De Franse Revolutie!

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Ancien Régime

De 'oude orde'

Welk probleem ontstond in dit 'Ancien Régime'?

De Franse Revolutie

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen waarom de Franse Revolutie ontstond en op welke manier de eerste fase verliep.

Standenmaatschappij

• Sinds de middeleeuwen was de Franse samenleving verdeeld in 3 standen: 'bidders, strijders en werkers'

• Over deze verdeling kon niet worden getwijfeld: God had dit zo bepaald.

Eerste stand: geestelijken

Mensen werkzaam binnen de Katholieke kerk.

1. Beschikte over 10 procent van het land in Frankrijk;

2. hoefde geen belasting te betalen;

3. Moest zorgen voor de zieken.

Tweede stand: adel

Mensen met titels (graaf, baron, hertog).

Inkomstenbron: Het land dat zij bezaten.

* Geen belasting betalen; 

* Vochten in het leger (ruiterij/cavalerie).

De 3e stand

• De boeren en de burgers. Eigenlijk iedereen die niet bij de 1e of 2e stand hoorde. Daarom waren er in de 3e stand ook grote verschillen. Zo had je de rijke burgerij, de bourgeoisie. Dit waren mensen met een eigen bedrijf of een diploma.

• De 3e stand moest wél belasting betalen.

De Verlichting

vanaf ±1700

• Een periode waarin mensen hun kennis (willen) vergroten, door steeds meer uit te gaan van het verstand (rede, ratio)

• Hierdoor krijgen mensen ook meer kritiek op de koning, de Kerk en de adel.
  

Oorlogen en duur hofleven

Misoogst

1788

• Door mislukte oogsten waren de graanprijzen (en dus ook de prijs van brood) enorm gestegen. Er ontstonden zelfs hongersnoden.

• Ondertussen moest de 3e stand wél veel belasting betalen.
  

Lodewijk XVI (16de)

• Oorlogen + duur hofleven + misoogst = probleem! 
• Tijd om op zoek te gaan naar een oplossing...

Cahiers de doléances

Bijeenkomst Staten-Generaal (5 mei 1789)

De 3e stand hoopt dat de koning nu eindelijk eens naar hen zou luisteren: verlaging van de belasting of afschaffing van de privilieges. 

Helaas: er gebeurt erg weinig. Dit komt ook omdat er per stand wordt gestemd. En de koning heeft altijd de adel en de geestelijkheid mee.

De leiders van de 3e stand zijn boos en teleurgesteld, en lopen weg...

Verdeeldheid en teleurstelling in de Staten-Generaal 

Op 5 mei 1789 werd het Paleis van Versailles de ontmoetingsplaats van de drie standen. Het belangrijkste doel van deze bijeenkomst was om het belastingstelsel in Frankrijk te bespreken. 

Uit geheel Frankrijk komen 1200 vertegenwoordigers naar Versailles.

De stemming verloopt echter per stand.. 

Als er een hoofdelijke stemming zou zijn dan zou dit volgens de derde stand eerlijker zijn. 

1e stand:         300 vertegenwoordigers

2e stand:        300 vertegenwoordigers

3e stand:       600 vertegenwoordigers

Om welke reden riep koning Lodewijk XVI de Staten-Generaal bijeen in 1789?

Leg uit waarover ruzie ontstond in de Staten-Generaal.

Eed op de kaatsbaan

20 juni 1789

• De 3e stand begint zijn eigen vergadering: de Nationale Vergadering.
• Een deel van de 1e en 2e stand sluit zich hierbij aan.
• Op een kaatsbaan spreken ze af pas uit elkaar te gaan als er een nieuwe grondwet is.

Eed op de kaatsbaan

1789

De 3e stand begint zijn eigen vergadering: de Nationale Vergadering.

Een deel van de 1e en 2e stand sluit zich hierbij aan.

Op een kaatsbaan spreken ze af pas uit elkaar te gaan als 

er een nieuwe grondwet is.

Zet de woorden op de juiste plek

1. In 1789 kwamen de vertegenwoordigers van de drie standen bijeen bij de koning in [..........1..........].

2. Na een ruzie met de [..........2..........] en [..........3..........] stand hielden de burgers van de [..........4..........] stand een aparte vergadering die ze de Nationale Vergadering noemden.

3. De Nationale Vergadering wilde een [..........5..........] en wilde de [..........6..........] van de koning inperken.

4. De Nationale Vergadering schafte de [..........7..........] van de eerste en tweede stand af.

Versailles

eerste

tweede

derde

grondwet

macht

privileges

• Koning stuurt een leger richting Parijs;
  
• Burgers worden kwaad! 

De 'Bastille'

• Kapitein Bernard

Bestorming van de Bastille

14 juli 1789

• De koning stuurt het leger naar Parijs;
• Het Franse volk bestormt de Bastille, een gevangenis én buskruit-opslag;
• De Franse Revolutie is begonnen...en slaat over op andere delen van het land!

Het begin van de Franse Revolutie

De uitbarsting van geweld bereikte niet alleen de straten van Parijs. Tussen 17 juli en 3 augustus 1789 kwamen boeren op het platteland in opstand tegen hun landheren. 

De boeren vernielden de villa's en kastelen van de gehate adel één voor één. Honderden mensen kwamen om bij gewelddadige confrontaties tussen arm en rijk.

De opstandige boeren en stadswerkers werden wel eens de Sans Culottes ('zonder kniebroek') genoemd. Ze kregen deze bijnaam omdat ze een broek droegen, terwijl de adel te herkennen was aan hun kniebroek.

Gebeurtenis 1

Gebeurtenis 2

Gebeurtenis 3

Gebeurtenis 4

Welke gebeurtenis vormt het begin van de Franse Revolutie?

De 'Verklaring van de rechten van de mens en de burger'

• Gelijkheid voor iedereen;
• Weg met de absolute macht van de koning;
• Afschaffing standenmaatschappij en privileges;
• Gebaseerd op verlichtingsdenkers als John Locke en Montesquieu (natuurrechten).

          Liberté, egalité, fraternité!

(Vrijheid, gelijkheid en broederschap)

Noem drie hervormingen van de 'Verklaring van de rechten van de mens en de burger'

Wat wordt er bedoelt met:

'liberté, egalité, fraternité'?

Mars op Versailles 

De Fransen waren erg wantrouwend tegenover hun koning. Ze vreesden dat de vorst de oude politieke situatie wilde herstellen. Door wantrouwen en honger escaleerde de politieke situatie in Frankrijk opnieuw. In oktober 1789 vond de Mars op Versailles plaats. 

Uiteindelijk gingen duizenden boze mensen naar het paleis van Versailles voor een dramatische confrontatie. Mensen braken het paleis binnen en sloegen de koninklijke bezittingen aan stukken. De demonstranten eisten meer brood en wilden dat koning Lodewijk XVI de Verklaring van de Rechten van de Mens en de Burger aanvaardde. Hij moest naar Parijs reizen om dit nieuwe document over mensenrechten en burgerrechten te accepteren. Samen met zijn vrouw, koningin Marie-Antoinette, werd de koning een gevangene van de derde stand.

De Mars op Versailles, beginnend als een vrouwenprotest. Anoniem werk (1789)

Direct na de Mars op Versailles:

1. Was de koning een gevangene.
2. Werd Frankrijk een Republiek.
3. Werd de standensamenleving afgeschaft.

Oostenrijk en Pruisen verklaren Frankrijk de oorlog (tegen de revolutie en vóór koning Lodewijk en Marie Antoinette)

'Guillotine'

Encyclopedie!

Verhaal over encyclopedie en de vraag aan veroordeelden...

Gebeurtenis 1

Gebeurtenis 2

Gebeurtenis 3

Gebeurtenis 4

Marie Antoinette schrijft een brief aan haar broer - de koning van Oostenrijk

De koninklijke familie probeert te vluchten naar het buitenland

Oostenrijk en Pruisen verklaren Frankrijk de oorlog

De koning wordt onthoofd

Waarom probeerden Lodewijk XVI en Marie Antoinette te vluchten?

1. Ze voelden zich niet veilig en zochten hulp van de broer van Marie Antoinette
2. Ze hoopten dat de adel en geestelijken hen kwamen steunen als zij uit het paleis kwamen

Waarom verklaarden Oostenrijk en Pruisen de oorlog aan Frankrijk?