Katern Argumentatieve vaardigheden NN H5, paragr. 3 en afsluitende opdracht

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Drogredenen

• 
  

Argumentatieve vaardigheden

                                

                                 5-havo  katern 

                              Nieuw Nederlands

                                     drogredenen

                                      afsluiting: kennistoets 

                   

Drogredenen

• fouten in redeneringen en argumentaties
• als je ze herkent, kun je een argumentatie onderuit halen
• twee soorten drogredenen:                
  1  een argumentatieschema is verkeerd gebruikt              
  2  een discussieregel is overschreden
  

onjuist gebruik argumentatieschema's

onjuiste oorzaak-gevolgschema

• de oorzaak-gevolgrelatie is dubieus:
• drie varianten:

1  de oorzaak hoeft niet het genoemde gevolg te hebben
mogelijk een ander gevolg:

Jeroen zal zijn diploma niet halen, want hij heeft geen computer thuis.

een voorspeld gevolg  -  een waarneembare oorzaak

onjuiste oorzaak-gevolgschema

2  Het genoemde gevolg kan andere oorzaken hebben.

Een andere oorzaak is mogelijk:

Logisch dat hij is ontslagen; hij zat immers altijd op zijn mobiel.

een waarneembaar gevolg - een waarschijnlijke oorzaak

onjuiste oorzaak-gevolgschema

3  Er wordt een oorzaak-gevolgrelatie gelegd, terwijl die er niet is.

Het is een drama dat Rutte nog premier is, want sinds zijn aantreden gaat het slechter met de euro.

onjuist kenmerk- of eigenschapschema

Een bepaald kenmerk wordt genoemd, terwijl andere kenmerken niet genoemd worden. 

Van Dam is een goede leraar, want hij kan goed met pubers opschieten.

conclusie op basis van één eigenschap
 voorbeeld, want algemeen

onjuist voor- en nadelenschema

• twee varianten: overdrijven

Een handeling wordt aangeraden, door voordelige gevolgen te noemen / ... afgeraden door nadelige gevolgen te noemen.

Je moet gaan hardlopen want dan word je fitter, populair onder je vrienden en ga je beter op school presteren.

(on)gewenste actie want het gevolg is (on)gewenst

onjuist voor- en nadelenschema

• vals dilemma

Er worden twee mogelijkheden genoemd, terwijl er meer zijn.

Je moet op de SP stemmen, tenzij je een rechtse regering wilt.

(on)gewenste actie want het gevolg is (on)gewenst

onjuist voorbeeldschema:

overhaaste generalisatie

Zuid-Europeanen hebben geen respect voor dieren. In Spanje houden ze immers nog altijd stierengevechten. 

de hele groep, want één voorbeeld

algemeen, want voorbeeld

onjuist vergelijkingsschema

De vergelijking verschilt op belangrijke punten

Volgens de NS hoeft in de sprinter geen wc te zitten. In de bus zitten ze toch ook niet.

De enige manier waarop de economische crisis opgelost kan worden, is een wereldoorlog. In de jaren '30 was dat ook de remedie.

voorbeeld, want voorbeeld

onjuist autoriteitsschema

• De autoriteit is onbetrouwbaar (belang bij de zaak)
• Hij/zij is geen autoriteit op het betreffende gebied.

De Olympische Spelen kunnen beter niet Tokyo gehouden worden, want dat vindt premier Rutte en Najib Amhali.

standpunt, want autoriteit zegt het

overtreden van discussieregels

persoonlijke aanval

• de persoon wordt aangevallen in plaats van het standpunt (onder de gordel): dom, onbetrouwbaar, lelijk enz.

Geert Wilders: 'Doe eens normaal, man!'

Wat weet jij nu van gezondheid? Je weegt zelf 105 kilo!

ontduiken van bewijslast

• iemand beweert iets om vervolgens de andere partij 'bewijs' van het tegendeel te vragen.

'Bewijs dan maar eens dat het niet waar is!'

Die vaccinatie tegen baarmoederhalskanker is natuurlijk volslagen onnodig. Laten ze eerst maar eens aantonen dat het vaccin echt op grote schaal werkt.

cirkelredenering

• een standpunt wordt ondersteund door het herhalen van hetzelfde standpunt

standpunt, want standpunt

vertekenen van standpunt

• De andere partij wordt woorden in de mond gelegd.
  
• 'Ik heb geen zin in een film.' 'Oh, je zit liever de hele avond op de bank.'
• 'Doe effe normaal, man!' Rutte beweerde dat Wilders de Turkse president Erdogan een aap had genoemd. Dat was niet wat Wilders had gezegd. 
  

bespelen van het publiek

• De spreker doet een beroep op de emoties van de luisteraar; het wordt moeilijk om ertegenin te gaan.
  
  
  - Je bent toch niet goed bij je hoofd als je daar wilt wonen!
  
  - Iedereen snapt dat dit het beste besluit is.
  

Marcel Proust en Gerard Reve behoren tot de top 10 van Europese Schrijvers. Zie je nu wel dat homoseksuelen veel artistieker zijn dan hetero's?

1. vals dilemma
2. overhaaste generalisatie
3. het voorbeeldschema
4. het vergelijkingsschema

Iedereen weet dat alle literaire prijzen onderling verdeeld worden onder de schrijvers die
ook jurylid zijn.

1. ontduiken van bewijslast
2. vertekenen van standpunt
3. cirkelredenering
4. bespelen van het publiek

Voor wiskunde heb je talent nodig, want je kunt nog zoveel oefenen, bijles nemen enz.,
uiteindelijk moet je het in je hebben.

1. het voorbeeldschema
2. cirkelredenering
3. overhaaste generalisatie
4. het vergelijkingsschema

Als jij sympathiseert met dierenactivisten die 's nachts nertsboerderijen overvallen, ben je in wezen tegen alles wat we als beschaafde samenleving hebben opgebouwd.

1. het kenmerk- of eigenschapsschema
2. vertekenen van standpunt
3. overdrijven van voor-/nadelen
4. vals dilemma

Hij kan wel zoveel beweren over de multiculturele samenleving; hij laat zijn dochters wel een hoofddoek dragen.

1. vertekenen van standpunt
2. cirkelredenering
3. ontduiken van bewijslast
4. persoonlijke aanval

Die griepprik is natuurlijk volslagen onnodig. Laat ze eerst maar eens bewijzen dat hij echt op grote schaal werkt.

1. ontduiken van bewijslast
2. het oorzaak-gevolgschema
3. bespelen van het publiek
4. het kenmerk- of eigenschapsschema

Jij wilt gewoon de stemming van het kerstdiner verpesten door te zeggen dat je het liefst vegetarisch eet.

1. het vergelijkingsschema
2. vertekenen van standpunt
3. cirkelredenering
4. het autoriteitsschema

Volkswagen heeft met behulp van sjoemel-software de waarden van de CO2-uitstoot te gunstig voorgesteld. Zie je nu wel dat autofabrikanten ordinaire bedriegers zijn.

1. het voorbeeldschema
2. overhaaste generalisatie
3. het vergelijkingsschema
4. persoonlijke aanval

Je zegt nu wel dat je tegen geweld bent, maar als je wordt overvallen en je hebt een vuurwapen bij je, schiet je dan je aanvaller neer of laat je je beroven?

1. overdrijven van voor-/nadelen
2. vals dilemma
3. persoonlijke aanval
4. het voorbeeldschema

Natuurlijk kun je beter vegetariër zijn. Maarten 't Hart is het ook niet voor niets en die is behalve schrijver ook nog bioloog.

1. het autoriteitsschema
2. het vergelijkingsschema
3. cirkelredenering
4. vertekenen van standpunt

Ik vind dat je die beugel moet nemen. Als je volwassen bent en dan glimlacht, zullen ze om je vechten.

1. vals dilemma
2. het vergelijkingsschema
3. het voorbeeldschema
4. overdrijven van voor-/nadelen

Het huwelijk is een verouderd instituut. Het stamt uit de tijd van publieke onthoofdingen en slavernij. Ook die hebben we al lang afgeschaft.

1. het vergelijkingsschema
2. vertekenen van standpunt
3. ontduiken van bewijslast
4. cirkelredenering

Ajoub wordt een groot schrijver, want hij heeft veel gelezen en bovendien Nederlands gestudeerd.

1. vals dilemma
2. het voorbeeldschema
3. het oorzaak-gevolgschema
4. vertekenen van standpunt

Bij hen thuis gaan ze er prat op dat ze zo weinig televisie kijken. Ze zullen zich wel ver boven anderen verheven voelen.

1. cirkelredenering
2. het kenmerk- of eigenschapsschema
3. bespelen van het publiek
4. ontduiken van bewijslast

Geen enkel weldenkend mens zal de volgende week een reis naar Londen ondernemen.

1. het oorzaak-gevolgschema
2. persoonlijke aanval
3. bespelen van het publiek
4. het voorbeeldschema

verder werken

• Maak opdracht 12 t/m 18 (blz. 17 - 20)

• Bestudeer theorie argumentatie (hfd 1 t/m 3)