11. De zin van het leven

• Mentorles
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Wat maakt vandaag de moeite waard?

Over de zin van het leven – of in elk geval van vandaag

Wat gaan we doen vandaag?

Startvraag: heeft het leven zin?
Drie filosofen over zingeving
De bedoeling van het leven?
Leesfragment
Jouw zin van vandaag
Afsluiting

Wakker worden:
Denk jij dat het leven een bedoeling heeft?

Ja

Nee

Drie filosofen, drie denkrichtingen

Spinoza: geen bedoeling, wel samenhang

“Er is geen bedoeling, alleen noodzakelijkheid. Alles volgt logisch uit alles.”
    – Jij bent een deel van de natuur, niet het centrum ervan
    – Dat geeft vrijheid: je hoeft aan niets te voldoen buiten de werkelijkheid zelf

Drie filosofen, drie denkrichtingen

Aristoteles: leven is groeien naar geluk

“Een goed leven is een leven waarin je tot bloei komt.”

    – Je voelt je gelukkig als je iets doet wat past bij wie je bent
    – Zin ontstaat door dingen die je goed en met aandacht doet

Drie filosofen, drie denkrichtingen

Nietzsche: word wie je bent

“Er is geen zin, dus jij moet zin scheppen.”

    – Jij bent geen voltooide mens, maar een groeiend iemand
    – Elke stap, zelfs je fouten, horen bij jouw worden

Stel dat iemand jou zou zeggen wat de zin van je leven is: zou je dat willen?

Ja

Nee

Stel dat er een ‘zin’ is waar jij niet gelukkig van wordt: wat dan?

Leesblokje

Wat bedoelde Aristoteles met eudaimonia?

1. Dat je elke dag plezier moet hebben
2. Dat je zo snel mogelijk succesvol moet zijn en veel aanzien en geld moet hebben
3. Dat je een goed leven leidt door je mogelijkheden te ontwikkelen en deugdzaam te leven
4. Dat je altijd moet doen wat anderen van je nodig hebben

Wat vond Spinoza belangrijk voor een zinvol leven?

1. Dat je je emoties de baas bent door ze te onderdrukken
2. Dat je probeert te begrijpen hoe jij past in het grotere geheel van de natuur
3. Dat je gelooft in een hogere macht die je leven richting geeft
4. Dat je alles doet om jezelf te onderscheiden van anderen

Hoe dacht Nietzsche over de zin van het leven?

1. Die ligt vast in religie of traditie, en moet worden nageleefd
2. Alles in het leven draait om macht over anderen
3. Je moet je aanpassen aan wat de samenleving van je verwacht
4. Het leven heeft geen vaste zin; jij moet zelf betekenis geven aan je bestaan

Persoonlijke reflectie (stil werken)

Schrijf een kort tekstje dat begint met: “Vandaag zou zinvol zijn als ik…”

Zingeving hoeft niet groots te zijn

– Iets leren wat je nog niet wist
– Een compliment geven dat echt is
– Je ergens echt op concentreren
– Iets afmaken waar je tegenop zag
– Een ander helpen zonder dat iemand het ziet
– Een gedachte hebben die je nog nooit had

Afsluiting:
Vandaag is de moeite waard als ik…

Einde

“Sommige mensen zoeken naar de zin van het leven alsof het een schat is die ergens ligt. Maar wat als er niets ligt? Wat als er alleen jij bent  en de dag van vandaag?
Dan kun je vragen: wat kan ik vandaag doen wat de moeite waard is?
Misschien is het iets maken. Iets leren. Iets geven. Iemand helpen. Of gewoon proberen een beetje moediger te zijn dan gisteren.
De zin van het leven is dan misschien niet groots, maar wel echt.”