten de tijd.

Als je eerder klaar bent mag je oefening 13, 15 a en/of oefening 18 maken.

Derde en laatste periode

Toetsen uit derde periode maken:

- Grammaticatoets 3

- Spellingtoets 3

- Begrijpend lezen toets 3

- Fictieopdracht: Boeken boeien (een personage uit het boek beschrijven of een hoofdstuk samenvatten)

Hoeveel soorten werkwoorden ken je nu?

Zwakke werkwoorden

Sterke werkwoorden

Regelmatige werkwoorden

Onregelmatige werkwoorden (hebben, zijn, willen, mogen,

Splitsbare werkwoorden (afwassen - ik was vanavond niet af).

Schrijftips (paragraaf 3.4)

Meer schrijftips: afwisseling in je woordkeus door synoniemen 

Schrijf een pakkende inleiding

Een goede tekst bestaat uit een inleiding, een kern en een slot.

Oefenen met schrijven

Maak oefening 6.

Schrijf een verhaal in de verleden tijd over iets wat je kort geleden gedaan hebt of gezien. 

Verzin een titel. 

Laat jouw werk nakijken door een andere leerling.

Gebruik hoofdletters, komma's, punten, vraagtekens en/of uitroeptekens.

Signaalwoorden: opsomming

In bijna elke tekst staan signaalwoorden. De woorden laten het verband zien tussen woorden, zinnen of alinea's.

Bijvoorbeeld bij een opsomming.

Zelfstandige naamwoorden

Zelfstandige naamwoorden zijn woorden voor

mensen, dieren, dingen, planten, namen en begrippen.

Voor een zelfstandig naamwoord kun je een lidwoord plaatsen.

Herhaling: Titel en (tussen)kopje

Bijna elke tekst heeft een titel.

De titel noemt het onderwerp óf de titel geeft een aanwijzing over het onderwerp van de tekst.

De titel (en de tussenkopjes) zijn meestal groter en/of vetgedrukt.

Tussenkopjes staan in de tekst.

Tussenkopjes vertellen je waarover het tekstgedeelte onder het (tussen)kopje gaat.

Herhaling: De alinea

- begint altijd op een nieuwe regel.

- soms staat er een witregel tussen twee alinea's 

- soms begint de eerste regel met een stukje wit: inspringen

- de laatste zin van een alinea loopt meestal niet door tot het einde van de regel.

Tekstdelen herkennen

Veel teksten bestaan uit drie delen: Inleiding - kern - slot

Inleiding: 

- eerste alinea van de tekst

- staat vaak apart van de tekst (letters groter of vetgedrukt)

- maakt meestal duidelijk wat het onderwerp is.

Tekstdelen herkennen

Kern: 

- het middenstuk van de tekst

- bestaat uit twee of meer alinea's

- geeft informatie over het ondewerp van de tekst. 

Slot:

- de laatste alinea

- herhaalt het belangrijkste uit de tekst - geeft tips

Begrijpend lezen

Je weet nu 

- wat een titel en een tussenkopje betekenen.

- hoe je het onderwerp van een tekst vindt.

- hoe je een alinea herkent. 

- dat een tekst bestaat uit inleiding, kern, slot.

- 

Na de pauze

Zinnen bij de woorden van de week

Iedere week worden voor de hele school twee woorden gekozen.

Deze week: verdelen en consequent

Deel jullie zinnen met elkaar en ieder groepje kiest per woord de mooiste zin.

(Dus een zin met verdelen en een zin met consequent)

paarsevrijdag.nl

Prettig weekend!

Oefenen met alinea's en tekstdelen

Samen lezen: om de beurt hardop

Huiswerk nakijken oefening 11 en 12

Vragen bij de tekst

1. Uit hoeveel alinea’s bestaat deze tekst?

2. Verzin zelf een andere titel voor deze tekst.

3. Verzin passende tussenkopjes op de plek van de zwarte balken.

4. In welke alinea of alinea’s staat de inleiding?

5. In welke alinea of alinea’s staat de kern?

6. In welke alinea of alinea’s staat het slot van de tekst?

7. Vat in één zin in eigen woorden het onderwerp van deze tekst samen.

Onderwerp van de tekst

Iedere tekst gaat ergens over. Dat noem je het onderwerp van de tekst. Het onderwerp schrijf je in één of een paar woorden op.

Je vindt het onderwerp van de tekst door:

- het lezen van de titel

- kijken naar de vet- of schuingedrukte woorden

- het bekijken van de plaatjes

- je af te vragen waar deze tekst over gaat 

Zelf oefenen

Maak oefening 8 op bladzijde 22.

Als je eerder klaar bent maak je oefening 9.

Wie de oefeningen van vandaag nog niet af had, krijgt dat als huiswerk op.

Volgende week dinsdag kijken we de oefeningen na.

create.kahoot.it

De volgende les

- Maandag hebben we Nieuwsbegrip. 

Dinsdag: 

- Gaan we de oefeningen nakijken.

- Gaan we verder in het samenleesboek. 

- Gaan we verder met het onderwerp alinea. 

- Dinsdag blijven leerlingen na.

Persoonsvorm

Elke zin heeft een persoonsvorm.

De persoonsvorm (pv) is een vorm van het werkwoord.

Een werkwoord is een woord dat een handeling, situatie of gebeurtenis uitdrukt. Bijvoorbeeld: bellen, struikelen, zijn, sneeuwen.

De pv geeft aan wat er in een zin gebeurt.

Aan de pv kun je zien of de zin over vroeger of nu gaat. 

Tijdproef persoonsvorm

De persoonsvorm kun je vinden met de tijdproef pv.

Zet de zin in een andere tijd: van de tegenwoordige tijd naar de verleden tijd of andersom.

Het werkwoord dat verandert is de persoonsvorm. 

Ik heb vakantie.

Ik had vakantie.

De pv herkennen in een zin.

- Het is bijna altijd één woord.

- Het is een vorm van een werkwoord.

- De pv staat in het enkelvoud (speel) of meervoud (spelen).

- De pv staat in de tegenwoordige tijd (speel) of in de verleden tijd (speelde)

Dictee

- Schrijf je naam op je blaadje.

- Ik lees één keer de hele zin voor.

- Daarna lees ik de zin in stukjes voor. 

- Daarna lees ik de zin nog een keer helemaal voor.

- Als iedereen klaar is mag je zelf het dictee nakijken op het digibord.

Dictee nakijken

1. Vandaag hebben alle leerlingen hun leerboek bij zich.

2. Bram en Aisha gingen met de auto naar huis.

3. Giovanca en Frederik fietsten naar school.

4. De leerlingen van deze klas gingen begin dit schooljaar op kamp.

5. Heette de plaats waar het kamp was Woudenberg?  

7. Niemand heeft zin in de herfstvakantie.