Taalverzorging blok 7 + 9 les 5

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Taalverzorging

Lezen

Taalverzorging

- grammatica 

- spelling

- formuleren

- taalbewustzijn 

Taalverzorging: toets blok 7 en 9

Grammatica: woordbenoemen en zinsontleding

met mavo-xl-onderdelen 

Spelling: samenstellingen, meervouds -n bij verwijzingen (beide of beiden), lettergrepen, meervouden, leestekens en hoofdletters, cijfers en getallen, samentrekkingen

Formuleren: signaalwoorden, vaste voorzetsels, als of dan, dubbele ontkenning, verwijswoorden, beeldspraak

Taalbewustzijn: voor- en achtervoegsels, mensen- en dierentaal, meertaligheid, kindertaal

Grammatica

Woordsoorten

Werkwoord

Lidwoord

Zelfstandig naamwoord

Bijvoeglijk naamwoord

Voorzetsel

Persoonlijk voornaamwoord

Bezittelijk voornaamwoord

Wederkerend en wederkerig voornaamwoord

Vragend voornaamwoord

Mavo-xl:

zelfstandig-, hulp- en koppelwerkwoord

Zinsontleden

Persoonsvorm

Onderwerp

Werkwoordelijk gezegde

Zin in zinsdelen verdelen

Lijdend voorwerp

Meewerkend voorwerp

Bijwoordelijke bepaling

Mavo-xl:

naamwoordelijk gezegde

Schrijf de volgende zinnen op en benoem zo veel mogelijk woorden:

De conciërge gaf de directeur de namen van de afwezige leerlingen door.

Werkwoord (mavo-xl: zww, hww, kww)

Lidwoord

Zelfstandig naamwoord

Bijvoeglijk naamwoord

Voorzetsel

Persoonlijk voornaamwoord

Bezittelijk voornaamwoord

Wederkerend en wederkerig voornaamwoord

Vragend voornaamwoord

Ontleed de volgende zin:

De conciërge gaf de directeur de namen van de afwezige leerlingen door.

persoonsvorm

werkwoordelijk gezegde

onderwerp

lijdend voorwerp

meewerkend voorwerp

bijwoordelijke bepaling

Spelling en formuleren

meervouds -n bij verwijzingen

vaste voorzetsels

formuleerfouten: als en dan, dubbele ontkenning

voor- en achtervoegsels

leestekens

cijfers en getallen

samentrekkingen

Samentrekkingen

zomervakantie en herfstvakantie

jongenskleding en jongensschoenen

blauwe mutsen en blauwe handschoenen

Welke samentrekking kun je maken van 'zesjarigen tot twaalfjarigen'?

Meervouds -n 

beide of beiden?

De twee jongens pakten beide/beiden een koekje van de schaal.

1. beide
2. beiden

De twee waterschappen gingen zich beide/beiden meer toeleggen op faunabeheer.

1. beide
2. beiden

Ik hoorde beide/beiden zangers het lied zingen.

1. beide
2. beiden

De coureur en zijn motor belandden beide/beiden in de grindbak.

1. beide
2. beiden

De hoogbegaafde/hoogbegaafden moest een speciale test afnemen.

1. hoogbegaafde
2. hoogbegaafden

Enkele/enkelen van de kippen hebben een ei gelegd.

1. enkele
2. enkelen

Spelling en formuleren

vaste voorzetsels: een voorzetsel dat altijd bij een bepaald werkwoord hoort. Bijvoorbeeld: waarschuwen voor, streven naar, overtuigen van, zorgen maken over

dubbele ontkenning: nooit niet, nooit geen, verbieden om iets niet te doen

als en dan: groter of kleiner? dan

net zo, even, twee keer zo veel... als

maak het langer!

voor- en achtervoegsels: voorzichtig, onvoorzichtig / eiwitrijk, eiwitarm

leestekens: hoofdletters, leestekens (apostrof)

cijfers en getallen: kleine getallen (tot twintig) en ronde getallen schrijf je voluit: achttien, negentig

maten, gewichten, jaartallen en afstanden als getal: 53 procent, 4 kilometer

samentrekkingen

Aan de slag!

Maak vanaf blz. 87

opdracht 17, 18, 22, 25

mavo-xl: extra instructie grammatica woordsoorten!

opdracht 10 (extra, blz. 14)

Mavo-xl

drie soorten werkwoorden:

zelfstandig werkwoord OF koppelwerkwoord

hulpwerkwoord

Mavo-xl

Er is altijd één belangrijkste werkwoord in de zin. Dat is een zelfstandig werkwoord OF een koppelwerkwoord.

Alle andere werkwoorden zijn hulpwerkwoorden.

Het zelfstandig werkwoord geeft de handeling (wat er gebeurt) aan. 

Mavo-xl

Het zelfstandig werkwoord geeft de handeling (wat er gebeurt) aan. 

Als het belangrijkste werkwoord een koppelwerkwoord is, dan geeft het geen handeling aan, maar is het iets. 

zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen, heten, dunken, voorkomen

Zou mijn iPad al zijn bezorgd?

De taart wordt echt prachtig!

De voorjaarsvakantie was een groot succes.

Mavo-xl

Er is één zelfstandig OF koppelwerkwoord.

Alle overige werkwoorden zijn hulpwerkwoorden.

Zou mijn iPad al zijn bezorgd?

Marco is twee maanden afwezig geweest.

Zal hij nu niet meer zo veel afwezig zijn?