Fotosynthese

• Wereldoriëntatie
• Hoger onderwijs

Fotosynthese 

Na deze les:

• Kan je vertellen in welke onderdelen van een blad de fotosynthese plaatsvindt.
  
• Ken je de stoffen die nodig zijn voor de fotosynthese en hoe deze de plant inkomen.
  
• Ken je de stoffen die ontstaan tijdens de fotosynthese en hoe deze de plant verlaten.
  
• Kan je vertellen waarom de fotosynthese zo belangrijk is voor andere organismen.Bekijk de volgende 2 filmpjes op de website van SchoolTV.

Fotosynthese - inleiding

Zuurstof

De mens haalt de hele dag adem om het hele lichaam van zuurstof te voorzien. We halen zuurstof uit de lucht. Als je inademt, komt er lucht met zuurstof in je longen. Als je uitademt, gaat lucht met minder zuurstof je lichaam weer uit. Maar waar komt die zuurstof eigenlijk vandaan?

Voedsel

Wat heb je nog meer nodig om in leven te blijven? Juist voedsel! Groenten en fruit bijvoorbeeld. En eet je graag vlees? Denk er dan aan dat die koe, kip of dat varken ook eerst planten heeft gegeten.

Planten zijn dus belangrijk voor onze ademhaling en voor ons eten. Allemaal dankzij de fotosynthese! 

En daar gaat nu juist deze les over.

FOTOSYNTHESE - wat?

(foton = 'lichtdeeltje' - synthese = 'samenvoeging') 

Fotosynthese is een proces dat plaatsvindt in de groene delen van de plant, vooral in de bladeren.

Bij dit proces zetten planten water en koolstofdioxide met behulp van zonlicht om in glucose en zuurstof.

De fotosynthese is een belangrijke voorwaarde voor het bestaan op aarde; zonder zuurstof is immers geen leven mogelijk.

Het proces:

1) De bladeren nemen via de huidmondjes koolstofdioxide op uit de lucht.

2) De wortelharen nemen water (en mineralen) op, dat via de wortels en stengels naar de bladeren wordt vervoerd. 

3) Zonlicht levert de energie die nodig is voor de fotosynthese. Het zonlicht wordt opgevangen door het bladgroen in de bladeren.

4) In de bladeren wordt van koolstofdioxide en water glucose gemaakt. Glucose is een soort suiker. Glucose wordt in de cellen van de bladeren direct omgezet in zetmeel.

5) Bij de fotosynthese ontstaat ook zuurstof. Zuurstof verlaat het blad weer door de huidmondjes.

FOTOSYNTHESE

Fotosynthese in stappen:

1. De wortels nemen water op.
   
2. Water gaat via houtvaten naar de bladeren.
   
3. Fotosynthese vindt plaats in de bladgroenkorrels.
   
4. Behalve water zijn voor fotosynthese koolstofdioxide en zonlicht nodig.
   
5. Bij fotosynthese ontstaan zuurstof en glucose.

Bekijk het volgende filmpje op SchoolTV en beantwoord dan de quizvragen.

Wat levert de energie voor fotosynthese?

1. zonlicht
2. minarelen
3. lucht

Welke delen van de plant vangen de energie uit zonlicht op?

1. wortelharen
2. bladgroenkorrels
3. huidmondjes

Wat heeft een plant nodig voor fotosynthese?

1. mineralen, zuurstof, bladgroen en zonlicht
2. mineralen, bladgroen, zonlicht en koolstofdioxide
3. bladgroen, zonlicht, water en koolstofdioxide

Wat zijn de eindproducten van fotosynthese?

1. mineralen en zuurstof
2. glucose en zuurstof
3. water en glucose

FOTOSYNTHESE-extra

Bij fotosynthese vindt er assimilatie plaats.

Assimilatie betekent dat er uit kleinere stoffen grotere stoffen worden opgebouwd.

Uit de glucose die bij de fotosynthese ontstaat, worden andere stoffen gemaakt. Dat heet voortgezette assimilatie.

Van glucose worden bij voortgezette assimilatie bijvoorbeeld meer ingewikkelde koolhydraten (suikers) gemaakt, zoals zetmeel.

Ook kunnen er vetten uit glucose gemaakt worden. Een plant gebruikt koolhydraten en vetten om te groeien en om te leven.

Een plant kan van glucose door voortgezette assimilatie ook eiwitten maken. Daarvoor zijn mineralen nodig. De mineralen worden met water door de wortels opgenomen. Een belangrijk mineraal voor het maken van eiwitten is nitraat.

In kunstmest zit meestal veel nitraat.

Planten kunnen uit nitraat en glucose eiwitten maken.

Ook andere mineralen, zoals sulfaat, zijn belangrijk voor het maken van eiwitten.

FOTOSYNTHESE-extra

Het deel van de stofwisseling waarbij grote stoffen worden omgezet in kleinere stoffen, heet dissimilatie. 

Bij dissimilatie komt energie beschikbaar.

Er zijn drie soorten dissimilatie.

Verbranding = Dissimilatie met zuurstof.

Melkzuurgisting = Dissimilatie zonder zuurstof, waarbij melkzuur gevormd wordt.

Alcoholische gisting = Dissimilatie zonder zuurstof, waarbij alcohol wordt gevormd.