les 5 Zwaartekracht

• Aardrijkskunde
• Basisschool
• Groep 8

zwaartekracht

Lesdoel

Aan het einde van de les weet je wat zwaartekracht is.

Hoe hoog we ook springen, we komen altijd meteen terug op de aarde terecht. Dat komt door een van de basiskrachten van het universum: De zwaartekracht.

Wij kunnen op de aarde blijven staan vanwege de zwaartekracht. Zwaartekracht is een kracht vanuit een voorwerp (in dit geval de aarde) die aan andere voorwerpen trekt. Mensen hebben ook zwaartekracht, maar deze is zo klein dat je daar niks van merkt.

De aarde trekt dus eigenlijk voorwerpen en organismen aan als een soort magneet, maar het is niet zo sterk dat je je voeten niet meer kunt optillen. De zwaartekracht op de aarde is 9,81 m/s²

Vraag: als je een steen laat vallen vanaf een toren van 100 meter hoog, hoeveel tijd kost het voordat de staan de grond raakt?

Op aarde is de versnelling vrijwel constant: 9,81 m/s2. Deze valversnelling wordt meestal aangeduid met het symbool g. Wanneer we geen rekening houden met wrijving neemt de snelheid waarmee iets valt elke seconde dus toe met 9,81 m/s.

De zon is een ster die de planeten in ons zonnestelsel verwarmt. De buitenkant van de zon is bijna 6000 graden celsius. Hoe dichter een planeet bij de zon staat, hoe warmer het is op die planeet.

De zon heeft een heel grote zwaartekracht (de zon trekt met wel 274 m/s² aan de planeten!) waardoor de planeten om de zon heen draaien.

Zwaartekracht

Omdat de aarde het lichaam met de meeste massa in onze nabijheid is, trekt die ons ook het sterkst aan. 

Zwaartekracht

Als een astronaut naar de ruimte vliegt, is dan ook een sterke raket nodig om de aantrekkingskracht van de aarde te overwinnen.

Massa

veer vs. olifant

Vertel dat de zwaartekracht van een olifant meer is, dan van een kleiner voorwerp. Leg uit dat dit afhankelijk is van de massa. 

Wat is een voorbeeld van de zwaartekracht?

1. Iets zwaars dat je kunt optillen.
2. Iemand die heel sterk is.
3. Dat je gewichtloos bent in de ruimte.
4. De aarde die jou of dingen naar zich toe trekt.

Zwaartekracht in het Engels is:

1. astronomy
2. physics
3. gravity
4. anticipation

ken je het verhaal van de vallende appel?

Wie is de ontdekker van de zwaartekracht?

1. Isaac Newton
2. Pythagoras
3. Albert Einstein
4. Leonhard Euler

De zwaartekracht is op elke planeet

1. hetzelfde
2. anders

Wat is de richting van de zwaartekracht

1. aantrekkend
2. afstotend
3. naar rechts
4. naar links

Hoe komt het dat een veertje minder snel beneden is dan een steen als je deze laat vallen?

1. Door de zwaartekracht
2. Omdat de veer heel licht is
3. Door de lucht die tegen de veer aanduwt (luchtweerstand)
4. Omdat een steen groter is

Er is geen zwaartekracht in de ruimte

1. Waar
2. Niet waar

Lesdoel

Leg uit wat zwaartekracht is

Lesdoel

Leg uit wat zwaartekracht is:

zwaartekracht is de kracht die twee lichamen op elkaar uitoefenen, de aantrekkingskracht

Opdracht: Red het ei van de zwaartekracht

Kijkafbeelding

Vraag: Maar wat zit er dan in dat ei?
Doe: Kijk of de leerlingen al verschillende onderdelen kunnen benoemen. Klik daarna de hotspots aan. Wat wisten ze al? Wat is nieuw? 

Onderdelen:

• Kalkschaal: De buitenste laag van een ei.
• Eiwit: bestaat voor 90% uit water en beschermt de kiem.
• Dooier: het eten waarvan het embryo (eerste fase van een baby) moet gaan groeien.
• Kiemvlek: De kiemvlek is de plaats waar het ei wordt bevrucht. Ook als er geen bevruchting is, is er een kiemvlek, alleen zal er dan geen kuikentje uitgroeien.
• Luchtkamer: Als de kuiken klaar is om uit te komen, haalt hij hier zijn eerste happen lucht uit.

Extra: Neem zelf een gekookt ei en een ongekookt ei mee. Snij het gekookte ei door midden en sla het ongekookte ei voorzichtig stuk in een doorzichtig bakje. Laat het bakje langs gaan. Welke verschillen zijn zichtbaar? Wat kunnen de leerlingen zien? (Het witte deel: het eiwit, het gele deel: de dooier) Vraag: waar komt het kuiken uit? Hoe kan het kuiken ademen in het ei?